Kiesraad: 150e zetel
Kamer is voor CDA

Als gevolg hiervan is het kamerlid Reitsma vandaag als 29e lid van de CDA beëdigd. VVD'er Vos, die volgens de eerste vaststelling als 39e lid van de VVD-fractie was toegelaten, moet plaatsnemen in de wachtkamer. Hij zal, als PvdA, VVD en D66 een coalitie vormen, alsnog als kamerlid worden beëdigd in de eerste vacature die in de VVD-fractie ontstaat doordat een lid daarvan in het kabinet zitting neemt.

De scheidende voorzitter van de kamercomissie voor de geloofsbrieven, het CDA-kamerlid Van der Burg, constateerde gisteren tijdens de laatste zitting van de Kamer in de oude samenstelling dat het gekozen PvdA-kamerlid A. van Dok-van Weele, momenteel demissionair staatssecretaris van economische zaken, niet kan worden toegelaten. De reden daarvan is dat zij heeft verzuimd een uittreksel uit het persoonsregister bij de commissie in te dienen. Zij wordt vandaag dus niet als kamerlid beëdigd. Overigens ontkende mevrouw Van Dok gisteravond dat zij een fout heeft gemaakt. De schuld ligt volgens haar bij de gemeente Velsen.

Dubbele nationaliteit
Niet minder dan 65 nieuwe leden hebben vandaag hun intrede gedaan in de Tweede Kamer. Van hen zijn er 54 echt nieuw en elf hebben reeds met de Kamer kennisgemaakt als bewindspersoon in het nu demissionaire kabinet. Van de 54 nieuwelingen zijn er 29 man en 24 vrouw. Drie leden hebben een dubbele nationaliteit. Dat zijn de PvdA' ers Albayrak (Ned./Turks) en Arib (Ned./Marokkaans) en het GroenLinks-kamerlid Karimi (Ned./Iraans).

Van der Burgh deed gisteren verslag van wat er zich zoal tijdens de verkiezingen heeft afgespeeld. Sinds invoering van de evenredige vertegenwoordiging in 1918 is er nooit zo'n ernstige fout gemaakt als nu in Gramsbergen, waar drie van de vier stembureaus met in totaal 1689 stemmen niet in de telling waren meegenomen. Het gevolg van het corrigeren van deze fout was dat de al benoemde VVD'er Vos niet als kamerlid is toegelaten. Dat is nooit eerder in de parlementaire geschiedenis voorgekomen.

De brieven van het hoofdstembureau Zwolle en van Gramsbergen zijn gisteren in de handelingen van de Kamer opgenomen, „opdat ook voor het nageslacht duidelijk kan zijn dat het gaat om een menselijke fout van de burgemeester van Gramsbergen”, zo zei Van der Burg. Overigens erkende de Gramsbergse burgervader gisteravond ruiterlijk de fout. Maar tegelijk wees hij ook naar het hoofdstembureau in Zwolle. Daar had een lichtje moeten gaan branden toen uit de opgave van Gramsbergen bleek dat het totale opkomstpercentage maar op 12 procent uitkwam, aldus burgemeester Houben.

Forse kritiek
Van der Burgh leverde gisteren forse kritiek op de „uiterst gecompliceerde en zeer tijdrovende” procedure bij het stemmen per brief. De commissie wil dat het kabinet deze procedure vereenvoudigt, „het gaat wel om 500.000 kiezers buiten Nederland”. Op de verkiezingsdag bleken in allerlei gemeenten verkeerde stemkaarten te zijn gebruikt. Uit het verslag van Van der Burgh blijkt dat in die gemeenten de stemkaarten van de gemeenteraadsverkiezingen in maart waren verwisseld met die van de kamerverkiezingen op 6 mei.

Kritiek had Van der Burgh ook op de „begrijpelijke bezuinigingsdrift” bij gemeenten, waardoor soms zeer grote stemdistricten zijn ontstaan. Op het platteland was het stembureau „soms op meer dan een uur gaans gelegen. Zulke kilometerslange tochten nodigen niet uit tot stemmen”.

In de steden waren er stembureaus met te veel kiesgerechtigden, zodat er wachttijden van meer dan een uur ontstonden. Een aantal van 1300 tot 1500 ingeschreven kiezers is volgens de commissie het maximum voor een „soepele afwerking”. Ten slotte wil de commissie dat de stemmachines voor opening van het stembureau worden getest, zodat de eerste kiezer niet met een weigerende stemmachine wordt geconfronteerd.