Voorpagina 9 juni 1999

„Tekst komt overeen met eisen NAVO”

G-7 en Rusland eens
over ontwerpresolutie

Van onze buitenlandredactie
KEULEN – De ministers van Buitenlandse Zaken van de zeven belangrijkste industrielanden en Rusland zijn het gisteren eens geworden over een VN-ontwerpresolutie voor vrede in Kosovo. Naar verwachting zet de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties zijn beraadslagingen over het voorstel vandaag voort. Na 75 minuten waren deze eerder afgebroken.

Na twaalf uur vergaderen, gespreid over twee dagen, meldde de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Fischer in Keulen de doorbraak. De vijf pagina's tellende resolutie moet leiden tot een einde aan het geweld in Joegoslavië, de stationering van een internationale vredesmacht in Kosovo (KFOR), beëindiging van de NAVO-bombardementen en terugkeer van de etnisch Albanese vluchtelingen naar de Servische provincie. Basis van de overeenkomst is het vredesplan dat de gezanten Ahtisaari (Europese Unie) en Tsjernomyrdin (Rusland) vorige week met Belgrado overeenkwamen.

NAVO-woordvoerder Shea zei in Brussel dat de tekst „volledig overeenkomt met de eisen van het bondgenootschap: „Nu is Milosevic aan zet, hij moet zijn woorden omzetten in daden.” Tony Blair, de premier van Groot-Brittannië, noemde de resolutie „helder, sterk en in overeenstemming met de wensen van de NAVO.” De Verenigde Staten verwelkomden de ontwerpresolutie als een nieuwe belangrijke stap op weg naar vrede.

Jeltsin, de Russische president, liet zijn Amerikaanse ambtgenoot telefonisch weten „tevreden” te zijn. Ook de Russische minister Ivanov van Buitenlandse Zaken benadrukte tevreden te zijn met het resultaat. Hij meende dat Rusland zijn doel heeft bereikt, omdat „de luchtaanvallen worden stopgezet en er vrede op de Balkan komt.”

Zeer somber gestemd was Carl Bildt. De VN-gezant voor de Balkan zei gisteren tijdens een VN-conferentie te vrezen dat Kosovo niet meer te redden valt. „We hebben geen enkel vredesvoorstel van de tafel in Bonn, we hebben slechts een vodje papier. We zijn overtijd met het dienen van vrede in Kosovo, maar de VN kunnen nog wel iets betekenen voor de gehele Balkan.” Hij denkt daarbij aan het onderdrukken van politieke en sociale spanningen in de Balkanregio.

China heeft problemen met de resolutie. Aan het begin van de zitting van de Veiligheidsraad, gisteravond, herhaalde de Chinese VN-ambassadeur Guofang de eis dat eerst de bombardementen moeten ophouden voordat het voorstel kan worden uitgevoerd. Peking heeft kritiek op het sanctioneren van geweld, om „geen toekomstige NAVO-agressie tegen Joegoslavië te rechtvaardigen.” Als een van de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad heeft China een vetorecht.

De Britse minister van Buitenlandse Zaken Cook verklaarde dat de tekst pas voor stemming kan worden voorgelegd aan de Veiligheidsraad als Belgrado aantoonbaar is begonnen zijn troepen terug te halen uit de Servische provincie. „Daarna staakt de NAVO de luchtoorlog tegen Joegoslavië en dán kan in de Veiligheidsraad worden gestemd over de ontwerpresolutie van de G-8”, meent Cook.

Zowel Clinton als minister van Buitenlandse Zaken Cohen benadrukte gisteren opnieuw dat staking van de NAVO-bombardementen pas aan de orde is na een aantoonbaar begin van de Servische terugtrekking.

Te vroeg
Krachtens de resolutie moeten eerst de militair-technische gesprekken tussen de Joegoslavische legerleiding en NAVO-generaal Jackson zijn afgerond alvorens er een daadwerkelijk einde aan de luchtacties kan komen. Als alle Servische troepen zich binnen veertien dagen hebben teruggetrokken uit Kosovo, kan KFOR zich tijdens diezelfde twee weken daar vestigen.

Over de samenstelling en de commandostructuur van de troepenmacht bestaat nog onenigheid tussen de Verenigde Staten en Rusland. In een appendix van de resolutie staat dat de NAVO de leiding heeft over de vredesmacht. Dat zei ook de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Albright.

De Amerikaanse president Clinton zei echter te verwachten dat de Russische deelnemers aan KFOR niet onder NAVO-commando zullen staan. Clinton trok een vergelijking met de situatie in Bosnië-Herzegovina, waar ruim 1300 Russische militairen zijn gestationeerd. Die werken samen met SFOR, de NAVO-vredesmacht, maar staan niet onder bevel van haar Amerikaanse bevelhebber.

Volgens Ivanov moeten de militaire aspecten nog nader worden uitgewerkt in de resolutie van de Veiligheidsraad. Hij vond het nog te vroeg om te spreken over de omvang en aard van de Russische deelname aan de vredestroepen.

Zie ook:

Belangrijkste punten ontwerpresolutie G-8

Nederland levert 2050 militairen voor KFOR

Zware aanval op Joegoslavische troepen

Nederlandse F-16's schakelen drietal Servische Migs uit