Voorpagina 25 juni 1999

Parlement Joegoslavië heft staat van oorlog op

Servische oppositie kondigt
massale demonstraties aan

Van onze buitenlandredactie
BELGRADO – De druk op de Joegoslavische president Milosevic neemt toe, zowel vanuit de internationale gemeenschap als in zijn eigen land. De Verenigde Staten hebben een miljoenenbeloning uitgeloofd voor iedereen die informatie kan verschaffen die leidt tot aanhouding van aangeklaagde verdachten van oorlogsmisdrijven, onder wie Milosevic. De Servische oppositie begint dinsdag met een serie demonstraties tegen het Joegoslavische staatshoofd.

Hoewel het Joegoslavische parlement gisteren formeel de staat van oorlog met ingang van komende zaterdag ophief, is het verbod op publieke samenscholingen –en dus betogingen– niet automatisch opgeheven. Het verbod is namelijk ingesteld door het bestuur van Servië. De leiding van de oppositie zit er overigens niet mee dat demonstreren officieel verboden blijft. „We denken dat het verbod ongrondwettelijk is nu de oorlogstoestand formeel is beëindigd. We zullen het dan ook niet respecteren”, maakte een woordvoerder duidelijk.

Tijdens de parlementszitting waarin de oorlogstoestand werd opgeheven zei de Joegoslavische premier Momir Bulatovic dat zijn land uit de oorlog met de NAVO tevoorschijn gekomen is „als morele, politieke en ook militaire overwinnaar.” In overgrote meerderheid stemden de parlementsleden voor het terugdraaien van een reeks noodmaatregelen die op 24 maart werden getroffen. Toen werd onder meer de pers ernstig in haar vrijheden beperkt, mochten mannen in de dienstplichtige leeftijd het land niet meer verlaten en werden samenscholingen verboden. Tegelijkertijd nam het parlement echter nieuwe maatregelen, die ervoor zorgen dat de speciale bevoegdheden die de regering in de oorlog had voor een deel gehandhaafd blijven.

De oppositionele Democratische Partij noemde de opheffing van de oorlogstoestand misleidend, omdat „de politie telefoons zal blijven aftappen en alle illegale activiteiten zal blijven uitvoeren die ze tijdens de oorlog uitvoerde.”

Sancties
Tijdens het debat over de opheffing van de staat van oorlog pleitte de Joegoslavische premier Bulatovic voor een einde aan de sancties tegen zijn land. Ook riep de regeringsleider op tot terugkeer van Joegoslavië in de Verenigde Naties.

Joegoslavië gaat al sinds de Bosnische oorlog tussen 1992 en 1995 gebukt onder diverse economische sancties. De Europese Unie verzwaarde later de sancties en bevroor onder meer het buitenlands vermogen van de Servische regering. Ook verbood de EU haar lidstaten in Joegoslavië te investeren.

Bulatovic eiste tevens compensatie voor de schade die de NAVO-bommen hebben aangericht. Belgrado schat de schade op ruim 200 miljard gulden. Een groep onafhankelijke economen sprak woensdag echter over ruim 60 miljard gulden. In de toekomst moet Joegoslavië de banden met zijn buren en Europa stevig aanhalen, aldus de premier. Tegelijk zei hij dat het herstel van de relaties met de Verenigde Staten en de leden van de EU niet gemakkelijk of eenvoudig zal zijn. Bulatovic wees op hun rol bij de bombardementen „die tot zo veel verwoesting en slachtoffers hebben geleid.”

Voor de tweede achtereenvolgende dag hebben gisteren honderden Joegoslavische reservisten blokkades opgericht bij Kraljevo, in Centraal-Servië, en op de doorgaande weg van Belgrado naar Kragujevac. De reservisten eisen geld voor de diensten die ze de Joegoslavische infanterie en artillerie in Kosovo hebben geleverd. Het zou gaan om 6000 tot 8000 dinar (1200 tot 1600 gulden) per persoon, meldde het onafhankelijke persbureau Beta.

Onbekenden hebben in de nacht van woensdag op donderdag de zendmasten van twee particuliere televisiezenders verwoest. Dit heeft het Joegoslavische persbureau Tanjug gisteren gemeld. De zendmasten van de stations TV Galaksija en BK stonden op de berg Kablar, zo'n 170 kilometer ten zuidwesten van de hoofdstad Belgrado. TV Galaksija is een lokale televisiezender die verslag doet van de regio Cacak, ongeveer 120 kilometer ten zuidwesten van Belgrado.

Zie ook:
Zigeuners ontvluchten Kosovo

Kosovaren halen Solana en Clark als helden in

„Russen wilden aparte zone in Kosovo forceren

CIA-medewerker gaf tevergeefs waarschuwing af

Nederlander gaat leidinggeven aan herstel Kosovo

Bij de voordeur is het gevaar het grootst

Aandacht van EU voor milieuschade Balkan