Verzet van veehouders laait op
Door drs. H. van den Berge en J. Visscher
ELBURG – Het boerenverzet in het hele land laait op. Met vuren, blokkades, e-mails en faxen bestoken de veehouders minister Brinkhorst van Landbouw. Het Europese non-vaccinatiebeleid moet om. „Dan kost het maar centen, we moeten enten”, is de leus.
Maandagavond, tien uur. Brand in Elburg. De grote rotonde aan de rand van het dorp staat in lichterlaaie. Dikke balen hooi gaan in vlammen op. Een brandweerwagen staat paraat.
Tractors met aanhangers blokkeren de weg. De vork van een landbouwtractor prikt een baal hooi van een kar en deponeert het pak boven op de vuurmassa. Gretig vreten de vlammen zich door het stro. Zeker honderd toeschouwers drommen samen. De plaatselijke jeugd geniet. „Gaaf, zo'n vuur. Lekker warm.”
„De politie wordt er zenuwachtig van, hoor ik net op de scanner”, zegt een vrouw uit 't Harde. „Wildwest op de scanner”, doet haar buurman een duit in het zakje.
Hoop en wanhoop
De boeren dringen erop aan dat de koeien in Nederland preventief worden gevaccineerd. „Anders lopen we het gevaar dat een groot deel van de veestapel wordt afgemaakt”, zegt L. van het Goor, een van de actievoerende boeren.
Het vuur bij boer H. Spronk (50), tussen Elburg en Kampen, gaat minder hoog. Maar het protest is zeker zo vlammend. Samen met zijn zoon Henk (27) staart hij in een brandende baal hooi. Voorbijgangers claxoneren. Bij de buren in de verte breken oranje vlekken het zwart van de nacht.
Spronk leeft in grote spanning. Zijn boerderij staat 1200 meter bij een verdachte veehouder vandaan. Hij hoeft z'n 110 stuks rundvee en 57 schapen vooralsnog niet te ruimen, maar het bericht kan ieder moment komen. „We worden heen en weer geslingerd tussen hoop en wanhoop. De emoties in deze omgeving lopen hoog op.”
De boer moet er niet aan denken dat z'n veestapel preventief wordt geruimd. „Toen mijn moeder trouwde, kreeg ze een koe mee. Daar is een goede koefamilie uit ontstaan. Ongeveer eenderde van mijn veestapel bestaat eruit.”
Het argument dat ons land niet op eigen houtje kan gaan vaccineren, maakt geen indruk op Spronk. „Het gaat ons om het welzijn van de dieren. Tegenwoordig staat het materiële centraal.”
Solidariteit
Rond Kootwijkerbroek, waar vanmorgen een kalverbedrijf preventief is geruimd, laaiden de vuren op verschillende plaatsen op. „Ik zie het maar als een steuntje in elkaars rug”, verzucht boerin Jansen van de Essenerweg. Of het protest zin heeft, waagt ze te betwijfelen. „Eerlijk gezegd weet ik ook niet meer wat het beste is. Wat is nou preventief enten? Op die manier worden de beesten alsnog afgemaakt. 't Is vreselijk.”
Het boerengezin –met 150 kalveren, 300 varkens– is voorstander van algehele vaccinatie van de Europese veestapel. „Dat bespaart ons een hoop ellende. En als verschillende landen ons vlees dan niet meer moeten, dan zetten we het toch binnen Europa af?”
In de polder bij Putten probeert Pieter Boot een hoop takken in brand te steken. Zelf is hij geen veehouder, maar hij doet „uit solidariteit” mee met de actie. „Het is toch van de gekke dat gezonde dieren worden afgemaakt.” Hij probeert het vuurtje op te stoken, maar de boel wil geen vlam vatten. „Gooi even wat olie op het vuur”, is het welgemeende advies van zijn vrouw.
Een eindje verderop schitteren de hoog oplaaiende vlammen in het gezicht van melkveehouder Van de Kamp. „Gezond vee ruimen? Dat gaat toch veel te ver. Dat heeft niks meer met dierenwelzijn te maken. Kun je je voorstellen welke emoties het bij boeren oproept als hun vee in de grijper hangt? Velen staan achter de stal te huilen.”
Het mond- en klauwzeer beheerst momenteel een groot deel van mijn leven, zegt de boer. „Ik zit nu wel tien keer per dag naar teletekst te kijken of er nieuwe ontwikkelingen zijn. De schrik zit er goed in.”
Viaducten
Ook vanmorgen protesteerden boeren enkele uren tegen het afmaken van veestapels. Op diverse viaducten over de rijkswegen op de Veluwe posteerden boeren hun tractoren en staken ze vaten in brand. Op spandoeken stonden teksten als: ”Oene, moordgat” en ”Lege weides in Europa”. Aanleiding voor de acties was de uitbreiding van het gebied rond Oene en Nijbroek waar preventief wordt geruimd.
Boeren in Oosterwolde stelden Brinkhorst vanmorgen een ultimatum. Als de minister niet voor 12.00 uur zou stoppen met het preventief ruimen van vee in verdachte gebieden, voorspellen de boeren „een grandioze actie.”
Ook op andere manieren voeren de boeren actie. Het ”Sallands Crisisberaad mond- en klauwzeer” deed een oproep om het ministerie van Landbouw gisteren te bombarderen met e-mail, faxen en telefoontjes met de boodschap „Wij willen enten.” De boeren gaven massaal gehoor aan deze oproep, aldus een woordvoerder van het ministerie. De actie belemmerde de werkzaamheden op het ministerie ernstig. „De boeren snijden hiermee zichzelf in de vingers. Het is nu vooral het e-mailnetwerk dat hapert, maar het gaat ook ten koste van de bereikbaarheid van de informatielijn.”
