Wereldwijd oecumenisch gezang

Het was gistermiddag stevig oefenen in de workshop die voorafging aan de jubileumviering van “Twee eeuwen zending” in de Sint-Laurenskerk te Rotterdam. Onder leiding van ds. K. van Oosterzee studeerden de gasten enkele liederen in, die ze tijdens de viering met elkaar zongen. Ds. A. Plantinga, hervormd predikant te Warnsveld en een van de redacteuren van het nieuwe wereld-liedboek, bood het eerste exemplaar aan vier vertegenwoordigers van kerk en zending aan.

Het is vandaag precies tweehonderd jaar geleden dat in Rotterdam het Nederlandsch Zendeling Genootschap (NZG) werd opgericht. Op 22 november had reeds een jubileumsymposium plaats, waar gasten uit de hele wereld de zendingsagenda voor de komende jaren vaststelden. Gisteravond was de tijd aangebroken voor de eigenlijke viering. De organisatie van de jubileumactiviteiten was in handen van een commissie die de hervormde en de gereformeerde raden voor de zending hadden ingesteld.

Schaakspel
In een cultureel programma kreeg I. Nyoman Darsane uit Bali gelegenheid om een bijbels verhaal uit te dansen. Tijdens de eigenlijke viering werd ook het gebed dat de Heere Jezus Zijn discipelen leerde bidden geperst in de dans van de Balinees. Een theatergroep onder leiding van de hervormde predikant ds. P. J. G. Jeroense uit Gorsel voerde een 'schaakspel' op. Op deze manier wilde de groep de strijd tussen de Koning van het licht (het kind Jezus) en de koning van het donker (Herodes) verbeelden. Een schriftuurlijke preek over dit thema had in het Rotterdamse godshuis waarschijnlijk meer zeggingskracht gehad.

Aan de eigenlijke viering namen vertegenwoordigers deel van de regio's waarin de kerken contacten hebben opgebouwd. Ds. D. Kpobi uit Ghana en dr. A. J. Lamping, hervormd predikant te Rotterdam, hielden een korte preek over het thema “Vieren met een visioen”. „Ook in de zending,” zei ds. Kpobi, „laten wij vaak geen ruimte voor Gods plannen en geloven we soms dat onze plannen Gods plannen zijn. God laat niet al onze zendingspogingen lukken, maar wel volvoert Hij Zijn beloften”.

Voorbede
Dr. Lamping zag de profetie van Micha 5 en de lofzang van Maria slechts ten dele vervuld in de persoon en het werk van de Heere Jezus. „Heeft Hij de machtigen vernederd? Hebben de armen genoegdoening gekregen? Nee”, antwoordde de predikant, die een vervulling van de schriftgedeelten blijkbaar primair zag in radicale veranderingen in de maatschappelijke structuren.

In de dienst van gebed en gave en de dienst van de tafel deden vertegenwoordigers van de continenten voorbede. De strijd tegen armoede en onderdrukking, de vrede tussen de volken namen hierin een grote plaats in. Onder begeleiding van de huisorganist van de Sint-Laurens deelden de voorgangers brood en wijn uit.

Huidige trend
Het wereld-liedboek, dat gisteren het licht zag, past in de huidige trend in de wereldzending. „De vorm van het christendom was eerst gekleurd door de Europese cultuur”, schrijft de Commissie Twee Eeuwen Zending. Dat is nu anders. „Het merendeel van de christenen is niet-Europees. Het Evangelie heeft culturele vorm gekregen in andere regio's van de wereld”.

Het liedboek bevat ruim honderd in het Nederlands vertaalde liederen. Bekende lieddichters zoals Hans Bouma, Sytze de Vries en André Troost verzorgden een parafraserende vertaling om de Nederlandse tekst goed te laten passen bij de melodieën. Aan het project is anderhalf jaar gewerkt. De redactie ziet het als een vervolg op de bundel “Delen in vieren”, die in 1992 het licht zag.

In het woord vooraf op de liederenbundel schrijft ds. C. C. Wessel, hervormd predikant in Heerenveen, dat „Nederlandse kerken veel te winnen hebben bij de liederen uit andere culturen. Ze laten ons vormen van spiritualiteit zien die wij in onze liedcultuur niet zo snel in huis hebben. Andere liederen nodigen door klank en ritme uit tot een meer bewegelijke emotionele, extatische of lichamelijke stijl van eredienst,” aldus de predikant.

Muzikale taal
De vraag kan rijzen hoever de christelijke gemeente mag gaan in het overnemen van elementen uit volksreligies, zoals dans. „Als het past bij de muzikale taal van het oorspronkelijke land en het overdraagbaar is in de Nederlandse situatie, zie ik het als een verrijking”, zegt ds. A. Plantinga, die zelf liturgie studeerde in Manilla.

“Hoop van alle volken” wil herkenning scheppen tussen christenen over de hele wereld. Heeft deze herkenning niet het meeste diepgang als christenen teruggaan tot de psalmen, de liederen die in de Bijbel zelf zijn opgetekend?
„Sommige liederen gaan inderdaad terug op teksten uit de psalmen of andere bijbelboeken. Het blijkt dat de jonge kerken in niet-westerse landen vaak dichter bij de taal van de Bijbel leven dan wij. Het zingen van een bijbeltekst is in die culturen heel gewoon. Binnen de middenorthodoxie groeit de behoefte om de bijbeltaal weer in de kerk te brengen. In zulke gemeenten kan deze bundel daarvoor een nieuwe aanzet geven”.