Solana geeft sein tot
aanvallen op Servië

„Ik heb instructie gegeven aan de opperbevelhebber van de geallieerde strijdkrachten in Europa, de Amerikaanse generaal Wesley Clark, de luchtoperaties in Joegoslavië te starten”, verklaarde Javier Solana, de secretaris-generaal van de NAVO, gisteren in Brussel.

Vanmorgen kwam de NAVO-raad opnieuw in Brussel bijeen om te spreken over het conflict in Kosovo. De negentien afgevaardigden van de NAVO-lidstaten wilden zich op de hoogte stellen van de actuele stand van de militaire planning voor luchtaanvallen op Servische doelen.

Met het ingrijpen wil de NAVO de Joegoslavische president Milosevic dwingen te stoppen met de gewelddadige onderdrukking van etnische Albanezen in Kosovo. Milosevic wil hiervan niets weten en weigert ook het vredesakkoord over Kosovo te ondertekenen. Gisterochtend mislukten de laatste bemiddelingspogingen van de Amerikaanse gezant Holbrooke om Milosevic op andere gedachten te brengen.

Op de valreep verklaarde de broer van Milosevic, Borislav, vanmorgen dat Belgrado ongeacht het NAVO-aanvalsbevel bereid is opnieuw met de Amerikaanse gezant Holbrooke te praten. De bereidheid om gesprekken te voeren geldt echter alleen tot het moment waarop de NAVO-aanvallen op Servië beginnen.

Russische hulp
De Amerikaanse Senaat, die diep verdeeld is over het onderwerp, gaf na heftige debatten met 58 stemmen voor en 41 tegen toestemming voor de luchtaanvallen.

De Russen zijn van hun kant woedend over de ophanden zijnde operaties. Premier Jevgeni Primakov zei dat Moskou fel zal reageren als de NAVO Joegoslavië aanvalt. Dergelijke aanvallen zullen geen stabiliteit brengen in Kosovo maar instabiliteit, aldus de premier, die net terug was in Moskou na zijn reis naar de Verenigde Staten abrupt te hebben afgebroken als gevolg van de crisis.

„Onze relaties met de Verenigde Staten en de stabiliteit in Europa zullen eronder lijden”, zei hij dreigend. Eerder waarschuwde parlementsvoorzitter Seleznjov dat Rusland Belgrado militair zal bijstaan als er bommen vallen.

Bombardementen bleven de afgelopen nacht uit. In het Pentagon werd gesuggereerd dat de NAVO de komende nacht overgaat tot actie. Dan wordt minder bewolking boven Joegoslavië verwacht. Volgens militaire experts is het 's nachts makkelijker luchtafweer te ontwijken.

Waarschuwingsaanval
Het startsein voor de aanvallen hangt behalve van de weersomstandigheden af van de elektronische programmering van de Tomahawk-kruisraketten, die als eerste worden ingezet. Volgens functionarissen van het Pentagon zal de NAVO aanvankelijk een waarschuwingsaanval uitvoeren op Servische radarinstallaties, communicatiecentra en luchtafweerstellingen. Dat kan vanaf zes Amerikaanse oorlogschepen die in de Middellandse en Adriatische Zee liggen. Ook worden dan snel een stuk of acht B52-bommenwerpers ingezet die zijn gestationeerd op Britse vliegbases.

Daarna volgt een pauze, om Milosevic de kans te geven te reageren. Het gebruik van kruisraketten wordt ook gezien als een sterk politiek middel, omdat de NAVO hiermee het blootstellen van piloten aan de Servische luchtartillerie vermijdt.

Als de eerste raketten ook geen indruk maken op Milosevic, komen zo'n vierhonderd vliegtuigen in actie. Onder meer F-117A Stealth-toestellen, die radars kunnen ontwijken, duiken dan het luchtruim van Servië in voor onafgebroken bombardementen. Doelen zijn dan Servische militaire posities als kazernes en luchtmachtbases.