Voorpagina 28 juni 1999

Anarchie heerst in grote delen van provincie

UNHCR begint met
repatriëring Kosovaren

Van onze buitenlandredactie
PRISTINA – Ondanks de anarchie die heerst in grote delen van Kosovo, is de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR vandaag met de georganiseerde repatriëring van de vluchtelingen uit de kampen in Albanië en Macedonië begonnen.

De eerste 390 vluchtelingen zullen vandaag naar de Kosovaarse hoofdstad Pristina worden gebracht, zei het hoofd van de UNHCR in Macedonië, Goran Arnaudovski. De vluchtelingen zullen door de Macedonische politie naar de grens worden gebracht, vanwaar KFOR-soldaten hen naar Pristina zullen begeleiden. Morgen worden nog eens vierhonderd Albanese Kosovaren uit Macedonië naar Pristina gebracht. De UNHCR repatrieert om te beginnen alleen vluchtelingen die afkomstig zijn uit Pristina, omdat de situatie daar anders dan in de rest van Kosovo veilig wordt geacht.

Eerder al waren zo'n 380.000 Kosovaren op eigen houtje naar huis teruggekeerd, ondanks waarschuwingen van de vredesmacht KFOR voor mijnen. Vanmorgen werden eveneens de eerste VN-politieagenten in de Servische provincie verwacht.

Plunderingen
In sommige delen van Kosovo lijkt een ware anarchie te heersen. Ondanks een verscherpte controle door militairen van KFOR wordt er op grote schaal geplunderd, brand gesticht en in woningen ingebroken. Veelal gaat het om de bezittingen van gevluchte Servische Kosovaren.

Gisteren roofde een groep Albanese Kosovaren het volledig door Serviërs bewoonde dorp Bellopoje helemaal leeg. Daarna werd de plaats in het westen van Kosovo in brand gestoken. De Servische bewoners waren Bellopoje al ontvlucht toen Albanezen ervandoor gingen met onder meer auto's, bedden en wasmachines. Italiaanse KFOR-soldaten die bij de plundering toekeken, grepen niet in, „omdat dat niet bij onze missie hoort.”

Ook in de Kosovaarse provinciehoofdstad Pristina was het zeer onrustig. Daar werden in de nacht van zaterdag op zondag een buitenlandse medewerker van een hulporganisatie en zijn tolk neergeschoten. Een van de twee slachtoffers, onduidelijk is wie, is een Kosovaarse medewerker van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE).

Ook werden in Pristina de huizen van zigeuners in brand gestoken. Etnische Albanezen beschouwen hen als collaborateurs, die hebben samengewerkt met de Serviërs. Verder plunderden onbekenden het Servisch perscentrum, dat gevestigd is in het grootste hotel van Pristina.

KFOR heeft gisteravond de bestorming van een hotel in Pristina kunnen voorkomen. Een groep etnische Albanezen drong het Hotel Grand in de Kosovaarse hoofdstad binnen en probeerde de Servische werknemers aan te vallen. Op verzoek van de eigenaar besloten Britse KFOR-militairen de ingang en de lobby van het gebouw te bewaken.

De leider van het UCK, Hashim Thaci, heeft zaterdag voorkomen dat een grote groep Albanese Kosovaren het Servische deel van de plaats Kosovska Mitrovica zou binnentrekken.

Zo'n vijfhonderd Albanezen probeerden langs Franse KFOR-soldaten te dringen om het Servische deel van de in het noorden van Kosovo gelegen plaats te kunnen betreden. Aan de dreigende situatie kwam een eind toen Thaci plotseling kwam aanrijden in gezelschap van VN-gezant Sergio Vieira de Mello.

Thaci en De Mello liepen op de menigte toe en wisten de Albanezen te overreden om rechtsomkeert te maken. „We willen onze problemen op vreedzame wijze oplossen”, zei Thaci door een luidspreker tegen de menigte.

Avondklok
Duitse KFOR-militairen besloten gisteren in Prizren, de tweede stad van de provincie, een avondklok in te stellen. Volgens de Duitsers spoelt er een ware misdaadgolf door de stad.

Er bevinden zich nog steeds Servische paramilitairen in Kosovo. Dat heeft NAVO-opperbevelhebber generaal Clark gisteren gezegd op de Amerikaanse televisiezender NBC. Volgens de Amerikaan werken de paramilitairen als agenten voor de Servische geheime dienst en dragen zij bij aan de huidige onrust in de Servische provincie.

De Tsjechische president Havel heeft gisteren een kort bezoek gebracht aan Prizren in Kosovo en de Duitse KFOR-militairen geprezen voor hun werk in de tweede stad van de provincie. „Ik ben ervan overtuigd dat de aanvallen terecht waren”, zei Havel over de 78 dagen durende NAVO-luchtcampagne tegen Joegoslavië.

Intussen hebben Joegoslavische kranten KFOR ervan beschuldigd toe te laten dat niet-Albanezen uit Kosovo worden verdreven. De staatskrant Politika beschuldigde westerse troepen in Kosovo er gisteren bovendien van rebellen van het UCK de vrije hand te geven om te moorden.

De Servische autoriteiten hebben vrijdag zendapparatuur in beslag genomen bij een televisiestation in Soko Banja, 200 kilometer ten zuidoosten van Belgrado, zo heeft het onafhankelijke persbureau Beta gisteren gemeld.

Roemenië heeft gisteren zijn luchtruim voorlopig gesloten voor Russische vliegtuigen die op weg zijn naar Kosovo. Volgens Boekarest houden de Russen zich niet aan de afspraken die onder meer voorzien in een pauze van vier uur tussen elke Russische vlucht.

Zie ook:
„Servië plande etnische zuivering tot in detail”


Transporttoestellen Rusland in Kosovo