Kiesraad geeft pas volgende week uitsluitselFoutje: CDA moet
toch restzetel krijgenVan onze politieke redactie
DEN HAAG – Als aanstaande dinsdag de nieuwe Tweede Kamer wordt beëdigd, zal één zetel onbezet blijven. Het staat nog niet vast of deze aan de CDA'er Reitsma of aan de VVD'er Vos toevalt. Deze onzekere situatie, in de parlementaire geschiedenis waarschijnlijk uniek, is het gevolg van een pas gisteren bekend geworden telfout bij de kamerverkiezingen. De gemeente Gramsbergen heeft slechts de stemmen van een van de vier stembureaus doorgegeven aan de kieskring Zwolle. Daardoor is het CDA 1289 stemmen misgelopen, de VVD slechts 420. Dat betekent dat de laatste restzetel, die afgelopen maandag door de Kiesraad officieel aan de VVD is toegewezen, toch bij het CDA terechtkomt. De christen-democraten zouden dan uitkomen op 29 zetels, de liberalen op 38. Absolute duidelijkheid over de vertaling van de verkiezingsuitslag in het aantal kamerzetels zal nog tot volgende week vrijdag op zich laten wachten. Het is formeel nog niet zo eenvoudig om een door de Kiesraad officieel vastgestelde uitslag alsnog te wijzigen. De commissie voor de geloofsbrieven in de Tweede Kamer beslist aanstaande maandag over de toelating van alle nieuwe kamerleden. Dan zal deze commissie de Kamer vragen de Kiesraad op te dragen de uitslag van de kamerverkiezingen opnieuw vast te stellen. Een dergelijke zaak heeft zich volgens een woordvoerder van de Kiesraad waarschijnlijk nog nooit voorgedaan, in ieder geval niet sinds de invoering van het algemeen kiesrecht in 1917. Als de stemmen van Gramsbergen alsnog worden meegenomen, kan het CDA-kamerlid Reitsma, die de afgelopen dagen al druk bezig was met het ontruimen van zijn kamer aan het Binnenhof, toch nog in de Kamer blijven. Het van oorsprong Friese kamerlid houdt het erop dat de uitslag zoals die gisteren werd bekendgemaakt, niet meer terug te draaien is. „Al geloof ik het pas werkelijk als de beëdiging een feit is”. Evalueren
Reitsma houdt overigens vast aan de eerder door hem geuite kritiek op de gang van zaken binnen zijn eigen partij. Door zwaar aangezette voorkeursacties binnen het CDA zijn twee kandidaten van hun plaats gedrukt. Ook Reitsma was hiervan bijna het slachtoffer geworden. Volgens hem moet het CDA deze gang van zaken „zeker gaan evalueren”. Bij de VVD is vol ongeloof gereageerd op de nieuwste ontwikkelingen. Volgens VVD-kamerlid Te Veldhuis, gespecialiseerd in bestuursrecht, is de uitslag van afgelopen maandag bepalend. „Gesol met mensen”, brieste hij gisteren. „We leven toch niet in een bananenrepubliek”. Overigens maakt het voor de nummer 39 op de VVD-lijst, het huidige kamerlid O. P. G. Vos, weinig uit of hij volgende week of korte tijd daarna in de Kamer komt. Zodra de VVD ministers gaat leveren aan het nieuwe kabinet –en het is zeer waarschijnlijk dat dat gebeurt– schuift Vos vanzelf de Kamer in. Met het schaamrood op de kaken moest waarnemend burgemeester J. Houben van Gramsbergen gisteren de bij toeval gevonden fout erkennen. „We wilden nog eens de voorkeurstemmen in onze gemeente bekijken, waarna we de fout op de lijsten zagen”. Controleren
In politiek Den Haag is onrust ontstaan over de opmerkelijke gang van zaken. Het CDA wil een gesprek met de Kiesraad. Volgens een mededeling van de adjunct-secretaris van de Kiesraad, mr. L. Pronk, zou het niet mogelijk zijn stemmen die zijn uitgebracht via een stemcomputer achteraf te controleren. Precieze controle achteraf kan volgens hem alleen bij op papier uitgebrachte stemmen. Het kamerlid Van der Hoeven wil hierover vragen stellen aan minister Dijkstal van binnenlandse zaken. Zij wijst erop dat de Kieswet voorschrijft dat controle achteraf, tot op het individuele niveau, mogelijk moet zijn. | 