Voorpagina 3 april 1999

Stroom groeit buurlanden boven het hoofd

Situatie Kosovaarse
vluchtelingen kritiek

Van onze buitenlandredactie
SKOPJE/TIRANA – Macedonië en Albanië kunnen de vluchtelingenstroom zo langzamerhand niet meer aan. Beide landen hebben gisteren gewaarschuwd dat de situatie hun boven het hoofd dreigt te groeien.

„De situatie in de Noord-Albanese grensplaats Kukes is kritiek. Daar zijn in de afgelopen dagen tienduizenden vluchtelingen uit Kosovo aangekomen. De regering heeft niet voldoende voertuigen om ze verder het land in te brengen”, zei minister van Voorlichting Musa Ulqini.

Macedonië vroeg gisteren om spoedhulp. Volgens premier Kiprijanova kwamen alleen donderdag al 40.000 vluchtelingen het land binnen, terwijl er al 70.000 zijn. Van hen arriveerden vele duizenden met treintransporten. Tot nu toe bestaat de enige hulp uit het buitenland uit een zending van driehonderd tenten, klaagde onderminister van Buitenlandse Zaken Trajanov.

Mondjesmaat
Duizenden Kosovaren wachten nog voor de grens met Macedonië om het land binnen te kunnen. Macedonische militairen laten de Kosovaren maar mondjesmaat toe, in een poging de vluchtelingenstroom te beheersen.

Sinds het begin van het conflict om Kosovo zijn al 634.000 mensen in het gebied op drift geraakt, verklaarde NAVO-woordvoerder Jamie Shea gisteren op een persconferentie in Brussel. Alleen de afgelopen 10 dagen waren dat er al 220.000. De afgelopen 24 uur zijn 30.000 mensen gedwongen de Kosovaarse hoofdstad Pristina te verlaten.

De vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties UNHCR meldde gisteren dat 120.000 vluchtelingen de afgelopen dagen naar Albanië zijn gegaan. Montenegro ziet zich volgens de laatste cijfers geconfronteerd met meer dan 30.000 vluchtelingen, terwijl in Bosnië 7500 ontheemde Kosovaren aankwamen.

Een UNHCR-woordvoerder zei dat de situatie rond de vluchtelingen „dramatische vormen begint aan te nemen” nu duizenden vluchtelingen Albanië, Macedonië en de Joegoslavische provincie Montenegro blijven overspoelen.

Europees commissaris Emma Bonino riep de NAVO-landen gisteren op militairen te sturen om te helpen bij de opvang van vluchtelingen in de buurlanden van Kosovo. Bonino, binnen de Europese Commissie belast met humanitaire zaken, bezocht de afgelopen dagen Albanië en Macedonië.

De commissaris maakt zich grote zorgen over de situatie in Macedonië, waar een grote Servische minderheid is. Door de komst van zo veel vluchtelingen dreigt de balans tussen de verschillende bevolkingsgroepen uit zijn evenwicht te raken. Het meeste hartzeer bezorgt haar het lot van de miljoen Kosovaren die in hun provincie zijn achtergebleven.

De eindeloze vluchtelingenstroom is volgens de commissaris vergelijkbaar met de Tweede Wereldoorlog. „Europa heeft dit kortgeleden nog meegemaakt, in '93 en '94, toen honderdduizenden uit Bosnië huis en haard moesten verlaten.”

Duitsland heeft besloten donderdag de ministers van Buitenlandse Zaken bijeen te roepen voor een spoedvergadering in Luxemburg. Behalve geld –in totaal heeft de EU nu 170 miljoen gulden beschikbaar– moet er volgens de commissaris ook meer personeel naar het gebied worden gestuurd.

Eerlijke verdeling
Duitsland, de huidige voorzitter van de Europese Unie, wil een eerlijke verdeling van de etnisch Albanese vluchtelingen uit Kosovo. Tegenover het Duitse weekblad Focus benadrukte de Duitse minister van Binnenlandse Zaken Otto Schily (SPD) donderdag dat ieder EU-land zich nu al uit moet spreken over de hoeveelheid Albanezen die het op wil nemen.

De Verenigde Staten overwegen intussen de mogelijkheid van droppings van humanitaire hulpgoederen voor de etnische Albanezen in Kosovo, met inbegrip van de leden van het Kosova Bevrijdingsleger UCK die onder Servisch vuur liggen. Volgens het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken is het afwerpen van hulpgoederen echter moeilijk, omdat niet duidelijk is welke gebieden in de Servische provincie Kosovo in handen van het UCK zijn.

De constructiecompagnie van de Nederlandse genie en de drie Nederlandse Chinook-transporthelikopters in Macedonië worden mogelijk vandaag al ingezet voor hulp aan de Kosovo-Albanezen die hun land zijn ontvlucht. De NAVO wacht hiervoor nog op een verzoek van de VN-vluchtelingenorganisatie.

De Samenwerkende Hulporganisaties (SHO) beginnen met een nationale actie ten behoeve van de vluchtelingen. De SHO heeft het gironummer 555 opengesteld voor de Nationale Actie Vluchtelingen Kosovo. De actie bestaat uit advertenties in dagbladen en spotjes op radio en televisie.

Zie ook:

„Russen spioneren voor Belgrado”

Kosovo-conflict verenigt Rusland

Gevangenen vandaag voor Servische rechter

„Serviërs verplicht tot menselijke behandeling”

Washington verdeeld over Kosovo

Mogelijk extra vliegdekschip VS naar Adriatische Zee

NAVO-aanvallen op Joegoslavie gaan onverminderd door

VN-soldaten kozen voor gevaarlijke patrouille

Radio B92 onder regie van Milosevic

Solana waarschuwt Servië voor coup

Praten met Milosevic kan eigenlijk niet meer

NAVO: Luchtafweer Joegoslavië ernstige schade toegebracht

Genie bouwt kamp voor Kosovaren

Spanningen tussen Kosovaren en Serven in Markelo

Brug over de Sava hield stand