Voorpagina 20 april 1999

Troepenmacht in Albanië stilaan groter

NAVO wil Serviërs
nog harder treffen

Van onze buitenlandredactie
BRUSSEL – De NAVO is van plan het Joegoslavische leger nog harder aan te pakken. De Franse minister van Buitenlandse Zaken, Hubert Védrine, zei vanochtend in een interview met de International Herald Tribune dat de NAVO-luchtmacht meer doelen gaat bestoken. Afgelopen nacht zijn doelen in tien Servische steden bestookt.

Vandaag arriveren in Albanië 24 Amerikaanse Apache-gevechtshelikopters met lasergestuurde Hellfire-raketten. Zij zullen worden ingezet tegen de naar schatting driehonderd Joegoslavische tanks in Kosovo.

Verder wil de NAVO de enige Adriatische haven van Montenegro, Bar, blokkeren om te voorkomen dat olieaanvoer het effect van de bombardementen op raffinaderijen en olieopslagplaatsen tenietdoet. De NAVO-landen zijn het erover eens dat het stilleggen van de invoer van olie in Joegoslavië strategisch van enorm belang is. Maar het zal nog wel wat voeten in aarde hebben voordat het zover is omdat nog een „solide juridische basis” moet worden gevonden, zei Védrine, net als eerder zijn Britse collega Cook.

De VS kwamen eind vorige week met het voorstel, dat volgens de Franse minister nog niet erg uitgewerkt was. Frankrijk meent dat voor een blokkade een besluit van de Europese Unie nodig is dat gesteund wordt door de buurlanden van Joegoslavië. Maar de vraag is of Griekenland en Italië daarmee instemmen.

De Montenegrijnse haven is de enige Servische olieaanvoerroute die nog normaal functioneert. Cook benadrukte tegenover de krant The Guardian van vandaag dat het niet goed is dat er nog olie binnenkomt via Bar, maar dat de alliantie de invoer wil tegenhouden op een manier die het normale werk in de haven niet in de weg staat. Dat zou de toch al deplorabele situatie van Montenegro nog verder verslechteren. Een olie-embargo van VN zit er niet in, omdat Rusland zal tegenstemmen.

Terwijl honderden vliegtuigen zich voegen bij de luchtmacht van de NAVO, wordt de NAVO-landmacht aan de zuidgrens van Joegoslavië steeds verder uitgebreid. Sommige troepen zijn naar de regio gebracht om humanitaire taken te vervullen, andere om eventueel op te treden als vredesmacht wanneer een akkoord wordt bereikt met de Joegoslavische president Slobodan Milosevic.

Raketinstallaties
Maar ze kunnen ook fungeren als de kern van een invasiemacht als de leiders van de NAVO-landen zich bedenken en beslissen dat alleen een invasie in Joegoslavië het conflict over Kosovo kan oplossen. De Amerikaanse president Bill Clinton en minister van Buitenlandse Zaken Madeleine Albright herhaalden dat de NAVO haar doel kan bereiken met behulp van luchtaanvallen, en de Britse premier Tony Blair en de Duitse bondskanselier Gerhard Schröder verwoordden hetzelfde standpunt.

Secretaris-generaal Javier Solana van de NAVO weersprak een bericht uit een Britse krant dat de NAVO de inzet van grondtroepen voorbereidt en zei eveneens dat de NAVO-landen geen invasie overwegen. Maar hij voegde eraan toe zeker te weten dat de NAVO-landen klaar zullen zijn voor de inzet van grondtroepen „als dat noodzakelijk wordt.” Militaire experts hebben gezegd dat de voorbereiding van een invasiemacht 2 tot 3 maanden vergt.

Sommige geallieerde grondtroepen die nu in de Balkan arriveren zijn essentieel voor een grondoorlog, zoals de Apaches en de Amerikaanse Bradley-pantserwagens, Britse tanks en raketinstallaties die de helikopters moeten beschermen. Bij deze operatie zijn ruim 3000 man Amerikaanse troepen betrokken.

De NAVO meldde dat Joegoslavië zijn troepensterkte in Kosovo de afgelopen weken verder heeft opgevoerd met zo'n 8000 manschappen. Britse zegslieden zeiden zondag dat Milosevic inmiddels zo'n 300 soldaten, gesteund door driehonderd tanks, in de zuidelijke provincie heeft samengetrokken. „Het zal zeer lang duren voordat wij die allemaal hebben uitgeschakeld.” Volgens het Pentagon graven Joegoslavische troepen zich al in en leggen ze mijnen op belangrijke toegangswegen tot Kosovo.

De Joegoslavische minister van buitenlandse zaken, Zivadin Jovanovic, werd door de Amerikaanse televisiezender NBC gevraagd of het Servische leger is voorbereid op een grondoorlog: „Wij kunnen alle soorten aanvallen weerstaan, alle soorten agressie.” Volgens Jovanovic zouden de VS en de NAVO lering moeten trekken uit de „onsuccesvolle luchtaanvallen en agressie” in Joegoslavië, die gisteren de 27e dag zijn ingegaan.

De Amerikaanse president Clinton en zijn Russische ambtgenoot Jeltsin zijn het nog steeds oneens over de NAVO-acties en de toekomst van een internationale troepenmacht voor Kosovo. Jeltsin leverde gisteren tot veler verrassing kritiek op de Joegoslavische president Milosevic. Volgens Jeltsin moet Belgrado zich minder hard opstellen en instemmen „met een vredesoperatie in Kosovo.” De secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Kofi Annan, zal volgende week in Moskou met Russische functionarissen spreken.

Zie ook:

Vluchtelingen massaal op drift in Kosovo

NAVO geeft uitleg over Djakovica

Servisch tv-complex deels geëvacueerd

Nederland gaat zelf Kosovaren ophalen

Jeltsin maant Clinton luchtacties te staken

Nieuwe aanvallen op Joegoslavië

Serviërs jagen moslims uit Montenegro weg

Hulpverlening draait op volle toeren

Milosevic leunt op geheime dienst

Daklozen geven gift door aan vluchtelingen

VS verdenken Russen van hulp aan Serviërs

Rugova steunt bombardementen NAVO

Scholieren gaan week in 't leger

Korte berichtgeving

„Maai jij het gras even?”

Nederlandse NAVO-militair bedreigd