Ramp Enschede15 mei 2000

„Wij mogen getuigen
van Gods goedheid”

Door B. L. P. Tramper
ENSCHEDE – Onder leden van zijn gemeente in de rampwijk in Enschede overheerst de dankbaarheid, zegt ds. E. L. van 't Foort van de gereformeerde kerk vrijgemaakt in Enschede. „Veel mensen getuigen net als Job: „De Heere heeft gegeven, de Heere heeft genomen””, aldus de predikant, die vanmorgen op de vrijgemaakte Fontein-basisschool pastorale bijstand verleende aan de leerlingen en hun ouders.

De Noorderkerk van de vrijgemaakte kerk aan de Lasondersingel is zwaarbeschadigd. Niemand van de 900 leden weet precies hoe groot de omvang van de schade is, maar tijdens hun vlucht hebben diverse mensen een glimp van het getroffen bedehuis kunnen opvangen. „De koster keek dwars door het gebouw heen: het dak was open, de gevel stuk en ook het orgel is stuk”, aldus ds. Van 't Foort.

Ook het kerkgebouw van de Nederlandse gereformeerde kerk in wijk Noord, 50 meter van de vrijgemaakte kerk, is beschadigd, maar minder dan die van de vrijgemaakten, weet gemeentelid mevrouw J. Niemeijer.

Brandweerman
Veel ouders van beide kerken waren vanmorgen met hun kinderen bijeen op de vrijgemaakte Fonteinschool. Het schoolgebouw staat net buiten de met rood-witte linten afgezette wijk. „Gelukkig wordt niemand van onze gemeente vermist”, aldus de gereformeerd vrijgemaakte ds. Van 't Foort. De Nederlands gereformeerde kerk heeft daarentegen één slachtoffer te betreuren, een brandweerman uit wijk Zuid, die als eerste bij het vuur kwam.

Ongeveer eenderde van de vrijgemaakt gereformeerde gemeente Noord is door de ramp dakloos geraakt. Van de 300 leden van de Nederlands gereformeerden zijn de meesten geëvacueerd. Ook de scriba en een emeritus predikant zijn elders ondergebracht. „Wel is een lid uit onze kerk zwaargewond in het ziekenhuis opgenomen”, aldus mevrouw Niemeijer.

Volgens ds. Van 't Foort worden de mensen voortreffelijk opgevangen. „Veel gemeenteleden komen uit grote families, die elders in de stad wonen. Zij zijn grotendeels bij eigen broers en zussen opgevangen en gisteren met hen naar de kerk gegaan.” De vrijgemaakten hebben behalve in de getroffen wijk Noord ook kerken in Zuid, West en Oost. De Nederlands gereformeerden beschikken over een gemeente in Zuid.

Volgens ds. Van 't Foort is de eensgezindheid in de gemeenten na de ramp groter dan ooit. „Mensen worden naar elkaar toegedreven”, zegt hij. „Op zaterdagavond was de situatie bijzonder moeilijk, omdat de kerkenraad niets kon uitrichten. Niemand was bereikbaar, niemand wist van elkaar hoe het erbij stond. Gelukkig konden we gisteren vaststellen dat we er allemaal waren.”

Siloam
In een aantal gemeenten is gisteren door predikanten tijdens de eredienst stilgestaan bij Lukas 13, waarin onder meer wordt gesproken over het instorten van de toren van Siloam. Ds. Van 't Foort preekte zelf over Psalm 130: „Uit de diepte roep ik tot U.” „Ik heb erop gewezen dat de dichter bij alle rampspoed afsteekt naar de echte diepte: de zonden van het hart. Alleen als we die voor Hem neerleggen, kunnen we getroost verder leven.”

Volgens de predikant ervaren veel gemeenteleden de ramp als een ingrijpen van God. „De een uit dat minder dan de ander, maar ik merk bij velen een Jobservaring: „De Heere heeft gegeven, de Heere heeft genomen, Zijn Naam zij geloofd.” Mensen vullen dat heel praktisch in. Iemand zei: „Ik stond achter een muurtje, dat omviel. Had ik ertegenaan gestaan, dan was ik er nu niet meer.”

Veel gemeenteleden vergelijken de ramp met Kosovo en Grozny, aldus Van 't Foort. „De mensen vertellen dat zij anderen uit de huizen zagen wegrennen, over de lichamen van gewonden heen. Maar daar blijft het niet alleen bij. Zij merken ook de hand des Heeren op, vooral Zijn beschermende hand. Wat mij opvalt is dat de dankbaarheid overheerst. Wat dat betreft mogen wij als gemeente getuigen van de goedheid van God. Ik kom niet zozeer gevoelens tegen die God de schuld geven, als wel de uitspraken dat het in het leven vooral gaat om het bereid zijn om de Heere te ontmoeten. Iemand zei: „Dat m'n huis nu afgebrand is, is niet het ergste.” In het pastoraat is het van belang om daar in de toekomst aandacht aan te geven, want de praktische zorgen zijn heel groot en die zullen levensgroot op ons afkomen.”

Stil
Ook tijdens de dienst van de gereformeerde gemeente in Enschede is bij de ramp stilgestaan, aldus diaken W. Schokker. Het kerkgebouw zelf liep geen schade op, ook zijn er geen gemeenteleden gewond geraakt. De kerk staat op zo'n anderhalve kilometer afstand van de plek waar de vuurwerkfabriek de lucht in ging. „Er is alleen door de druk van de explosie veel stof uit de ventilator naar beneden gekomen”, aldus Schokker. Bij de slachtoffers en de ramp werd stilgestaan tijdens het grote gebed voor de leesdienst. „De ouderling zei dat het een sprake Gods was.”

De twee gemeenten van de christelijke gereformeerde kerken in Enschede zijn evenmin op een directe wijze door de vuurwerkexplosie getroffen. „Toch hebben wij na het votum en de groet een minuut stilte in acht genomen voor de slachtoffers”, aldus ouderling H. J. Oldegbers van de wijk West. „Door de beelden moest ik zelf denken aan het bombardement in 1944 op Enschede. Toen zag het er net zo uit: hele wijken waren verwoest. Een vrouw uit Rotterdam belde me op: daar werd herdacht dat zestig jaar geleden de stad in puin werd gelegd. Het is om stil van te worden.”