Dossier MKZ4 april 2001

Politie en leger grendelen gebied Apeldoorn-Deventer-Zwolle af

Drie geitjes in een kofferbak

Door G. ten Voorde
EPE – De politie en het leger staan op hun post. Het vredige landschap tussen Apeldoorn-Deventer-Zwolle lijkt veranderd in oorlogsgebied. Pakweg 700 agenten, ME'ers en marechaussees controleren sinds gisteravond bij alle zestig op- en afritten van de snelwegen op het vervoer van vee en vlees. De buit? Drie geitjes in een kofferbak.

Minister Brinkhorst heeft gisteravond besloten 115.000 beesten in de driehoek Apeldoorn-Deventer-Zwolle in te enten. Door de massale vaccinatie mogen de ten dode opgeschreven dieren het gebied niet meer uit. Alleen het lot van de 54.000 runderen is nog niet definitief bezegeld.

Het 30 vierkante kilometer grote gebied is sinds gisteravond hermetisch afgesloten. Er posten militairen, de politie patrouilleert. Voor de operatie zijn pakweg 700 manschappen ingezet. Defensie levert morgen ongeveer 400 militairen: 300 van de landmacht, 100 van de marine. Op de IJssel surveilleren twee boten van de KLPD.

Files
Bij verschillende controleposten stonden vanochtend lange files. Voor de afslag Epe-Nunspeet op de A50 wacht een rij van zeker 2 kilometer. Op z'n gemak, in een behaaglijk voorjaarszonnetje, controleert een marechaussee verdachte voertuigen. Vrachtwagens, bestelbusjes en af en toe een personenauto. „Wat vervoert u?” vraagt hij. „Verpakt vlees. Ik moet nog vijftien adressen. Dat wordt nachtwerk”, verzucht de chauffeur met dik een uur vertraging.

De marechaussee laat de man wachten, niet wetend wat te doen. Vlees nee, maar verpakt vlees? Lijst erbij. De file stokt. Even een collega polsen. De file aan de andere kant stokt ook. Dat wordt te gortig. Agent Van Ark van de politie Noord- en Oost-Gelderland grijpt in. „Zet die auto aan de kant”, commandeert hij. „Eerst de rest erdoor. Man, je hebt een kilometer file op de snelweg staan.”

Over het algemeen reageren automobilisten gelaten op het oponthoud. Een enkeling is boos. „Wat is dit voor vertoning? Alsof ze criminelen zoeken.” Een vleesauto van Van de Pelt met biovlees heeft vanochtend een uur gedaan over een ritje van 20 minuten, van Nunspeet naar de A50. Onderweg is de chauffeur twee keer gecontroleerd. Hij blijft lachten. „Jammer van de tijd, maar het moet nu eenmaal.”

Bussen met makke Fruytier-'schaapjes' mogen ongehinderd de afzetting bij Apeldoorn-Noord passeren. Op de afslag Heerde-Zuid moet een vertegenwoordiger van Mars zijn bestelbusje openen. „Hier”, roept hij en werpt de twee ME'er elk een zakje paaseitjes van Mars toe.

Nachtelijk duister
De controleposten zijn gisteravond opgetuigd. Vanaf half acht spieden twee marechaussees in het nachtelijk duister op de afslag Epe-Nunspeet naar verboden vervoer. Felle koplampen verblinden telkens het duo. Schijnwerpers met of zonder veewagentje? „Het is bar slecht te zien”, verzuchten ze.

Bestelbusjes en vrachtwagens behoren tot de risicogroepen. Een bakker, een bloemist en een aannemer mogen na een vluchtige blik gewoon doorrijden. Ook een vrachtwagen met bulldozer kan al na een eerste oogopslag weer optrekken. Een truck met containerwagen onder de firmanaam Schaap Biddinghuizen roept meer vragen op. Maar bij controle is er geen kip te zien.

Een ME-busje en vier motoragenten komen voorrijden. Troepen inspecteren. Het zestal steekt de koppen bij elkaar. „Iets gevangen?” Zes hoofden schudden nee. Teleurgesteld? „'t Is beter zo.”

Zet 'm op
Iets voor elven komt burgemeester Eland van Epe poolshoogte nemen bij de controlepost. Zijn gemeente heeft „de twijfelachtige eer” zeven van de vijftien besmette mkz-bedrijven binnen de gemeentegrenzen te hebben.

De burgemeester verontschuldigt zich op voorhand. „Ik weet net zo veel als iedere Nederlander.” Hij kan ermee leven. „Het zijn spoedoperaties. Maar ik hoop dat ik morgen toch word geïnformeerd.” De burgemeester heeft in het crisisteam al eerder gepleit voor vaccinatie op deze schaal.

Eland heeft slechts drie van de zeven geruimde bedrijven bezocht. Bewust beleid. „Ik wil voor alles voorkomen dat mensen zeggen: Die vent heeft aan de verspreiding van de ziekte bijgedragen.”

Predikanten maken momenteel dankbaar gebruik van de verruimde regels om getroffen boeren te bezoeken. De burgemeester niet. „Ik bel ze wel op. Als het een voetbalwedstrijd zou zijn, zou je zeggen: Zet 'm op. Maar dit is een kwestie van overleven.” Volgens Eland waarderen boeren zijn telefonische gesprekken zeer. „Dat zijn echt geen telefoontjes van een minuut, hoor.”

Kritiek dat zijn aanpak misschien wat afstandelijk overkomt, neemt hij voor lief. „Dan ben ik toch een ambtenaar. Ik maak geen gebruik van de ruimere regels. Bovendien stuur ik af en toe een kaartje, of een briefje naar de gedupeerden.” Een cameraploeg van SBS op de controlepost vraagt aandacht. De burgemeester neemt ruim de tijd voor een interview dat rechtstreeks in het hele land wordt uitgezonden.