De morgenstond komt, ook in China

Deze hoopvolle verwachting is een stimulans voor het werk van China Ministries International, waarvan dr. Chao directeur is. De basis voor deze hoop? „China wil een plaats krijgen op het forum der volken. China wil het niveau bereiken van de beschaafde westerse wereld. De oude leiders zijn gestorven, nieuwe staan op. Nu zijn ze nog bang voor het christendom, omdat mede daardoor het communisme in Oost-Europa viel. Maar de regering zal inzien dat huiskerken niet eens politiek geïnteresseerd zijn. Al hun aandacht gaat uit naar evangelisatie. Lokale autoriteiten erkennen dat nu al.”

Gevlucht
De 62-jarige Chao is deze week op uitnodiging van ”De Bijbel in Elk Huis” in Nederland. Hij zag in China het levenslicht, in het jaar van de Japanse inval. Na de Tweede Wereldoorlog brak een burgeroorlog uit, die het gezin Chao naar het zuiden van het land deed vluchten. In december 1949 riep Mao Zedong de communistische Volksrepubliek China uit. De Chao's weken via Hongkong uit naar Japan.

Op 21-jarige leeftijd begon Jonathan zijn studie Chinese taal en cultuur aan de universiteit van Pennsylvania. De volgende stap was het Westminster College, waar hij theologie ging studeren. Het tweede jaar aan Westminster betekende een beslissend keerpunt in Jonathans leven. „Ik kreeg een roeping om terug te keren naar Azië, naar mijn Chinese volk.”

Dr. Jonathan Chao is nu directeur van China Ministries International (CMI). Centraal staat de toerusting van de kerk in China. CMI verzorgt trainingen voor evangelisten, mondeling, schriftelijk en door middel van radiouitzendingen. Op de vraag hoeveel evangelisten dr. Chao tijdens zijn rondreizen door China heeft getraind, pakt hij zijn zakcalculator. „1986 tot 1988 trainingen op kleine schaal, daarna zo'n honderd groepen per jaar, minimaal honderd personen per groep, 11 jaar. Een aantal komt meer keren. Hou het op ruim 100.000.”

Vorig jaar schreef u dat de kerk in China vooral behoefte heeft aan „passende lectuur.” Welke boeken zijn geschikt?

„Ze moeten passend zijn voor de noden van de huiskerken.” De huiskerken, legt Chao uit, hebben zich ontwikkeld vanuit een pioniersfase tot gemeenten die pastorale zorg aan hun leden moeten geven. Leiders hebben daarom boeken nodig op het gebied van pastoraat en christelijke ethiek, bijvoorbeeld binnen huwelijk en gezin. Ook toerusting in de geloofsleer is belangrijk. In China doen immers de meest bizarre ketterijen uit charismatische hoek de ronde.

Een belangrijk project is een driedelig handboek voor evangelisten. Het eerste deel, gesponsord door een RD-lezersactie, bevat Chinese vertalingen van westerse belijdenisgeschriften. Het is een naslagwerk, typeert dr. Chao. Dat betekent niet dat de huiskerken in China alle punten overnemen. „De meeste gemeenten kennen volwassendoop door onderdompeling, 70 procent van de evangelisten is vrouw. Maar als deze groepen in reformatorische belijdenisgeschriften over de Drie-eenheid, over zonde en genade lezen, reageren ze vaak met: Dat is bijbels!”

Kennis gering
Het vertalen van westerse lectuur in het Chinees blijft nodig, denkt Chao. „Huiskerken zijn vooral op het platteland te vinden. De kennis van voorgangers is vaak gering, ze hebben bovendien nauwelijks tijd om te schrijven.”

Toch zijn er voorgangers die materiaal voor de eigen huiskerken publiceren. Bijvoorbeeld die predikant uit Zuid-China. „Noem hem maar broeder Timothy, hij is mijn Timotheüs.” Deze stelde een eigen catechismus en geloofsbelijdenis samen. „De inhoud is goed, eenvoudiger dan westerse geloofsbelijdenissen en daarom meer geschikt voor huiskerken. Broeder Timothy ként de klassieken. Hij las Augustinus, Luther en Calvijn. Diens Institutie wel drie keer.”

Uit zijn koffer pakt Chao een exemplaar van broeder Timothy's belijdenis. Luister. „De mens is totaal verdorven door de val in Adam. Zijn wil is niet vrij maar gebonden, daarom kan hij niet het geestelijk goede kiezen en het kwade verwerpen. De Heilige Geest doet de mens wederomgeboren worden. Zo komt hij tot leven en krijgt hij een nieuwe natuur. Hoor je? Hier spreekt een reformatorisch predikant in China.” Helaas, voegt dr. Chao er spijtig aan toe, de meerderheid is niet zo.

Schifting
De communistische machtsovername in 1949 heeft voor een schifting in de Chinese kerk gezorgd. Enerzijds is er de door de staat gecontroleerde Drie-Zelfkerk, die onder strenge bepalingen mag bestaan. Zo'n 12 miljoen Chinezen rekenen zich tot deze kerk.

De hoofdstroom van de christenheid in China is echter te vinden in de huiskerken, waarvan de meeste een ondergronds bestaan leiden. Chao schat het totaal aantal christenen in huisgemeenten op zo'n 70 miljoen. Maar eenzelfde aantal Chinezen is actief op het gebied van oosterse magie. China is het communisme moe, verklaart de CMI-directeur. Het land zoekt het in allerlei soorten religie. Velen keren zich tot het christelijk geloof. Er is echter een enorm gebrek aan goed getrainde voorgangers. Nu gebeurt het dat een groep van vijftig christenen bijeenkomt en dan, ja, dan moet er iemand preken. Zonder opleiding, zonder goede boeken. Is het verwonderlijk dat eenderde van de christenen in charismatische wateren terechtkomt? Maar na 2 jaar bevredigt dat velen niet.”

Arrestaties
Vorig jaar augustus riepen kerkleiders in de provincie Henan de regering op een einde te maken aan de vervolging van christenen. Een officieel antwoord hebben ze niet ontvangen, maar wel zijn opnieuw leiders uit een van de groepen die de oproep ondertekenden, gearresteerd. Dr. Chao denkt dat er een verband bestaat met het document.

Chao heeft helaas nog meer arrestaties te melden. Hij pakt een overzicht van eind vorige maand met 25 namen van christenen die zijn opgepakt. Zhang Fang, Xie Haichen, Jiang Yueh, Zuo Er... Een andere lijst laat de namen zien van predikanten die in werkkampen zitten. Ke-Wei Lin, Wan-Bao Zhang, Shu-Xia Peng...

Nog is het nacht in China.

„Maar de morgenstond komt.”