Marokkaanse prins ziet
geen democratie in zijn land

MADRID/PARIJS – De Marokkaanse prins Moulay Hicham ziet nog geen democratie in zijn land. Hij heeft dat gezegd in een zondag door het Spaanse dagblad El País gepubliceerd vraaggesprek.

Moulay Hicham had het eerder al aan de stok met zijn inmiddels overleden oom, koning Hassan II. Diens zoon en opvolger Mohammed VI sprak hij even bij de troonsbestijging in juli 1999, maar daarna niet meer.

Prins Moulay Hicham woont in Parijs en is net als onder Hassan II een criticus van het regime. De Marokkaanse pers negeert hem, ofschoon hij derde is in de koninklijke rangorde, na Mohammed VI en diens broer Moulay Rachid.

De prins drong in 1996 in een lang artikel in Le Monde Diplomatique aan op hervormingen van de Marokkaanse monarchie. Hij vindt die nog steeds hard nodig. De monarchie moet haar rol anders invullen, vindt Moulay Hicham. Die moet meer weerstand bieden aan de krachten die de democratie tegenwerken. Alleen dan kan de monarchie een symbool van eenheid van het land zijn en als arbiter functioneren. De prins vindt dat de monarch vooral een symboolfunctie moet hebben en als bemiddelaar moet optreden en niet meer zelf moet regeren.

De democratie is nog niet in Marokko gearriveerd. Moulay Hicham schetst dat er een „proces van opening” in de jaren negentig is geweest. Dat heeft veel verwachtingen gewekt, maar het is nooit op een werkelijke democratie uitgelopen.

„Er is nog veel hoop maar ook veel frustratie. We moeten ervoor zorgen dat de hoop niet verloren gaat”, meent Moulay Hicham. Daarvoor is de toestand in het land volgens hem te precair. Er zijn grote structurele problemen en er is sociale onrust. Het is duidelijk dat het land vooruit moet, maar vooralsnog is het een raadsel wanneer het land waarheen gaat, aldus de prins.

Over de mensenrechten zegt de prins dat Marokko is begonnen waar andere landen eindigden, namelijk met de betaling van schadevergoedingen aan slachtoffers van de onderdrukking. Er moet echter ook verzoening komen en waarheidsvinding zonder wraakgevoelens.

Moulay Hicham werkte onder meer op universiteiten in de VS. Hij stichtte een onderzoekcentrum voor de Arabische wereld aan de Univeristeit van Princeton. Hij was waarnemer namens het Amerikaanse Carterfonds bij Palestijnse verkiezingen in 1995 en later bij een volksraadpleging in Nigera. Voor de Verenigde Naties werkte hij in Kosovo onder VN-bestuurder Bernard Kouchner. Bij de troonswisseling in Marokko werd gespeculeerd dat Mohammed VI prins Moulay Hicham als adviseur zou aantrekken, maar daar is het nog niet van gekomen.