Buitenland 20 september 1999

Omvorming blijft twistpunt

UCK krijgt 48
uur langer voor
demilitarisering

Van onze buitenlandredactie
PRISTINA – Na een hele nacht onderhandelen met het Bevrijdingsleger voor Kosova (UCK) heeft de NAVO er vanmorgen mee ingestemd het ultimatum voor de demilitarisering van het UCK met 48 uur te verlengen. Het nieuwe ultimatum loopt morgen om middernacht af, maakte commandant Mike Jackson bekend.

Het UCK had gisteren om middernacht zijn demilitarisering moeten afronden, maar de UCK-leiders weigerden een overeenkomst te tekenen om de etnisch Albanese strijdmacht om te vormen tot een civiel Kosovo-korps. De NAVO-officieren vinden dat 200 gewapende mannen genoeg zijn, het UCK wil er aanzienlijk meer.

In een persconferentie die hij samen met de VN-bestuurder in Kosovo, Bernard Kouchner, gaf zei Jackson dat de ontwapening van het UCK na inlevering van 10.000 wapens aan KFOR als afgedaan werd beschouwd.

Jackson en Kouchner betuigden hun spijt dat zij met UCK-leider Hashim Thaci geen overeenstemming hadden kunnen bereiken over het Kosovo-korps, alleen over de 48 uur uitstel. Jackson sprak de hoop uit dat Thaci en de andere UCK-leiders in de tussentijd zullen beseffen dat een weigering om de overeenkomst te aanvaarden „de achterban van het UCK en misschien wel Kosovo's hele toekomst in de war kan sturen.”

Thaci zei na afloop alleen dat „het proces van demilitarisering nog gaande” was en dat er verder werd onderhandeld.

Op grond van het demilitariseringsakkoord moest het UCK gisteren om middernacht al zijn wapens ingeleverd hebben, op jachtgeweren en andere wapens voor persoonlijk gebruik na. Ook de uniformen moesten worden ingeleverd. Komende week zou dan begonnen worden met de omvorming van het UCK tot een geüniformeerde burgerbescherming, die voornamelijk wordt ingezet bij natuurrampen, branden en reddingsoperaties. Het Kosovo-korps moet 5000 leden gaan tellen.

Aan het werk
Sali Veseli, een lid van de generale staf van het UCK, zei zaterdag: „Als de mensen een leger willen, dan komt er een leger. Willen ze dat niet, dan komt het er niet. Maar zonder leger is er geen Kosovo.” Veseli zei dit in Suva Reka in het zuidwesten van Kosovo, tijdens de herbegrafenis van 71 strijders die in de achttien maanden die de strijd met het Joegoslavische leger heeft geduurd, zijn gesneuveld.

Veel voormalige rebellen zijn na de komst van de NAVO en Russische troepen in juni teruggekeerd naar huis en weer aan het werk gegaan in hun oude baan.

Zaterdag zette UCK-leider Thaci uiteen welke rol het post-UCK volgens hem moet gaan spelen. „Het UCK wordt omgevormd, het zal geen UCK meer heten, maar het zal een defensiemacht van de burgers en het territorium van Kosovo zijn”, zei Thaci in een sportstadion tegen duizenden UCK-aanhangers. De manifestatie in het stadion werd gehouden na afloop van een mars van UCK-soldaten door de hoofdstad Pristina. De mars was bedoeld als afscheid van het oude UCK. Duizenden Albanese Kosovaren stonden langs de marsroute om de soldaten toe te juichen.

Thaci zei ook ervan overtuigd te zijn dat „de internationale gemeenschap het democratische recht op zelfbeschikking en referendum” zal respecteren. „En ik ben ervan overtuigd dat jullie voor onafhankelijkheid van Kosovo zullen stemmen”, zei hij.

Thaci verklaarde zaterdag eveneens dat Rusland een veroordeling moet uitspreken over de misdaden die Russische militairen volgens het UCK in Kosovo hebben begaan en de daders overdragen aan het Joegoslavië-tribunaal voordat de Russische strijdkrachten de hun toegewezen standplaats Orahovac kunnen binnentrekken.

Etnische Albanezen blokkeren sinds 23 augustus de wegen naar Orahovac om te verhinderen dat de Russen de daar gelegerde Nederlandse militairen aflossen. Zij zeggen dat Russische huurlingen de Serviërs hebben geholpen bij hun wrede onderdrukking van de etnisch Albanese vrijheidsstrijd in Kosovo.