Kootwijkerbroek zit potdicht

Honderden boeren bezochten gistermiddag een informatiebijeenkomst in Het Dorpshuis van Kootwijkerbroek. Daar werd bij velen iets druk van de ketel gehaald, aldus een aanwezige huisarts uit het dorp, na afloop van de drie uur durende besloten bijeenkomst. „Maar overtuigd zijn ze niet. Kan ook niet.”

Een boer reageerde emotioneel. „Die koeien zijn onze kinderen. Daar moeten ze afblijven. We zijn door het dolle heen.” Een boer uit het Brabantse Berghem –„nee, geen naam”– kwam de getroffen boeren een hart onder de riem steken. „Ik ben gisteren geruimd. Vijftig dikbillen. Ik heb staan janken als een kind, ook al ben ik een boom van een kerel. Het is niet uit te leggen. Zoiets moet je meemaken.” Barricades opwerpen heeft volgens de Brabander geen zin. „Ik zou liever het vlees uitdelen dan het in rook op te laten gaan.”

Klappen
Vier jongens lieten zich in de bak van een bulldozer naar de bijeenkomst brengen. Alleen agrariërs waren welkom in Het Dorpshuis. De pers niet. „Mag ik erin?” vroeg een boer. „Ie stinkt naar stront. Ie mag erin”, verklaarde de deurwachter grijnzend.

Enkele verontwaardigde jonge boeren deelden gistermiddag na afloop klappen uit aan filmende cameramensen. Een boer liep even later triomfantelijk te zwaaien met de helft van een geluidshengel. „Ik kan niet goedpraten dat iemand een dreun heeft gekregen”, verklaarde burgemeester W. Burgering later, „maar ik kan het wel begrijpen.”

De boeren trokken zich vervolgens terug op de barricaden op de invalswegen van het dorp. Met tractoren, trucks met oplegger, bulldozers, shovels en grote kiepwagens bleven wegen geblokkeerd. Op de Wesselseweg brandde een kampvuur. Achter op een trekker werden kratten bier aangevoerd. De sfeer was onverminderd grimmig, bijna explosief.

Burgemeester Burgering verklaarde gisteren te hopen dat een confrontatie met de politie uitblijft. „Maar hopen is nog geen werkelijkheid”, realiseerde hij zich. De burgemeester kondigde aan mild te zullen optreden. „Het is goed om emoties, verdriet en spanning te uiten. Voor mij ligt de grens bij de veiligheid van mensen. Overschrijdt u die grens niet”, riep hij de boeren op.

Politie
De burgemeester staat niet toe dat dorpsbewoners het werk van de Rijksdienst voor de keuring van Vee en Vlees (RVV) vertragen of belemmeren. Ook mogen openbare wegen niet geblokkeerd blijven. „Dan zal de politie ingrijpen. Op dat moment moet ik een andere pet opzetten. De pet van hoofd van de politie. Maar daar wil ik niet aan denken.”

Burgering hoopt dat het gezond verstand van de boeren het uiteindelijk wint van de emoties. „Ik verwacht geen escalatie. De politie is een vriend van de boeren.” Hij durfde niet te garanderen dat in alle gevallen de komst van de RVV zonder problemen zal verlopen. „Ik sluit niet uit dat ik ergens een klap op mijn neus krijg”, zei wethouder Louwman.

Met tevredenheid keek burgemeester Burgering terug op de overvolle bijeenkomst in Het Dorpshuis. „Een waardige vergadering, met hier en daar wat uitspattingen.” Ook Gerard Broekhuizen van het plaatselijke crisisteam sprak van een goede bijeenkomst, maar onderstreepte dat de onvrede bepaald niet is weggenomen. De burgemeester moest verschillende keren enkele aanwezigen tot de orde roepen.

