Kerk en Godsdienst5 juni 2001

„Hartenkreet” werd niet verstaan

Blaauwendraad
gaat over naar
Ned. Herv. Kerk

Van onze kerkredactie
GOUDA – Prof. dr. ir. J. Blaauwendraad heeft de Gereformeerde Gemeenten verlaten en het lidmaatschap van de hervormde gemeente van Gouda aangevraagd. In een open brief licht hij zijn stap toe en deelt hij mee dat er „op geen enkele wijze” is ingegaan op zijn „uitnodiging tot gesprek en nadere studie” over zijn kritiek op de leer in de Gereformeerde Gemeenten.

Blaauwendraad schreef twee boeken waarin hij de leer van de Gereformeerde Gemeenten kritisch besprak vanuit zijn interpretatie van de Bijbel, de belijdenisgeschriften en de (Nadere) Reformatie. Hij constateert nu dat „een enkele oprecht bedoelde poging” tot gesprek en nadere studie is stukgelopen op „een muur van onwil bij de hoogste leiding.” „Het is waar dat de gekozen publicitaire vorm niet gebruikelijk is in de Gereformeerde Gemeenten. Maar wat blijft over als de toegang tot de eigen kerkelijke bladen streng wordt bewaakt en het een onbegaanbare weg is om daarin van gedachten te wisselen? Niet zo vreemd dat je in dat geval niet „in de weg” bent.”

Een „recente classisvergadering en een particuliere synode” hebben volgens Blaauwendraad opnieuw duidelijk gemaakt dat ook nu de oproep tot nadere studie niet wordt gehonoreerd. „De nood op het grondvlak van de gemeenten wordt in de kerkelijke vergaderingen óf gewoon ontkend, óf eenvoudigweg genegeerd, óf 'om de vreze der Joden wil' niet aan de orde gesteld.” De berichtgeving over het in genoemde kerkelijke vergaderingen gevoerde beraad wettigt volgens Blaauwendraad de vrees dat het „niet verder zal komen dan het herhalen van oude standpunten en het hertalen daarvan in een eigentijdse leesbare vorm. Dat betekent een dichttimmeren van de doctrine voor weer enkele decennia. Heel verdrietig.”

Geweerd
Als een ander motief tot overstap naar de Hervormde Kerk noemt Blaauwendraad dat hij vanwege zijn publicaties al meer dan anderhalf jaar van het avondmaal wordt geweerd. „De eigen kerkenraad heeft op wisselende gronden al ongeveer anderhalf jaar lang de gemeenschap onthouden. Een groot deel van de gemeente weet geen raad meer met de dissidenten. We voelen ons in feite persona non grata (ongewenst persoon, red.). Op ons blijven wordt geen prijs meer gesteld. Eerder wordt sinds lang openlijk gehoopt op ons vertrek. Omgekeerd beleven wij inmiddels al enkele maanden geen gevoelens van verbondenheid meer met de oude gemeente. De onthechting is in volle gang.” Blaauwendraad weet zich „aangetrokken” tot de prediking binnen de Gereformeerde Bond.

Ds. G. Clements, predikant van de gereformeerde gemeente van Gouda, waar Blaauwendraad lid was, zegt in een reactie diens stap te betreuren. „Blaauwendraad heeft van meet af aan niet de juiste weg bewandeld, door niet de kerkelijke weg te kiezen. Daarom heeft de Goudse kerkenraad zelf de zaak op de meerdere vergadering gebracht. Een open gesprek kan alleen plaatsvinden binnen de kerkelijke vergadering.”

Dat Blaauwendraad van het avondmaal is geweerd, was niet een vorm van censuur, maar van „stille afhouding.” De kerkenraad wil over de reden daarvan geen mededeling doen, zegt ds. Clements, omdat dit tot de „beslotenheid van de kerkenraad” behoort. Wel nam de kerkenraad het Blaauwendraad kwalijk dat hij steeds de openbaarheid heeft gezocht voor zijn opvattingen.