Franse heksenjacht op sekten

Kleine, vaak onafhankelijke, kerken zitten ook in spanning. Enkele overwegen zelfs naamsverandering om de schijn te vermijden sektarisch te zijn. ”Freedom for France” is een initiatief uit de kring van als sekten en vreemde stromingen aangeduide groepen.

De organisatie heeft tot doel wereldwijd de publieke opinie te mobiliseren. Zij loopt te hoop tegen wat zij noemt „de hedendaagse onderdrukking door de Franse overheid van spirituele groeperingen die niet te boek staan als erkend kerkgenootschap”. Jehovah's Getuigen, de Antroposofisch Medische Associatie ”Le Mercure Federal”, de federatie van Rudolf Steinerscholen en de spirituele organisatie ”Horus” zaten reeds in het beklaagdenbankje. Maar ook de kleinere kerken en vrije groepen lijken in die 'eer' te delen.

Op 22 juni vorig jaar stemde het Franse parlement in met een wet tegen sekten, die werd ingediend door senator Nicolas About en parlementslid Cathérine Picard. Op de achtergrond speelde de massale zelfmoord, een jaar of zeven geleden, van een Canadees-Zwitsers-Franse sekte. Onder de overlevenden zouden zich de ideologen bevinden, die niet wilden delen in de gemeenschappelijke dood. De geruchten gingen dat de aanstichters er financieel niet bepaald slechter van waren geworden.

Aanzet
In Canada en Zwitserland bleef weinig over van de aanklachten. In Frankrijk bevindt zich nog één vermeende sekteleider achter de tralies. Deze musicus zou in artikelen niet alleen de ideologie van de sekte hebben neergezet, maar hij zou ook de aanzet hebben gegeven tot de gemeenschappelijke zelfdoding. Veertien dagen geleden is het proces tegen de sekteleider in de stad Grenoble hervat.

De voorgestelde wet zal nu –vrij onverwachts– morgen in de Franse senaat worden behandeld en, naar zich laat aanzien, worden aangenomen. „De angst van de gevestigde patriarchale orde voor het Nieuwe Spirituele Ontwaken neemt orwelliaanse vormen aan in het land van ”liberté, égalité en fraternité”, fulmineerde Freedom for France onlangs in een persbericht.

Grondwet
De sekten en de aan hen verwante organisaties hameren erop dat in de Franse grondwet religie neutraal behandeld wordt. Zij ervaren de wetsvoorstellen als „in flagrante tegenstelling met de Franse grondwet, die de religieuze neutraliteit van de staat garandeert.” De op stapel staande wet geeft een dusdanige definitie van het verschijnsel ”cultus” of ”sekte” dat in principe elk religieus genootschap of kerk die geen deel uitmaakt van een groter en door de staat erkend officieel verband eronder valt. Dat maakt vervolgens veroordeling tot drie jaar gevangenisstraf of een boete van 300.000 Franse frank (ongeveer 100.000 gulden) mogelijk.

De grief is dat met deze wet het straks mogelijk wordt organisaties met afwijkende geloofsovertuigingen en die „persoonlijke intuïtieve ontwikkeling” voorstaan aan te duiden als gevaarlijke sektes. Volgens veel van deze sekten en groepen is er een ware heksenjacht ontketend in het land dat ooit de bakermat was van ”vrijheid, gelijkheid en broederschap”. Volgens de organisatie ”Freedom for France” treft de agressie „nu zelfs alle alternatieve individuen en groeperingen, zelfbewuste mensen, alsmede instituten en organisaties die zich bezighouden met persoonlijke en intuïtieve ontwikkeling en (holistische) natuurgeneeswijzen.”

Lijst
De door de slachtoffers als een heksenjacht ervaren actie begon in 1995. De Franse senaat stemde toen voor een motie om een lijst met namen op te stellen van „subversieve elementen” die zich bezighouden met persoonlijke vrijheid, bewustwording, intuïtieve en persoonlijke ontwikkeling en holistische levenswijzen.

De meeste namen en groeperingen betroffen mensen uit de New Age-beweging en holistische groeperingen. Franse parlementariërs waren en zijn van mening dat aanhangers van de Amerikaanse New Age-beweging deel uitmaken van een „nieuwe golf van occulte sektes” en als zodanig moeten worden geweerd uit de Franse samenleving.

De Franse minister van Justitie heeft al weer enige tijd geleden instructies uitgevaardigd aan alle politiekorpsen om burgers aan te moedigen hun eigen familie, vrienden, kennissen en buren aan te geven bij verdenking van het aanhangen van de ideeën van de New Age-beweging. Ook mogen er mensen worden aangegeven die er een alternatieve levenswijze op nahouden.

Een lijst met 'symptomen' werd toegestuurd aan politie, justitie en geïnteresseerde burgers. Wat eronder valt, is onder meer: thuis mediteren, het branden van wierook en het lezen van spirituele en holistische lectuur. Verder moeten verandering van eetgewoonte en vegetarisme en ook het niet meer naar de televisie kijken bij de politie worden aangegeven, die daarna onderzoek doet. Dientengevolge hebben deze instructies tot nu toe al flinke gevolgen gehad voor duizenden mensen en groeperingen die, via anonieme tips, werden aangegeven bij politiebureaus in het gehele land.

Huiszoeking
De maatregel maakt het voor politie en justitie mogelijk huiszoekingen te doen en bewijsmateriaal te verzamelen bij grote aantallen personen en organisaties in heel Frankrijk. De wat ook wel genoemd wordt „spirituele repressie” bevindt zich sinds kort in de tweede fase: het Franse parlement stemde op 22 juni 2000 in met een wet tegen spirituele groeperingen. Deze nieuwe wet staat toe zulke activiteiten aan te merken als misdaad, alle betrokken groeperingen te ontbinden en hun leiders, oprichters en besturen te veroordelen tot hoge geldboetes en zelfs langdurige gevangenisstraffen.

Freedom for France windt geen doekjes om de beschuldigingen jegens de Franse overheid: „De inquisiteur van deze staatsterreur is de Franse belastingdienst. Het genootschap van Jehovah's Getuigen, de Antroposofisch-Medische Associatie Le Mercure Federal, de federatie van Rudolf Steinerscholen en de spirituele organisatie Horus waren reeds onderwerp van lastercampagnes en kregen hoge belastingaanslagen en geldboetes.”

Dit is het eerste deel van een tweeluik. Morgen volgt het tweede artikel over de nieuwe Franse godsdienstwetgeving.