Een bonder met een brede blik

Vandaag is het 25 jaar geleden dat de hervormde predikant in zijn eerste gemeente Dussen en Hank intrede deed. Momenteel staat de predikant in Veenendaal. In West, om precies te zijn. Daar streeft men ernaar in iedere sectie van de wijk ten minste één kring te hebben. „Dat kan een weg zijn waarop je iets kunt gaan betekenen voor elkaar. Mensen gaan gemakkelijker naar hun buren dan naar de kerk.”

De situatie in de jonge wijk, die bijna was volgebouwd toen ds. Van Steeg er in 1992 kwam, vraagt er volgens hem om dat je intensief nadenkt over je manier van kerk zijn. „Hier is geen natuurlijke sociale cohesie. Iedereen dwarrelt van her en der hier neer. Bij tientallen liet men zich uitschrijven. Dat komt denk ik ook omdat mensen vooral van elders hier komen wonen. Dan kunnen ze een streep zetten. De vraag is: Leg je je neer bij de secularisatie of wil je iets betekenen, voorzover je dat gegeven is? Geloof je nog dat God de gemeente wil gebruiken als getuige in deze buurt?”

Herkenbaar
„Ga je nadenken over het apostolaat, dan krijg je ook een keer te maken met de eredienst. Ik hecht eraan de eredienst in gereformeerde zin herkenbaar te houden. Van mij mogen er wel dingen anders. We zingen hier ook psalmen in de nieuwe berijming. Je spreekt de kinderen 's aan. Er zijn hier veel jonge gezinnen.”

Niet heel de gemeente draagt deze aanpak. „Zo simpel is dat. Behoorlijk wat vleugels van de Gereformeerde Bond zijn hier aanwezig. Het is een breed pallet. Aanvankelijk was in Veenendaal de gedachte: Die nieuwbouw, het zijn allemaal vreemde mensen. Er was het gevoel: Wat daar in West gebeurt, zal wel nodig zijn, maar voor mij hoeft het niet. Tot de nieuwbouw kwam, was men in Veenendaal gewend heel centralistisch te denken. De wijkkerkenraad was ondergeschikt aan de centrale kerkenraad. Gaandeweg heeft men geaccepteerd en geleerd dat een centrale gemeente iets anders is dan alles overal hetzelfde doen.”

Brabant
Ds. Van Steeg, geboren in 1944, groeide op een boerderij, net buiten Putten, op. Na de mulo en de hbs studeerde hij wiskunde in Utrecht. „Dat lukte niet. De sprong was te groot.” Hoewel hij in zijn hart een beta is gebleven, ging hij na militaire dienst theologie in Utrecht studeren.

Zijn vicariaat deed de student bij ds. J. Smit in Hilversum. Hij had zelf voor die plaats gekozen, omdat hij wat breder in de kerk wilde rondkijken. „Je moest er open zijn, maar het had ook iets vertrouwds. Ds. Smit was bonder en hij had ook in Putten gestaan. Dat brede rondkijken is me altijd blijven boeien. Er is meer in de kerk dan wij in ons kleine hoekje wel eens denken.”

De predikant begon in Dussen en Hank. „Ik kende Brabant helemaal niet, maar ik heb me er geweldig thuisgevoeld. Al had de gemoedelijkheid ook wel eens iets van traagheid. Er was daar behoorlijk wat jeugd, maar er was geen aparte ruimte beschikbaar. Op zondagavond zaten ze met zo'n 25, 30 man bij ons in de kamer. Als ze in groepjes gespreksvragen moesten bespreken, kwamen ze tot in de slaapkamer toe. Totdat ze door het bed zakten.”

In Vriezenveen, zijn tweede gemeente, stond ds. Van Steeg bijna 12,5 jaar. „Ik wortel niet zo gauw en als ik geworteld ben, ga ik niet zo gauw weg.” Ook het oosten heeft hij leren waarderen. „Het pats boem, knopen doorhakken, zoals in het westen, kennen ze daar niet. Ze willen er eerst thuis over praten en komen er dan op terug. In Vriezenveen zullen ze ook niet zo gauw zeggen wat ze van je denken.”

Dat er ondergronds meer gegroeid was dan hij zelf bovengronds had gemerkt, bleek de predikant toen hij een beroep uit Hattem kreeg. „Dan kun je open zijn, want je hebt een alternatief. Zeg het maar, heb ik toen tegen de kerkenraad gezegd. Het was een emotionele vergadering. Er werd sterk benadrukt dat ik in mijn positie bindend was voor de gemeente. Hattem is het toen niet geworden.”

IZB
In zijn Vriezenveense tijd, het was 1989, kwam de predikant in het bestuur van de IZB (Hervormde Bond voor Inwendige Zending op Gereformeerde Grondslag). Na 2 jaar werd hij secretaris. Ds. Van Steeg: „Het kan je niet onbewogen laten als je naar de samenleving kijkt. Je gaat je afvragen: Hoe kunnen we wegen zoeken, voorzover dat van ons afhangt, om op een open, wervende, getuigende manier in de samenleving te staan? Dat is brood- en broodnodig.” Het verlangen om een apostolaire gemeente te zijn, is de laatste jaren toegenomen, heeft de predikant gemerkt.

Tijdens de komende jaarvergadering, op 2 juni, legt ds. Van Steeg het voorzitterschap van de IZB neer. Hij heeft die functie dan 3 jaar vervuld. „Aan de crisis rond De Windroos (daar werden drie werkers ontslagen, red.) heb ik veel pijn gehad. Dat heeft het behoorlijk zwaar gemaakt”, zegt hij terugblikkend.

Toen hij vorig jaar herkiesbaar was, wilde ds. Van Steeg niet uit zichzelf weggaan. „Ik wilde de leden de mogelijkheid geven me weg te stemmen en anders het traject met de Windroos een beetje af te laten maken.” Hoewel hij officieel nog 2 jaar mag blijven, zal hij er nu weer een poosje helemaal voor de gemeente zijn. „Bij de IZB komen er weer andere dingen aan. Het SoW-proces zal best het een en ander vragen. Dat is een nieuwe fase. Laat een ander dat maar doen.”

Evangelisch
Wat de predikant door de tijd heen ook is gaan bezighouden, is de verhouding tussen gereformeerd en evangelisch. „Het is een goede zaak als beide stromingen elkaar ontmoeten”, vindt hij. „De evangelischen hebben wat meer van de toewijding. Bij de gereformeerden ontbreekt dat niet, maar daar is het meer verinnerlijkt. De evangelischen hebben de gereformeerden ook nodig om niet te verzanden in actiepatronen en triomfalisme en om te beseffen dat je met lege handen bij God komt.”

Ds. Van Steeg wil de traditie, waaruit hij veel heeft ontvangen, laten staan en tegelijk open zijn naar de toekomst. „Ik heb veel van de evangelischen geleerd. In de verlegenheid hebben ze iets te bieden. Maar je loopt het risico dat God zozeer een Vriend en Broeder wordt dat het ”tegenover” dreigt weg te vallen. Dat is typisch modern. De mens denkt dat hij zijn eigen ”tegenover” kan zijn. Je loopt het risico dat God niet meer is dan je buurman. Die kan mij heel lang helpen, maar uiteindelijk kan hij niet meer dan ikzelf.”