Kouchner legt
bestuursvorm
Kosovo op tafel

PRISTINA – De hoogste bestuurder van de Verenigde Naties in Kosovo, de Fransman Bernard Kouchner, heeft gisteren in het VN-hoofdkwartier in New York een akkoord gesloten met drie leiders van de Kosovo-Albanezen. Het verdrag voorziet in een deling van de macht tussen de VN, de etnische Albanezen en de Serviërs en moet zorgen voor een grotere politieke stabiliteit in de provincie.

De afgevaardigde van de Servische minderheid in Kosovo was niet bij de ondertekening aanwezig. Het is nog hoogst onzeker of de Serviërs deel zullen nemen aan het interim-bestuur, waarin in de ogen van Kouchner behalve voor VN-afgevaardigden plaats is voor drie etnische Albanezen en een Serviër.

Het nieuwe bestuurslichaam zal naar verwachting op 31 januari 2000 actief worden en alle bestaande bestuursstructuren in Kosovo in zich opnemen, waaronder de nooit erkende schaduwregering van het Bevrijdingsleger van Kosovo (UCK) en de Republiek van Kosovo, die wordt geleid door Ibrahim Rugova. Kouchner zal fungeren als gouverneur.

Volgens Kouchner zullen de drie Kosovaarse leiders –Hashim Thaci, de politieke leider van het inmiddels ontbonden UCK, de gematigde Rugova en Rexhep Qosja– in het nieuwe bestuur samen gaan werken met de internationale organisaties die actief zijn in Kosovo. Behalve de VN zijn dat de Europese Unie, de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) en de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. Kouchner houdt de eindverantwoordelijkheid en zal de knoop moeten doorhakken als de Kosovaren er niet uitkomen.

Onduidelijk
Wie het beoogde Servische lid van het nieuwe bestuur is, was nog onduidelijk. Rada Trajkovic, die lid is van de Raad van Kosovaarse Serviërs, liet tegenover het Joegoslavische persbureau Fonet weten dat het in New York gesloten akkoord geen enkele betekenis heeft voor de Serviërs. „Het is een afspraak met de Albanezen en als zodanig verdient het geen commentaar”, zei hij.

Ook de Servische Vernieuwingsbeweging veroordeelde het akkoord. Volgens de oppositiepartij betekent de overeengekomen machtsdeling een „zware slag voor het multi-etnische leven in Kosovo” en zouden alleen „Albanese separatisten” er baat bij hebben. Kouchner liet weten dat er nog steeds overleg gaande is met de Serviërs in Kosovo en dat het aan die Serviërs zelf is om te besluiten of ze al dan niet meedoen aan het nieuwe bestuur.

De toevoeging van de Kosovaarse leiders aan het provinciebestuur is indirect een erkenning van de VN dat ze de provincie zonder hun hulp niet goed kunnen besturen. VN-woordvoerder Fred Eckhard van de VN ontkende dat echter en zei dat de VN nooit de intentie hebben gehad het bestuur van Kosovo voor zich op te eisen. Volgens Kouchner zal het opnemen van Kosovaarse politici in democratische instituties alleen maar helpen bij de overgang naar autonomie.

Geldgebrek
De VN-missie in Kosovo, die verantwoordelijk is voor het provinciebestuur, heeft wegens geldgebrek nog niet de machtspositie kunnen opbouwen die was voorzien. Zo hebben Kosovaarse ambtenaren nog geen salaris uitbetaald gekregen. Van de 4800 agenten die nodig zouden zijn om de handhaving van de rechtsorde over te nemen van de vredesmacht KFOR zijn er nog maar 1800 aangesteld, omdat te weinig lidstaten agenten beschikbaar hebben gesteld.

Het nieuwe bestuurslichaam zal veertien afzonderlijke afdelingen tellen die zullen functioneren als ministeries. De meeste afdelingen gaan zich inzetten voor de wederopbouw van de geteisterde Servische provincie. Ook zal er een veiligheidscomité worden opgezet dat dienst zal doen als inlichtingenbureau.

De handtekeningen onder het verdrag waren nog niet droog of Thaci en Rugova bekvechtten alweer over de precieze implicaties ervan. Volgens Thaci, die premier is van de nooit erkende, door het UCK ingestelde Kosovaarse regering, heeft Kosovo nu het verdrag is gesloten geen president of premier meer. Rugova, die door de etnische Albanezen twee keer is gekozen tot president van de al evenmin erkende Republiek Kosovo, bestreed dat standpunt. Volgens hem komt er pas een einde aan zijn presidentschap als er nieuwe verkiezingen zijn gehouden. Het gezamenlijke interim-bestuur zal van kracht blijven tot er verkiezingen worden gehouden in Kosovo. Mogelijk is dat in september. In de tussentijd moet het nieuwe bestuur de Kosovaren rijp maken om het land na die verkiezingen zelf te besturen, aldus Kouchner.