De bagage van een bevindelijk nest

„Ze zeggen dat ik het gezicht van de CWN was”. Ds. Verhoef spreekt er liever iets bescheidener over. Als voorzitter misschien wel het meest enthousiast? „Dat wel. Maar ja, ik stond ook aan de wieg van de club. Samen met K. J. Kraan en W. C. van Dam”. Inmiddels heeft drs. C. M. Verspuij, gereformeerd predikant in Den Haag, de voorzittershamer overgenomen. Zijn hervormde voorganger benadrukt nog een keer wat hij al zo vele malen heeft gezegd of gewschreven. „Door doop en geloof ontvang je de Geest. Maar Hij moet eruit komen. In ál Zijn gaven. De kerk moet weer een charismatische gemeenschap worden”.

Gegrepen
Ontstond in het begin van deze eeuw de pinksterbeweging, vijftig jaar later voelden velen zich opnieuw gegrepen door de pinksterboodschap. Met dit verschil, dat zij het contact met de traditionele kerken niet wilden verbreken, maar deze juist wilden 'bevruchten' vanuit Pinksteren.

Een van hen was Wim Verhoef, theologiestudent in Utrecht. Hij groeide op in Schoonrewoerd, een „stevige gereformeerde-bondsgemeente”. „De bevinding werd een ongebroken lijn in mijn leven. Ik zeg bijvoorbeeld: Let op het ritselen van de Geest, of: De mens staat zichzelf in de weg. Kijk, de weg van Christus is de weg van de gelovigen. Maar dan omgekeerd. Vanuit Pinksteren, door de doop in de Geest, gaan we terug naar Goede Vrijdag en Pasen. We komen op een weg van kruis en opstanding. Dan zie ik dat ik een weerbarstig persoon ben. Als ik dat zeg, bedoel ik, denk ik, hetzelfde als wanneer iemand zwaar over de zonde spreekt”.

U zou dus zo weer in Schoonrewoerd kunnen preken?
„Nou ja, kijk, ik spreek niet meer de klassieke tale Kanaäns. En ze weten best dat ik oecumenisch ben. Ik heb een heleboel wissels genomen. Maar die continuïteit hè, die bevindelijkheid...

Sorry, ik raak ervan ontroerd. Maar die bevindelijkheid, daar ben ik nog steeds mee bezig”.

Welke wissels nam u?
„Ik heb geen moeite met het kritisch bijbelonderzoek. Ik geloof in God de Schepper. Maar als blijkt dat Hij een geweldig evolutieproces op gang heeft gebracht, kan ik dat goed combineren. Ik preek protestants, met een grondige schriftuitleg, laat ik dat zeggen, maar ben verder hoogliturgisch, draag een wit gewaad met stola's, net zoals een priester. Graag zou ik elke zondag het avondmaal vieren. Of de eucharistie. Voor mij vloeien die twee in elkaar over. Het gaat om het geheimenis van de Heer, die waarachtig in de communie aanwezig is. Op onze conventies nemen aan de vroegmis ook protestanten deel”.

Als student kwam Verhoef regelmatig in pinkstergroepen. „Die speciale ervaring van de Geest sprak me aan. De eerste gave is dan tongentaal. Dat is een diep bevindelijke ervaring. Mystiek en bevinding zijn voor mij gelijk. Dat begrijpt u wel”. Voor zijn beleving ging ds. Verhoef wel steeds kerkelijker denken. „Vroeger stond ik met één been in de pinksterbeweging en met het andere in de kerk. Als je zo wijdbeens staat, dreigt echter een breuk”.

De Vlaardingse predikant is bijzonder blij dat de Charismatische Werkgemeenschap „enorm veel vertrouwen” heeft gewonnen in hervormde en gereformeerde kring. „In de begintijd hadden velen slechte ervaringen met pinksterkringen die de Geestesgaven op de spits dreven. Je móést in tongen spreken”. Toch wilde de CWN openstaan voor pinkstergroepen. „Wij zijn voor hen het enige opstapje tot het kerkelijk gesprek”.

Invoelend bidden
Binnen kringen van de CWN is de overstap gemaakt van het directe bidden om genezing naar een compleet charismatisch pastoraat. “Invoelend bidden” krijgt daarin een plaats. Ds. Verhoef schreef er een boekje over. „Als je echt bij mensen bent, gewoon er helemaal bent, krijg je soms zo'n gevoel van: Hier zit vertrouwen. Soms spreek ik helemaal niet over bijbelteksten, maar is er toch dat vertrouwen. Dan zeg ik wel: Even goeie vrienden, u mag nee zeggen, maar mag ik bidden, invoelend bidden? In zo'n gebed komen dingen voor die helemaal niet ter sprake kwamen. Dan bid ik echt vanuit het hart van een ander. Empathie heet dat in de psychologie. Dat is zeer wezenlijk voor het pastoraat”.

Jomanda doet ook aan invoelend bidden. Hoe is echt van manipulatie te onderscheiden? „Heel goed, goede vraag. Maar dat is in een context van paranormale helderziendheid. Bij mij gaat het om een gebedsconcentratie vanuit Vader, Zoon en Heilige Geest. Er zullen best psychologische parallellen zijn. Daarom heb ik ook contact met New Age-groepen. Ze zoeken verkeerd, maar toch oprecht”.

Een hoogtepunt van een charismatische conventie is het rusten in de Geest. „Je moet je er aan overgeven”, weet ds. Verhoef. „Je ontspant van binnenuit, je spieren verslappen, je valt achterover in een diepe, innerlijke ontspanning. Je hebt er die lachen van innerlijke blijdschap, sommigen huilen van innerlijke pijnen”.

Waar vinden we deze ervaring in de Bijbel?
„Nou kijk, dan zeg ik A: Je hoeft niet alles letterlijk in de Bijbel te vinden, ik ben geen biblicist, en B: Het heeft wel plaats in de context van het christelijk geloof. Met honderden ervaren we die rust en vrede als een zegen van Christus en niet als een vreemde macht. Bepaalde tijden kunnen ook geestelijke reacties oproepen die juist in die tijd passen”. Lachend: „Je zou het rusten in de Geest een soort breuk in de stress kunnen noemen”.

Toepassen
„Die zal Mij verheerlijken”, zei de Heere Jezus over het werk van de Heilige Geest. De Geest zou het plaatsbekledend lijden en sterven van Christus toepassen in het hart van de Zijnen. De vraag rijst of dat zich verdraagt met de voorliefde voor bijzondere Geestesgaven binnen de CWN.

„De Geest maakt van ons mensen die elkaar liefhebben en vergeven. Voor vergeving is het kruisoffer heel wezenlijk. Daar was God tot in het uiterste solidair in Jezus met ons. Daar verzoende God Zich met de mens. Maar ik geloof niet dat Gods toorn tegen de zonde zich tegen Jezus richtte. Vat me niet verkeerd: Jezus is voor ons gestorven. Tuurlijk. En als je het charismatische enthousiasme hebt verstaan, kom je op een weg van sterven en opstaan. Laat ik voor alle zekerheid dit zeggen: De kerkelijke leer is mij niet vreemd. Ik kies alleen een andere invalshoek”.