Inge leeft in verschillende werelden

Bij de naam Inge moet je in Noorwegen oppassen. De nietsvermoedende Nederlander die een epistel dat met deze naam is ondertekend wil beantwoorden, kan gemakkelijk in de fout gaan. Inge is niet zonder meer een meisjesnaam. Veel jongens gaan ermee door het leven, en niemand die daarvan gek opkijkt.

Inge als jongensnaam is helemaal zo raar nog niet. Zoals diverse andere in de Scandinavische landen populaire voornamen is deze afkomstig van een Germaanse god, in casu Ing. Een andere theorie is dat ing oorspronkelijk “jong” betekende. Ook dat is niet raar, want “jong” in de Scandinavische talen is nu veelal “ung” en dat lijkt er toch nog aardig op. Mogelijk is dat de reden dat de naam Inge nu in de meeste gevallen –afgezien van in Noorwegen dan– naar de meisjes gaat. Jongens in Zweden en Denemarken moeten genoegen nemen met varianten zoals Ingo, Ingevald, Ingolf en Ingvar c.q. Ingmar en Inger.

Thor, die andere germaanse god, doet het ook uitstekend als naamgever in de Scandinavische wereld. Van deze sagenfiguur zijn veertig bekende namen afgeleid. Hier een greep uit de mogelijkheden voor de jongens: Thorkil(d), Thorsten, Thorvald, Thure, Torbjørn en Torben.

Aanvulling
Verder spannen natuurlijk in de Scandinavische landen de bijbelse namen en alle verbasteringen daarvan de kroon. De apostelnamen Petrus, Paulus en Johannes kom je op z'n puur Scandinavisch als onder meer achtereenvolgens Per, Petter, Peder, Poul, Povl of gewoon Paul, Jens en Jes tegen.

Natuurlijk doen ze het ook goed in hun volledige Latijnse vorm. Hierbij dient wel te worden bedacht dat als iemand in deze streken wordt vernoemd naar bijvoorbeeld Johannes, hij afkortingen de rest van zijn leven wel kan vergeten. Niks geen roepnamen in de sfeer van Jo, Johan, Han of Hans. Dat principe geldt bij alle namen.

De roepnaam als aanvulling op de doopnaam bestaat nagenoeg niet. William Jefferson Clinton –inderdaad, de Amerikaanse president– zou als hij Scandinaviër was zeker niet te pas en te onpas alleen maar Bill worden genoemd.

De voornaam is bovendien niet alleen iets voor de schooljaren. De overstap op rijpere leeftijd op voorletters met puntjes ertussen voorafgegaan door de heer of mevrouw en eventuele titels, wordt uiterst zelden gemaakt. Prof. dr. J. Jensen heet meestal dus ook voor de studenten Jens Jensen. Pas als er onduidelijkheden kunnen ontstaan volgen titels en beroepsaanduidingen.

Tussennaam
Dit uitgebreide gebruik van de voornaam is in landen met zo weinig variatie in de achternamen van praktische betekenis. Om de variatie en individualiteit wat te vergroten bestaat in Denemarken ook de zogenoemde tussennaam. Niet geheel onbekende Deense politici zoals Uffe Ellemann Jensen (”mister Europe” en ex-minister van buitenlandse zaken) en de huidige premier Paul Nyrup Rasmussen zijn personen die van die mogelijkheid gebruikmaken.

De keuze van de tussennaam is bij de wet geregeld. Als papa zeer gewoontjes Hansen heet bijvoorbeeld, maar mama een wat meer in het oog springende naam heeft, kan de naam van moeder als tussennaam worden aangenomen. Maar ook de naam van het dorp waar je vandaankomt, kan als zodanig dienstdoen. Bij sommige mensen wordt de tussennaam de roepnaam en achternaam tegelijk: Wat zegt bijvoorbeeld Ellemann ervan? Is Nyrup het daar niet mee eens?

Anderen hebben van hun ouders met de beste bedoelingen een prachtige historische tussennaam gekregen, maar stoppen die op hun beurt het liefst zo ver mogelijk weg. Dat is echter wel moeilijk vandaag de dag. De officiële documenten die een mens tegenwoordig moet invullen zijn vele en dan valt er weinig te verhullen.

Sprookjes
Een bekende Deen die best tevreden was met zijn zeer alledaagse naam was de sprookjesdichter Hans Christian Andersen, die trouwens –een uitzondering die de regel bevestigt– bijna altijd H. C. Andersen wordt genoemd.

Hij meende net als Hamlet van Shakespeare dat de naam er weinig toe doet. Hij maakte daarom eens een lijst van beroemde Denen met namen eindigend op -sen. Zichzelf plaatste hij als nummer drie. Bescheiden man, die Andersen.