Kerkelijk Leven 25 oktober 1999

Voorwaarden voor gedelegeerd kerkvoogden niet aanvaard

Hervormd Ouddorp alsnog in appèl

Van onze kerkredactie
OUDDORP – De kerkenraad van de hervormde gemeente te Ouddorp heeft besloten in appèl te gaan bij het gerechtshof in Den Haag. De lidmatenvergadering heeft vrijdagavond met dit besluit unaniem ingestemd. Op 6 september verloor de Zuid-Hollandse gemeente een kort geding. De rechter bepaalde toen dat een van beide plaatselijke predikanten niet mag worden losgemaakt, omdat het beheer van de gemeente niet is aangepast.

De gemeente gaat, mede in het belang van de 43 andere gemeenten die procederen in de kerkvoogdijkwestie, in hoger beroep, omdat het vonnis door de landelijke kerk tegen hen gebruikt zou kunnen worden, terwijl een inhoudelijke toetsing van het kort geding niet heeft plaatsgevonden.

Aanvankelijk besloot de Ouddorpse kerkvoogdij na de uitspraak, zij het „onder protest en met de rug tegen de muur”, twee gedelegeerd kerkvoogden tot haar college toe te laten. Op de dag van de uitspraak van de rechter had synodepreses ds. B. J. van Vreeswijk de gemeente benaderd met de mededeling dat als de kerkvoogdij niet binnen vier dagen gedelegeerden zou aanvaarden, het losmakingsbesluit van het breed moderamen met betrekking tot ds. J. G. van Loon vernietigd zou worden.

Ouddorp vond het op dat moment onverantwoord het op een nieuwe losmakingsprocedure aan te laten komen. De kerkvoogdij besloot daarom de volgende dag gedelegeerden uit te nodigen die de rechtsgeldigheid van het college van kerkvoogden zouden bewerkstelligen, maar niet tot aanpassing zouden dwingen. Een punt van belang daarbij was dat de rechter in zijn vonnis had opgemerkt dat „erop mag worden vertrouwd dat de gedelegeerden zich zolang de strijd nog niet is gestreden terughoudend opstellen, zodat eventueel nog naar de oude orde zou kunnen worden teruggekeerd.”

Geen gedelegeerden
Inmiddels is de kerkvoogdij niet meer bereid de gedelegeerden toe te laten. Het moderamen van de Hervormde Kerk heeft 27 september namelijk een taakstelling voor de gedelegeerden toegestuurd. Ouddorp moet die instructie onvoorwaardelijk schriftelijk accepteren, maar vindt de inhoud ervan veel te ver gaan. „Het aanvaarden van de gedelegeerden overeenkomstig de in deze notitie vermelde voorwaarden zou echter een vrijwel volledige aanpassing van het beheer betekenen. Feitelijk hebben de twee gedelegeerden een veto in handen, teneinde de kerkvoogdij te dwingen in de richting die de kerk wenst. Alles is daarmee onderworpen aan centraal gezag.”

De kerkenraad stelt vast dat dit niet de manier is zoals er in eerste instantie tijdens het kort geding door de kerk over gedelegeerden is gesproken.

De kerkvoogdij heeft het moderamen in een brief te kennen gegeven niet verder te willen gaan dan de toezegging van 7 september. Alleen bij een terughoudende opstelling zijn de gedelegeerden welkom. Verder verklaart ze dat de hervormde gemeente van Ouddorp zich nimmer onder toezicht van een provinciale kerkvoogdijcommissie zal stellen.

Ook de kerkenraad heeft te kennen gegeven dat de principiële bezwaren zodanig zijn dat geen enkele medewerking aan aanpassing van het beheer kan en zal worden verleend, nu niet en in de toekomst niet. Hij verklaart dat de hervormde gemeente van Ouddorp nimmer mee zal gaan in de door het Samen-op-Wegproces beoogde fusie van de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken en de Lutherse Kerken en zich nimmer zal afscheiden van de Hervormde Kerk. De gemeente zal bij deze verklaringen blijven, ook als ze door de uitslag van toekomstige processen in het ongelijk wordt gesteld.

De gemeente „smeekt” het breed moderamen van de generale synode terug te keren van de heilloze weg van het SoW-proces in de (fusie)vorm zoals dit zich nu voortsleept.

Triest
Het moderamen van de hervormde synode had vanmorgen nog geen overleg gehad over de besluiten van de gemeente Ouddorp. Over de losmaking van de predikant moet het moderamen zich nog nader beraden. „Dat wordt een probleem”, aldus preses ds. B. J. van Vreeswijk, „door Ouddorp zelf opgeworpen.” Op dit moment is nog onduidelijk wanneer over de kwestie wordt vergaderd.

Persoonlijk is de preses „heel ongelukkig, verontrust en boos” over het besluit van Ouddorp. „Het trieste vind ik dat ze in Ouddorp niet in de gaten schijnen te hebben dat ze gebruikt worden. Dit is een sluiten van de gelederen. Er wordt van een lokale zaak een landelijke zaak gemaakt.”

Door het over de boeg van Samen op Weg te gooien, is de lidmatenvergadering in zijn ogen „eenzijdig tot onjuist” voorgelicht. „Het is een puur kerkpolitieke zaak geworden. De lidmatenvergadering realiseert zich waarschijnlijk niet dat ze haar eigen centen op zit te maken.”

Verder vindt hij dat de gemeente de gedelegeerden had moeten aanvaarden in de fase waarin men wist dat de gedelegeerden uit de eigen gelederen mochten komen. „Toen heeft men botweg geweigerd en een kort geding aangespannen. Nu trachten wij in de geest van de rechter handelen. Maar in Ouddorp loopt men steeds één stap achter.”

Vergadering
Tijdens een besloten vergadering afgelopen zaterdag in Maartensdijk hebben afgevaardigden van de kerkenraden van de 44 procederende gemeenten, in aanwezigheid van de kerkvoogden, de situatie waarin zij verkeren besproken. De nadruk lag, aldus ds. Tj. de Jong uit Staphorst, op de geestelijke druk die de synode op de gemeenten legt. Dat de synode „het klem zetten van de pastorale arbeid als hefboom gebruikt” in de beheerskwestie is met nadruk afgewezen. Het ligt in de bedoeling zo snel mogelijk een brief hierover naar de synode te laten uitgaan.

De brieven van de gemeenten Ouddorp zijn aan de kerkenraden doorgegeven, zodat deze kunnen bekijken hoe ze tegenover de principiële onderbouwing staan. „We staan zonder meer ten volle achter Ouddorp”, aldus ds. De Jong.