„Godsdienstvrijheid doet
pijn, maar is van belang”Van onze redactie politiek
DEN HAAG – „Er is een God in de hemel die tot mij zegt: Ik heb geduld met mensen, dus moet jij dat ook hebben. Dat is voor mij de fundering van de vrijheid van godsdienst. Ik beschouw dat recht als een van de meest fundamentele mensenrechten. Veel belangrijker dan bijvoorbeeld het recht op toerisme. Dat kan me gestolen worden, maar ik kan mij niet van mijn God bevrijden.” Dat zei het GPV-kamerlid Van Middelkoop gisteren tijdens een afsluitende forumbespreking van de conferentie ”Godsdienstvrijheid, een kostbaar mensenrecht”, georganiseerd door de Nederlandse Zendingsraad (NZR) en Justitia et Pax. Van Middelkoop bood tegenwicht aan de Joodse rabbijn A. Soetendorp, die herhaalde dat hij voorstander is van een moratorium (tijdelijke stop) op zendingsactiviteiten, teneinde de dialoog tussen de diverse wereldreligies te bevorderen. „Ik heb geen enkele, maar dan ook geen enkele behoefte om mijn waarheid op te leggen aan een ander”, zei Soetendorp in de Nieuwe Kerk in Den Haag. Van Middelkoop had daar duidelijk moeite mee. „Als een overtuigde moslim tegen mij zegt: Joh, het is voor jou echt van levensbelang om te weten dat... Dan is dat toch prima? Waarom moet hij zijn waarheidspretentie tussen haken plaatsen?” Volgens Van Middelkoop gaat het bij de vrijheid van godsdienst niet om het relativeren van de eigen waarheid, maar om de aanvaarding „dat ook een ander mag zeggen dat hij de waarheid heeft. Het tolereren, het gedogen van andere stromingen moet een beetje pijn opleveren. Als ik akkoord ga met de bouw van een moskee in mijn dorp, betekent dat niet dat ik er blij mee ben. Het kost me pijn.” Forumleider dr. P. van Hoof merkte op dat Van Middelkoop daarmee een „onvervalst reformatorische notie” op tafel legde. Het D66-kamerlid Hoekema gaf aan met „die reformatorische notie” te kunnen leven, maar niet met een theocratisch ideaal als dat van de SGP, overigens niet vertegenwoordigd in het forum. De meeste deelnemers aan het congres leken van mening dat werkelijke acceptatie van de godsdienstvrijheid ook „een zekere affiniteit” met andere godsdiensten vergt. Schaamte
Volgens de organisatoren van de conferentie, de protestantse Nederlandse Zendingsraad, het rooms-katholieke Justitia et Pax, beide bijgestaan door het Bureau Beleidsvorming Ontwikkelingssamenwerking, is de vrijheid van godsdienst na een langdurige periode van schaamte weer in zwang. De Tweede-Kamerleden Hoekema (D66) en Albayrak (PvdA) bevestigden dat gisteren tijdens de conferentie. „De godsdienstvrijheid is in de politiek en bij maatschappelijke organisaties een tijdlang min of meer gemeden”, aldus mevrouw Albayrak. Beide kamerleden toonden zich verheugd over het wegvallen van de schaamte. „Het is heel belangrijk dat er nu eens met zo'n breed gezelschap over dit onderwerp wordt gesproken”, zei Albayrak. Naast protestanten en rooms-katholieken –onder wie bisschop Luyn van Rotterdam– waren er moslims –onder wie A. Madoe, voorzitter van de Nederlandse moslimraad– en vertegenwoordigers van de Joodse gemeenschap. Verder namen maatschappelijke organisaties als Amnesty International en de rooms-katholieke medefinancieringsorganisatie Cordaid de moeite om de conferentie bij te wonen. Aanbevelingen
Minister Van Aartsen van Buitenlandse Zaken opende de conferentie. Hij signaleerde dat het pas de laatste tijd tot politici over de hele wereld begint door te dringen hoe belangrijk de vrijheid van godsdienst is bij het beslechten van conflicten. „Verkettering en vervolging zijn van alle eeuwen, maar de invloed ervan op de internationale stabiliteit wordt pas de laatste tijd meer onderkend.” Van Aartsen kreeg van de initiatiefnemers van de conferentie een pakket aanbevelingen aangereikt waarmee hij de Nederlandse inspanningen voor de godsdienstvrijheid kan verbeteren. Dagvoorzitter mevrouw I. Bakker, secretaris van de Raad van Kerken, vatte de aanbevelingen samen: „Wij hopen dat de Nederlandse overheid met meer inzet en systematischer aandacht schenkt aan de godsdienstvrijheid als mensenrecht. Verder hopen we dat u over dit onderwerp een speciale notitie gaat schrijven en dat u van tijd tot tijd overleg wilt voeren met religieuze organisaties.” Platform
Een grote meerderheid van de congresgangers sprak zich uit voor de oprichting van een speciaal platform, waarin vertegenwoordigers van alle religies zitting moeten nemen. Zij moeten samen kennis opbouwen en informatie inwinnen over hoe het er internationaal voorstaat met de godsdienstvrijheid. De Nederlandse Zendingsraad, Justitia et Pax en het BBO gaan nadenken over een concrete uitwerking. Uit Noorwegen was gisteren mevrouw B. Sveen overgekomen als speciale vertegenwoordiger van de Noorse Council of Religion and Life Stance Communities, een vergelijkbaar platform, maar meer onder de paraplu van de overheid. >Zie voor de volledige tekst van de speech van minister Van Aartsen pag. 14. | 