Voorpagina 1 juli 1999

Steeds meer Serviërs op de vlucht

Tribunaal vindt
in Kosovo volop
bewijsmateriaal

PRISTINA – Onderzoekers van het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag hebben in Kosovo „bergen documenten” gevonden. Zij hopen daarmee de aanklacht wegens oorlogsmisdaden tegen president Milosevic en andere Joegoslavische leiders verder te kunnen onderbouwen.

De onderzoekers zijn vooral benieuwd hoe de commandostructuren binnen de Joegoslavische eenheden in Kosovo waren. Hoewel de Serviërs voor hun aftocht veel documenten hebben verbrand, blijken zich talloze kopieën in kantoren van leger, politie en het burgerlijk bestuur te bevinden.

Ondertussen houdt de stroom Servische vluchtelingen aan. In totaal zijn er 71.000 Kosovaarse Serviërs naar Servië gegaan. In omgekeerde richting wijkt een toenemend aantal etnische Albanezen dat in Servië woonde uit naar Kosovo. Volgens de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR lopen de Albanezen in Servië een „toenemend risico.”

De terugkeer van Kosovo-Albanezen gaat ook door. Dinsdag keerden er 25.000 terug naar de provincie. Daarmee komt het totaalaantal gerepatrieerde Albanezen op 477.000. Buiten Kosovo bevinden zich nog zo'n 280.000 vluchtelingen, meldt de UNHCR.

De speciale UNHCR-gezant McNamara riep de terugkerende Albanezen op af te zien van wraakacties tegen hun Servische provinciegenoten en tegen zigeuners. Ook vroeg hij de internationale vredesmacht KFOR de Serviërs beter te beschermen. Desondanks troffen KFOR-soldaten in een huis ten noorden van Pec de verbrande lichamen van elf mensen aan. In Lipljan schoten Britse KFOR-leden een Serviër dood die ruziede met een Albanees. In dezelfde plaats werden twee Serviërs doodgeschoten, toen zij stopten omdat hun auto een lekke band had.

Rechtssysteem
In de Duitse zone, in het zuiden van Kosovo, werden opnieuw massagraven ontdekt. Graven in de dorpen Celina en Nogavac bleken de lichamen van 119 mensen te bevatten. Tegelijk meldden Duitse KFOR-militairen dat in hun zone, waar ook het Nederlandse contingent actief is, de veiligheidssituatie is verbeterd. Daaraan is in belangrijke mate bijgedragen door de door hen afgekondigde avondklok.

In de provinciehoofdstad Pristina werden negen vertegenwoordigers van het nieuwe rechtssysteem beëdigd. Dat bestaat voorlopig uit vijf Albanezen, drie Serviërs en een etnische Turk die gaan werken als rechter en openbaar aanklager. Direct na de installatie begon een ruzie tussen de etnische groepen over de samenstelling van het college.

In het VN-hoofdkwartier in New York vergaderden de zestien leden van de ”Kosovo-vriendenkring”, waaronder Nederland, over wederopbouw van de provincie. Tijdens de eendaagse conferentie vroeg VN-chef Annan de door hem samengestelde groep geld en middelen beschikbaar te stellen om meer politieagenten naar Kosovo te kunnen sturen. Momenteel bevindt zich daar nog maar een kleine groep VN-politiemensen.

De Joegoslavische premier Bulatovic organiseert voor vandaag een speciale bijeenkomst van de partijen die in het parlement zijn vertegenwoordigd. Een aantal kleine partijen dat deel uitmaakt van de oppositionele Alliantie voor Verandering (SZP) is echter niet voor het treffen uitgenodigd.

Waarnemers verwachten dat de bijeenkomst van vandaag leidt tot een herschikking van het kabinet. De partij van Vuk Draskovic, de nationalistische Servische Vernieuwingspartij (SPO), zal daarbij mogelijk terugkeren in de regering. Draskovic verloor tijdens de NAVO-acties door toedoen van Milosevic zijn baan als vice-premier.

Ook neemt naar verwachting de ultranationalistische SRS-partij van vice-premier Seselj, wiens ontslag Milosevic juist weigerde, weer zitting in het kabinet.