Voorpagina 10 juni 1999

„Joegoslavische leger begint terugtrekking”

Veiligheidsraad klaar
voor Kosovo-resolutie

Van onze buitenlandredactie
NEW YORK – Het Joegoslavische leger zette vandaag om 12.00 uur de eerste belangrijke stap bij de terugtrekking uit Kosovo. Dat heeft generaal Nebojsa Pavkovic gezegd. Pavkovic is commandant van de Joegoslavische troepen in de Servische provincie. Maar in Brussel bij de NAVO was rond het middaguur nog geen concrete melding van de terugtrekking binnengekomen.

De eerste militairen worden teruggetrokken uit het noordoostelijk gelegen Podujevo, zei Pavkovic. Een zegsman van de Servische politie meldde dat de terugtrekking van politie-eenheden uit de noordelijke regio Kosovska Mitrovica om 15.30 uur begint.

Maar pas bij een duidelijk controleerbaar begin van terugtrekking schort de NAVO haar bombardementen op. Het wachten was op de fax van de NAVO aan de VN dat de bombardementen op Joegoslavië zijn gestopt, meldde CNN. Maar het bondgenootschap had vanmorgen nog geen enkele Servische troepenbeweging waargenomen.

Intussen stonden de leden van de Veiligheidsraad, waaronder Nederland, al klaar om de resolutie over Kosovo aan te nemen. Daarna kan de internationale vredesmacht KFOR Kosovo intrekken. Volgens het akkoord van gisteren moet de Servische aftocht binnen elf dagen worden afgerond.

KFOR zal uiteindelijk bestaan uit circa 50.000 manschappen. De Amerikanen voerden de eerste eenheden voor de voorhoede al met Chinook-helikopters uit Albanië aan in Macedonië. Eerder vanochtend landden circa 2200 Amerikaanse mariniers met landingsvaartuigen in Griekenland op het strand van Litohoron, 60 kilometer ten zuiden van Thessaloniki.

Rusland heeft verklaard intussen een brigade paratroepen in paraatheid te brengen voor deelneming aan de internationale vredesmacht KFOR voor Kosovo. De troepen, afkomstig van verscheidene divisies in Centraal-Rusland, kunnen in zeven dagen of meer in Kosovo zijn, zei paratroepencommandant Georgy Shpak.

Na dagenlange besprekingen bereikten de NAVO en vertegenwoordigers van het Joegoslavische leger gisteravond een akkoord. De alliantie schort de bombardementen op nadat is vastgesteld dat de terugtocht daadwerkelijk is begonnen. De Veiligheidsraad van de Verenigde Naties zou dan meteen het sein op groen kunnen zetten voor de komst van de vredesmacht KFOR. Die zal uiteindelijk bestaan uit circa 50.000 manschappen.

De laatste hand aan de ontwerptekst van de resolutie die de vredesmacht moet sanctioneren is al gistermiddag gelegd, zodat alleen de Veiligheidsraad zich nog erover moet uitspreken. „Het hangt allemaal af van het staken van de luchtaanvallen”, zei de Russische ambassadeur bij de VN, Sergej Lavrov. „Zodra dat is aangekondigd (...) zijn wij klaar om over de resolutie te stemmen.”

China, dat ook vetorecht heeft in de raad, naast Rusland, de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk, eist een bombardementenstop voordat het instemt met de resolutie. Tevens wil het land een aantal amendementen in de tekst laten opnemen, waarvan de belangrijkste is bedoeld om eventuele toekomstige militaire operaties van de NAVO danig te beperken. In de ontwerptekst is dit Chinese amendement niet opgenomen. Het is nog onbekend hoe China in de Veiligheidsraad van plan is te stemmen. Westerse diplomaten hebben gesuggereerd dat China zich van stemming kan onthouden.

„Als ze onze amendementen afwijzen, lijkt het mij heel moeilijk voor ons om deze resolutie aan te nemen”, zei de Chinese vice-ambassadeur bij de VN, Shen Guofang. „Het is nog te vroeg om te zeggen of we een veto zullen uitspreken.”

Rusland was het gisteren nog niet eens met de rol en status van zijn troepen die in Kosovo moeten komen. „Het gaat om de omvang, de samenstelling en de bevelslijn voor de Russische troepen”, zei een woordvoerder van het ministerie van Defensie in Moskou. Om díe plooien glad te strijken arriveerde de Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken, Strobe Talbott, vanochtend in de Russische hoofdstad.

De Amerikaanse delegatie zal onder meer praten met Russische militaire leiders en de speciale gezant voor Kosovo, Viktor Tsjernomyrdin. De Russische generaal Leonid Ivasjov liet zich kritisch uit over het vredesplan.

Zie ook:

NAVO-raad fiatteert akkoord met Serviërs

„Perspectief van de vrede stuk dichterbij”

Hulporganisaties staan voor enorme operatie

„Terugtocht belangrijke stap naar onze doelen”

„Voorzichtigheid is vooralsnog geboden”

„De dieren zijn gevangen en opgegeten”

Terugtrekking Serviërs in drie fasen

Vergeldingsacties niet uitgesloten

Korte berichtgeving