Buitenland 13 juli 1999

Al 100.000 handtekeningen verzameld

Servische politie
verbiedt petitie
tegen Milosevic

Van onze buitenlandredactie
BELGRADO – De politie van Belgrado heeft gisteren de ondertekening van een petitie verboden waarin het aftreden van de Joegoslavische president, Slobodan Milosevic, wordt geëist. De petitie was opgesteld door de Alliantie voor Verandering, waarin verschillende Servische oppositiepartijen zijn verenigd.

Kort nadat de ondertekening van de petitie op 22 plaatsen in Belgrado was gestart, greep de politie in. Een van de organisatoren werd gearresteerd. „Wij beschouwen dit als een duidelijk signaal van het regime van de heer Milosevic”, zei Srdja Popovic van de Alliantie voor Verandering. „Ze zijn nerveus en het einde nadert.”

De oppositiebeweging heeft de afgelopen twee weken meer dan 100.000 handtekeningen verzameld in tien Servische steden. Oppositieleiders hopen dat hun acties, waaronder verspreide, relatief kleine protestbijeenkomsten, zullen uitgroeien tot een massale volksbeweging die Milosevic ten val zal brengen.

In Valjevo gingen gisteren 7000 mensen de straat op. Ze eisten het vertrek van Milosevic en zuivering van het gemeentebestuur. Enkele demonstranten bezetten korte tijd het gemeentehuis, maar de politie wist ze zonder geweld naar buiten te duwen. Eerder had de politie enkele televisieploegen proberen te weren en waren mensen gewaarschuwd geen camera's mee te nemen.

De Joegoslavische oppositieleider Vuk Draskovic heeft gisteren gezegd dat hij zaterdag een grote demonstratie houdt tegen president Milosevic. Draskovic leidt de Servische Vernieuwingsbeweging (SPO), de grootste oppositiepartij van het land, maar had zich tot dusverre op de vlakte gehouden tijdens de demonstraties tegen het regime. Tegenover de BBC zei Draskovic dat hij in Kragujevac zaterdag honderdduizenden mensen verwacht voor de SPO-betoging tegen de leider van het land.

Joegoslavisch Links, de neocommunistische partij van Milosevic' vrouw Mirjana Markovic, beschuldigde de oppositie van pogingen het land te destabiliseren. De partij pleitte voor eenwording van alle linkse politieke partijen om het land te beschermen. „Niemand heeft het recht passief te blijven als verraders het land vernietigen”, aldus een verklaring van de partij die werd verspreid door het particuliere persbureau Beta.

Beta meldde verder dat 500 Kosovo-reservisten in Vranje voor de derde achtereenvolgende dag hebben gedemonstreerd om hun soldij op te eisen.

Kosovo
Intussen blijven in Kosovo brandstichtingen en plunderingen aan de orde van de dag. In de stad Prizren werden in de nacht van zondag op maandag vijftien huizen in brand gestoken. De meeste woningen in de stad in het zuidwesten van de Servische provincie zijn eigendom van gevluchte Serviërs. Militairen van de vredesmacht KFOR hebben negen mensen aangehouden die van betrokkenheid bij de brandstichtingen worden verdacht. Voorbijgangers juichten bij het zien van het vuur. De afgelopen week brandden in de oude Servische wijk van Prizren twintig huizen af. De brandweer wordt bij het blussen vaak tegengewerkt en soms zelfs bedreigd door bewoners van omliggende huizen die de terugkeer van Serviërs naar Kosovo vrezen.

De bijzondere VN-gezant voor de mensenrechten Jiri Dienstbier waarschuwde gisteren dat de brandstichtingen en plunderingen niet op zichzelf staan. In Kosovo krijgen de georganiseerde misdaad en het terorisme steeds meer kansen. Albanese benden zijn in de Servische provincie actief geworden en uit de Verenigde Staten zijn volgens de gezant misdadigers overgekomen die met een lidmaatschap van het Kosova Bevrijdingsleger (UCK) als dekmantel op hun eigen gewin uit zijn.

Dienstbier riep de internationale gemeenschap gisteren op snel meer politiepersoneel naar de Servische provincie te sturen. Van de meer dan 3000 toegezegde agenten zijn er tot dusver slechts ruim 1000 in de Servische provincie aangekomen.

Minister Van Aartsen van Buitenlandse Zaken heeft gisteren tijdens een bezoek aan Montenegro beklemtoond dat hij het streven naar gelijkwaardigheid van deze republiek met Servië ondersteunt. Montenegro en het veel grotere Servië vormen samen de Federale Republiek Joegoslavië. De Montenegrijnse regering ziet het bezoek van de Nederlandse bewindsman als een steunbetuiging aan de komende onderhandelingen. Maar Van Aartsen zei ook dat de NAVO en de Europese Unie niets voor een autonoom Montenegro voelen, omdat dat zou leiden tot „een forse instabiliteit en daarmee creëren we nog meer moeilijkheden dan we al hebben.”

De afgelopen dagen waren er berichten dat Belgrado zijn leger in Montenegro wil versterken. Maar Servië sprak tegen dat het aantal militairen wordt uitgebreid. Het aantal soldaten zou zelfs zijn verminderd.

Albanië wil bij het tribunaal in Den Haag een aanklacht wegens volkerenmoord tegen Joegoslavië indienen. Dit is meegedeeld door het openbaar ministerie van Albanië. Tirana heeft reeds aan de hoofdaanklager van het Joegoslavië-tribunaal, Louise Arbour, gevraagd het bewijsmateriaal dat Albanië heeft overhandigd, terug te geven, zodat het land zelf een aanklacht kan formuleren.

Zie ook:
Milosevic' wanbeleid treft Serviërs hard