Kerkelijk Leven 2 augustus 1999

Emeritus ijverde voor brede contacten

Dr. Kok, oud-katholiek
aartsbisschop, overleden

AMERSFOORT – De emeritus aartsbisschop van de Oud-Katholieke Kerk in Nederland, mgr. dr. M. Kok, is zaterdag op 83-jarige leeftijd in een ziekenhuis in Zeist overleden. Hij was al lange tijd ziek.

Marinus Kok, in 1941 tot priester gewijd, was van 1969 tot 1981 bisschop. Gedurende 26 jaar was hij hoogleraar kerkgeschiedenis aan het seminarie van de oud-katholieken in Amersfoort, waarvan hij eind jaren zestig twee jaar president is geweest. Dr. Kok was voorzitter van de gespreksgroep Rome-Utrecht.

Mgr. Kok was bisschop in een periode waarin de Oud-Katholieke Kerk zich een weg zocht uit het schuilkerkverleden naar een meer open en gastvrije kerkgemeenschap. Ook wist hij de relatie met de Rooms-Katholieke Kerk te verbeteren. De aartsbisschop van Utrecht onderhield goede contacten met kardinaal Willebrands, die toen voorzitter was van het secretariaat voor de bevordering van de eenheid van de christenen.

Internationaal
Binnen de Unie van Utrecht, het internationale verband van Oud-Katholieke Kerken in Europa en Noord-Amerika, ijverde Kok voor contacten met de Poolse en de Tsjechische kerk tijdens de Koude Oorlog. De Poolse regering benoemde hem in 1990 tot commandeur in de orde van verdienste. De Christelijke Theologische Academie in Warschau verleende Kok in 1994 een eredoctoraat.

Als voorzitter van de Unie van Utrecht bevorderde Kok ook de relatie met de Oosters-Orthodoxe Kerken. Zo bracht hij een bezoek aan de Russisch-orthodoxe patriarch van Moskou en de oecumenisch patriarch van Constantinopel. Ook zette de unie de theologische dialoog met de orthodoxie voort.

In 1981 maakte bisschop Kok de viering mee van de vijftigjarige relatie tussen de anglicanen en de oud-katholieken. In 1931 hadden de kerkgenootschappen besloten elkaar te erkennen als katholieke kerken, met behoud van ieders onafhankelijkheid. Anglicanen en oud-katholieken mogen elkaar sindsdien toelaten tot het ontvangen van de sacramenten.

Raad van Kerken
Ook in Nederland zette mgr. Kok zich in voor de oecumene. Hij was jarenlang (bestuurs)lid van de Raad van Kerken. Onder zijn voorzitterschap verscheen het rapport ”Maaltijd des Heren en kerkelijk ambt”, een studie over de (on)mogelijkheden van gezamenlijke deelname van protestanten en rooms-katholieken aan eucharistie en avondmaal.

Kok was sinds 1973 ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. De uitvaart van Kok is woensdag in de kathedrale kerk van St.-Gertrudis in Utrecht.

De Oud-Katholieke Kerk ontstond in Nederland als reactie op de concentratie van de macht in de Rooms-Katholieke Kerk bij de paus. De Nederlandse kerk telt 8000 leden en twee bisschoppen.