NAVO start top met
beraad over Kosovo

Van onze buitenlandredactie
WASHINGTON – In de schaduw van de crisis rond Kosovo viert de NAVO haar vijftigjarig bestaan. De topontmoeting van de negentien NAVO-lidstaten ging gisteren in Washington van start. „De Atlantische alliantie heeft zich bereid getoond en heeft de moed waarden en beginselen te verdedigen waar en wanneer deze op de tocht staan”, aldus secretaris-generaal Solana. Naar de praktijk vertaald betekent dat voortzetting van de luchtaanvallen.

De opwekkende marsmuziek en het strakke vlagvertoon van de herdenkingsplechtigheden ten spijt, zette de NAVO de dagelijkse gang van zaken in het hoofdkwartier in Brussel de afgelopen 4 weken gewoon voort in Washington. „De essentiële boodschap van vandaag is dat de luchtcampagne werkt”, zei woordvoerder Jamie Shea gistermiddag. „President Milosevic krijgt zijn zin niet. Hoe meer de NAVO wordt aangevallen, hoe hechter de eenheid.” Volgens de Britse premier Blair zou het terugdraaien van de etnische zuivering in Kosovo het „beste verjaardagscadeau” voor de alliantie zijn.

De morgenvergadering stond 3 uur lang volledig in het teken van de Balkancrisis. „De NAVO wordt met een ernstige crisis geconfronteerd. Maar de negentien naties staan niet onverschillig tegenover de beelden die ons bereiken. Aan de vooravond van de 21e eeuw is geen plaats voor Milosevic' beleid”, zei Solana. Gastheer Clinton benadrukte dat de luchtcampagne in alle hevigheid zal doorgaan, naast pogingen om een diplomatieke oplossing te bereiken. Daarnaast beloofde hij de politieke en economische druk op Joegoslavië te zullen opvoeren. „Wij zullen duidelijk maken wat er op het spel staat.”

Als de eerste dag van de top één ding duidelijk maakte, was het dat de jubilaris geenszins bereid is de strategie tegen de Serviërs te veranderen. „Milosevic heeft een hoge schadetolerantie. Maar het zou onzinnig zijn de luchtcampagne –die vandaag de 32e dag ingaat– af te gelasten op het moment waarop deze succesvol begint uit te pakken”, zei Shea gisterochtend. „De NAVO legt een ring van staal rond Kosovo en zal de isolatie van Joegoslavië tactisch en strategisch versterken.” De bombardementen zullen worden opgevoerd, en in toenemende mate zullen de „zenuwstelsels van het regime” het doelwit vormen. De Joegoslavische president vormt zelf officieel geen doelwit.

Clinton stelde dat Milosevic volledig aan de eerder geformuleerde vijf eisen van de NAVO moet tegemoetkomen alvorens onderhandelingen mogelijk zijn.

Einde onzekerheid
De onzekerheid die de afgelopen dagen heerste rond een Servisch voorstel voor een vredesmacht onder bevel van de Verenigde Naties, waarvan geen soldaten deel mogen uitmaken van NAVO-landen die bij de acties zijn betrokken, komt zo tot een einde. Deze ontstond toen de Russische gezant voor Kosovo, Viktor Tsjernomyrdin, donderdag na een 9 uur durend gesprek in Belgrado beweerde dat Milosevic bereid zou zijn een troepenmacht te accepteren. Minister Jovanovic van Buitenlandse Zaken sprak dit bericht tegen.

Hoewel Solana gisteren voortdurend de eensgezindheid binnen de alliantie benadrukte, leverde de aanval op het gebouw van de Servische staatstelevisie RTS behalve vernietiging van het pand tevens mogelijk haarscheurtjes in het gesloten NAVO-front op. Ook Nederland staat achter de vernietiging van het gebouw. Shea zei gisteren dat de NAVO geen media op de korrel heeft genomen, maar een „propagandamachine van Milosevic.”

Rustig
Intussen maakte de Amerikaanse hoofdstad een rustige indruk. De zogeheten ”Federal Triangle”, de driehoek in het centrum waar de regeringsgebouwen zijn geconcentreerd, is nagenoeg autovrij. Ongeveer 90.000 federale ambtenaren hebben een dagje vrijaf gekregen. Nog eens drie keer zoveel werknemers hadden het verzoek gekregen zelf een dag vrij te nemen, of anders thuis te werken.

Vanwege de situatie op de Balkan staat de top in het teken van de soberheid. Een gala-avond in het National Building Museum tekende de sfeer. De bijeenkomst aan de vooravond van de top ademde een rustige ingetogenheid uit. „Ik denk niet dat vuurwerk nodig is, maar we hoeven toch ook niet af te zien van de viering dat deze ongelooflijke alliantie vijftig is”, relativeerde senator Joe Biden uit Delaware. Tot de sponsors van het feestje behoorden grote wapenfabrikanten als Boeing en General Dynamics.

Plaats van handeling van het middagprogramma was gisteren het Andrew Mellon Auditorium. In dit gebouw tekenden ministers uit twaalf landen in 1949 het Noord-Atlantisch Verdrag, waarmee de defensiealliantie een feit was. Na de openingstoespraken van Solana en Clinton hielden de regeringsleiders van de lidstaten hun verhaal. Voor het eerst waren daarbij ook de presidenten van de nieuwe leden Polen, Tsjechië en Hongarije. Clinton: „Zij hebben beloofd te verdedigen wat hun zo lang was ontzegd. Welkom thuis.”

Donderdag stond in het teken van de binnenkomst van de leiders van de NAVO-lidstaten en 23 andere landen. De bij elkaar 1700 bezoekers zorgen voor een georganiseerde chaos, die de Amerikaanse organisatoren in goede banen lijken te leiden. Geroutineerd werd de ene na de andere hoge gast vanaf de luchthaven verwelkomd. Aan gillende sirenes zijn de inwoners van Washington wel gewend. Afwezigheid van dat geluid zou pas echt vreemd zijn.

De 3000 vertegenwoordigers van de internationale media doen vanuit het Ronald Reagan Building verslag van de bijeenkomst. Het robuuste gebouw, met het kenmerkende uiterlijk waaraan Washington een klassieke uitstraling ontleent, is na het Pentagon het tweede gebouw in grootte van de federale overheid.

Zie ook:

„Meer Kosovaren opnemen niet nodig”

Burgeroorlog dreigt in Montenegro

Couzy: NAVO-aanvallen halfslachtig

Kok: Geen moeite met aanval op staatsmedia

„Humanitaire hulp is miljardenmarkt”

Meningen over rol VS in wereld lopen uiteen

Jonge democratieën op de Balkan vragen steun

De steun en toeverlaat van Slobo

Veel gemeenten bereid tot opvang Kosovaren

Nederlanders „ontzetten” tenten van Rode Kruis

„Het Twiske is veel te drassig”