Boeren twijfelen volgens Burgering aan de aanwezigheid van mkz in Kootwijkerbroek. Ook vragen ze zich af waarom er niet in een straal van 1 kilometer kan worden geruimd in plaats van 2 kilometer. Verder willen boeren dat het ingrijpen van het ministerie beperkt blijft tot enting. Ruiming gaat velen te ver.

Gods Woord
Een laborant uit Lelystad haalde gistermiddag in Het Dorpshuis „alles uit de kast” om duidelijk te maken dat er geen twijfel over bestaat dat Kootwijkerbroek is besmet. „Absoluut zeker.” Een second opinion is niet mogelijk en bovendien volstrekt overbodig.

Verder is de 2-kilometergrens een wettelijk voorschrift van de Europese Commissie. „Daar valt niet aan te tornen.” Ruiming is volgens de burgemeester noodzakelijk om verdere verspreiding van de ziekte over de Veluwe te voorkomen.

Burgering verklaarde ook „gevoelsmatige en principiële bezwaren” te hebben met de ruiming van gezonde dieren. Hij erkende dat boeren in het dorp daar op grond van Gods Woord moeite mee hebben. „Maar er is ook een praktische kant. Omwille van de agrarische sector moet je dit doen. Het virus móét de kop worden ingedrukt. We moeten voorkomen dat de rest van de Veluwe wordt besmet.” Hij zei te verwachten dat boeren de overheid niet ongehoorzaam zullen zijn. „We hebben geen dag te verliezen. Mkz is net een sluipmoordenaar.”

Ds. W. Meijer verklaarde gisteren dat het afmaken van gezond vee niet goed is. „Dat kan niet de bedoeling zijn van Gods schepselen.” De hervormde predikant toonde begrip voor de acties –„goed om gevoelens niet op te kroppen”–, maar verklaarde er niet in mee te gaan vaccinatie met hand en tand tegen te houden. „Een besluit mag je aanvechten met argumenten. Maar met protesten tegen enten moet het afgelopen zijn.”

De predikant preekt zondag naar aanleiding van de schrijnende nood in het dorp –„200 gezinnen in de problemen”– over Psalm 42. „David zoekt overal hulp. Maar uiteindelijk belijdt hij dat zijn hulp bij God vandaan moet komen. Daar moeten wij ook onze hulp van verwachten.”

Zondag niet
Volgens de laatste cijfers moeten in totaal zo'n 190 grote en 46 kleine bedrijven worden geruimd. Daarbij worden 90.000 dieren geruimd, nog exclusief 60.000 biggen. De stallen zijn overvol. „Anders krijg ik een boete voor te volle stallen. Nu word ik gedwongen”, verklaarde een boer gisteren niet-begrijpend.

De RRV ziet –onder andere na bemiddeling van de burgemeester– af van enting of ruiming op zondag. „Kootwijkerbroek is een reformatorisch dorp. We hebben rekening te houden met de religieuze gevoelens van de bevolking.” Drie boeren hebben inmiddels om principiële redenen om ruiming gevraagd. Daarmee willen ze enting voorkomen. Deze bedrijven krijgen voorrang, aldus ir. Kees Oomen van het ministerie.

De burgemeester deed een klemmende oproep aan de pers om de zondagsrust in Kootwijkerbroek te respecteren. „Het dorp hecht zeer sterk aan de zondagsrust. Doe me in vredesnaam een plezier een laat de mensen met rust. Ze willen in alle rust afscheid nemen van hun dieren. Ik wil liever niet dreigen met de politie.”

Afsluiting
Een afsluiting van het gebied rond Kootwijkerbroek is voor de burgemeester nog niet aan de orde. Agrariërs klagen over de ongebreidelde stroom verkeer dwars door het dorp, vlak langs hun bedrijven. „Dat zet een nog grotere stempel op het gebied”, aldus Burgering. „Kootwijkerbroek wordt daarmee nog een grotere bezienswaardigheid.” Hij zegde toe bij het signaleren van ramptoerisme maatregelen te zullen nemen. Overbodige toezegging. De boeren zijn hem inmiddels voor geweest.