Commentaar 4 juni 1999

„Einde aanvallen bij start terugtrekking”

Joegoslavië akkoord
met vredesplan G-8

Van onze buitenlandredactie
KEULEN – Europese en Amerikaanse leiders hebben behoedzaam gereageerd op het nieuws dat Joegoslavië het vredesplan van de G-8 heeft aanvaard. De NAVO maakt een einde aan de aanvallen, zodra Belgrado begint zijn troepen terug te trekken, zei plaatsvervangend secretaris-generaal Kleiber van de NAVO vanochtend op de Duitse televisie.

Bevestiging door middel van bijvoorbeeld radar en op het terrein zelf zal waarschijnlijk wel nodig zijn, voegde hij daaraan toe. Een einde aan de bombardementen kan dan binnen enkele dagen een feit zijn. „Gezien onze ervaringen in het verleden moeten we voorzichtig zijn”, zei de Amerikaanse president Bill Clinton gisteravond. De NAVO voerde vannacht dan ook weer bombardementen op Servische doelen uit. Inmiddels heeft de Joegoslavische regering telefonisch contact met het NAVO-hoofdkwartier in Brussel opgenomen.

Vanochtend zei de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Joschka Fischer dat reeds overeenstemming is bereikt over de termijn van terugtrekking en beëindiging van de luchtaanvallen. Een datum wilde hij niet noemen: „Dat is een NAVO-aangelegenheid.”

NAVO-woordvoerder Jamie Shea wees erop dat het besluit tot stopzetting van de bombardementen moet worden genomen door de Noord-Atlantische Raad, het hoogste beleidsorgaan van de NAVO. De opperbevelhebber van de NAVO, generaal Wesley Clark, en de Amerikaanse gezant Talbott, zijn gisteravond in Brussel bijeengekomen met de negentien permanente ambassadeurs van de NAVO-lidstaten.

Het document van de G-8 voorziet in een verifieerbaar einde aan het geweld en de onderdrukking in Kosovo en de controleerbare terugtrekking van alle politie-eenheden en (para)militaire strijdkrachten uit de provincie. Bovendien komt er een internationale veiligheidsmacht met fundamentele inbreng van de NAVO, officieel onder het mandaat van de Verenigde Naties. Deze moet de veilige terugkeer van de vluchtelingen garanderen. Verder moet er een regeling komen voor zelfbestuur.

Sandy Berger, de nationaal veiligheidsadviseur van Clinton, zei gisteravond dat Milosevic op het moment dat de vredesovereenkomst van kracht wordt 48 uur de tijd heeft zijn luchtverdediging uit te schakelen en zeven dagen om zijn troepen terug te trekken.

In Keulen, waar de leiders van de Europese Unie bijeen zijn, heerste gisteravond een opgetogen stemming toen de Finse president en EU-bemiddelaar Martti Ahtisaari verslag deed van het korte bezoek dat hij en de Russische bemiddelaar Viktor Tsjernomyrdin aan Belgrado brachten. „De vrede ligt nu voor het grijpen”, juichte de Duitse bondskanselier Schröder.

„Dit is wat wij willen”, aldus de Franse minister van Buitenlandse Zaken Védrine. Volgens hem vormt de aanvaarding van het plan een bevestiging van de correctheid van het diplomatieke optreden van de afgelopen maanden en een rechtvaardiging van de militaire operatie. De Britse premier Blair benadrukte dat de NAVO geen wezenlijke concessies heeft gedaan, en sprak van „duidelijke vooruitgang en goed nieuws.” Het komt nu aan op de uitvoering van het plan door Milosevic, daarom is voorzichtigheid geboden. Premier Kok noemde de successen van de bemiddelaars in Joegoslavië „een belangrijke stap op weg naar vrede.”

In de marge van de EU-top in Keulen is het overleg begonnen over de concrete uitwerking van het vredesplan. De hoogste beleidsambtenaren van de G-8, de zeven belangrijkste industrielanden plus Rusland, zijn gisteravond eveneens in Keulen, bijeengekomen om het ontwerp voor een resolutie te formuleren.

Athisaari zal binnenkort naar Peking reizen om de Chinese regering te overtuigen van het belang van een ondersteunende resolutie van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Daarin zal ook over de samenstelling en de commandostructuur van de vredesmacht overeenstemming moet worden bereikt. Uit een voetnoot bij het vredesplan zou blijken dat Rusland en de NAVO het nog niet volledige eens zijn.

Een hoge militair in Tsjernomyrdins delegatie, kolonel-generaal Leonid Ivasjov, zei dat de militairen in de Russische afvaardiging allerminst tevreden zijn met de rol die de NAVO krijgt en „de verminderde rol van Rusland.”

Secretaris-generaal Solana van de NAVO zei dat het bondgenootschap bijna onmiddellijk kan beginnen met het sturen van vredestroepen naar Kosovo, zodra wordt bevestigd dat Milosevic de NAVO-voorwaarden heeft aanvaard. Hij wees erop dat de kern van de troepenmacht al bijna ter plekke is: 15.000 militairen in Macedonië en 8000 in Albanië.

verwijzing naar ander art.Zie ook pag. 6.


Zie ook:
Westen reageert behoedzaam op vredesakkoord

Kosovo-vredesregeling

Tsjernomyrdin: discreet mompelende gezant

'Kosovo' geeft imago Ahtisaari nieuwe glans

Öcalan spreekt weer verzoenende woorden

Aanklacht tegen Milosevic blijft van kracht

Den Haag biedt mijnenruimers en genie aan

Voedseldropping lukt ten dele

Wederopbouw gaat 35 miljard gulden bedragen

Oorlog tegen Milosevic splijt IKV