„Wel een kruis, maar geen mijter”

De Anglican Orthodox Church, in 1968 in Amerika ontstaan uit onvrede over ontwikkelingen binnen de Episcopaalse Kerk, is een bijbelgetrouwe kerk met een sterke liturgische interesse. Concreet betekent dit dat Godfrey elke zondag een preek („variërend van twintig minuten tot een uur”) houdt, maar ook de nadruk legt op de eredienst als belangrijk liturgisch gebeuren. „We nemen de Bijbel als basis en niet als referentiekader”, zo verklaart hij het verschil met andere kerken. Zijn kerk, met afdelingen in verschillende landen, telt wereldwijd zo'n 80.000 leden. In Amerika is de kerk niet groot: ongeveer 1000 kerkleden.

Godfrey is nog de enige bisschop in zijn land. Binnenkort hoopt hij versterking te krijgen. Hij heeft goede hoop dat het aantal vacatures voor priesters in de Anglican Orthodox Church minder wordt dankzij de positieve inbreng van het behoudende Anglicaanse Seminarie in de VS. Aan deze opleiding komen twaalf studenten de komende jaren 'vrij' voor een ambt.

Zorgen
Godfrey bezocht, voorafgaande aan de ICCC-conferentie, ook de Lambeth Conference in Canterbury, waarin ruim 700 bisschoppen uit de wereldwijde gemeenschap van anglicaanse en episcopaalse kerken bijeenkwamen voor hun tienjaarlijkse vergadering. Godfrey is bezorgd over de anglicaanse gemeenschap. De Episcopaalse Kerk, zoals deze in Amerika heet, is „slechter” dan de Anglicaanse Kerk in Engeland (Church of England).

„Maar er is verschil tussen de top en de basis”, zegt Godfrey. „In Engeland zijn er genoeg priesters die het Evangelie verkondigen; dat geldt ook voor Amerika. Het probleem bij ons is niet de priester, maar de hiërarchie, de bisschop. De priesters proberen nog wel een bijbelse visie te geven in hun prediking, maar van hogerhand wordt hun een andere koers opgelegd”.

Godfrey denkt dat er van de 160 bisschoppen van de Episcopaalse Kerk amper acht of negen „bijbelgetrouw” te noemen zijn. De 'vrije' bisschop gaat contacten met verwante kerken met een anglicaanse achtergrond niet uit de weg. Er zijn voorlopige gesprekken met kleine groepen die zich afgesplitst hebben van de Church of Engeland. De behoudende Church Society kent hij minder van nabij, maar in hun doelstellingen en publicaties kan hij zich goed vinden.

Lambeth
Godfrey is verheugd over het besluit van de laatste Lambeth Conference om homoseksuelen niet toe te laten tot de ambten in de kerk, alsmede om de homoseksuele praktijk te beschouwen als strijdig met de Schrift. „Het besluit is een begin, waarvan ik me afvraag of het een vervolg krijgt. Ik denk dat de huidige kwesties die veel commotie veroorzaken, over twintig jaar geaccepteerd zijn. Ik zie niet dat de anglicaanse kerken in het Westen naar hun wortels zullen terugkeren. De Europese en Amerikaanse bisschoppen zullen hun grenzen steeds verder willen verleggen. Alleen de bisschoppen in Afrika en Azië staan voor de Schrift.

Toch moeten we uitkijken om niet altijd maar tégen te zijn. Dat werkt alleen maar contraproductief. God houdt van iedereen, ook van homoseksuelen. Maar we moeten positief beginnen bij de Schrift, om vandaaruit te zien dat homoseksualiteit niet kan. Die Schrift zelf staat steeds meer onder druk. Er zijn talloze interpretaties van de Bijbel in omloop, om van vertalingen maar niet te spreken. In Amerika is zelfs een Bijbel in “slang” (de platte volksstaal, vdZ) verkrijgbaar”.

Godfrey ziet een tendens waarbij veel progressieve opvattingen ontstaan door een klimaat van vrijheid en materieel succes. „Bij de progressieven zie je een vrijheidsstreven dat steeds grotere vormen aanneemt. Het zijn vaak mensen met geld, en zij willen steeds meer geld, ook meer vrijheid. God is in feite vervangen door geld. Dat geldt ook voor de Episcopaalse Kerk in Amerika. Het is een sociale club geworden, een plaats waar je zondags gezellig een poosje doorbrengt. Je laat de godsdienst bij het verlaten van de kerk achter je, om die een week later weer op te pikken”.

Lid van ICCC
De Anglican Orthodox Church is lid van de Internationale Raad van Christelijke Kerken (ICCC). Dat neemt niet weg dat Godfrey best moeite heeft met de wijze van presentatie en met de vergrijzing van het algemeen bestuur. Tijdens de jubileumconferentie van vorige week riep hij op jonge leiders gelegenheid te geven het werk van de ICCC voort te zetten. „De ICCC is een organisatie waarin veel goede mensen zitten. Dr. McIntire keert zich sterk tegen de Wereldraad. En terecht. Hij noemt de Wereldraad het werk van de satan. Maar er zijn meer satans. En de ICCC wordt minder invloedrijk. Dat moeten we eerlijk zeggen, vooral ook doordat er geen jonge mensen zijn om een basis voor de toekomst te leggen”.

U noemt uzelf, ondanks de kritiek op de Anglicaanse Kerk, toch anglicaans. Kiest u uiteindelijk niet voor een middenweg tussen Rome en Reformatie?
„Het anglicanisme noem ik een brug tussen de Rooms-Katholieke Kerk en de Reformatie. Beide richtingen zijn verenigd in de Anglicaanse Kerk. Dat heeft voor tegenstrijdigheden gezorgd. Het rooms-katholicisme is een godsdienst van de incarnatie, waarvan de inhoud overgebracht wordt door de sacramenten. Het protestantisme is meer de religie van de verzoening, die toegeëigend wordt door het directe geloof in Christus, Zijn Woord en Zijn werk. Ik probeer beide aspecten bij elkaar te houden. Er ís geen verzoening zonder incarnatie. Het ene kun je niet losmaken van het andere. Daarom moet de Heilige Schrift de bron van alle waarheid zijn. Ik ben ervan overtuigd dat er maar één Kerk van Jezus Christus is, en dat is de kerk die teruggaat tot de apostolische geloofsbelijdenis. In die traditie staan wij. Onze kerk is niet gereformeerd, maar ook niet hiërarchisch”.