PvdA stevent af op overwinning

RIJSWIJK – De PvdA lijkt de grote winnaar te zijn van de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Een prognose wijst uit dat de partij van premier Kok afstevent op 46 zetels. Dat is een winst van negen zetels. De VVD komt vermoedelijk uit op 37 zetels (nu 31), D66 (24) op niet meer dan dertien zetels. Het CDA (34) slaagt er niet in de neergaande trend te stoppen en gaat terug naar 28 zetels. GroenLinks stijgt van vijf naar dertien zetels, de SP van twee naar vijf.

Naar aanleiding van de eerste prognose van het bureau Inter/View verklaarde D66-lijsttrekker De Graaf dat zijn partij „in een schemergebied is beland”. Deelname aan een tweede paars kabinet is onzeker. VVD-minister Dijkstal voorspelde een lastige formatie nu het verschil tussen PvdA en VVD zo groot dreigt te worden. Volgens Dijkstal is D66 zeker nog niet uit beeld. PvdA-voorzitter Adelmund wilde nog niet vooruitlopen op de formatie.

PvdA en VVD kunnen volgens de eerste tussenstand met elkaar gaan regeren. Zij komen uit op 83 zetels. VVD-lijsttrekker Bolkestein zei vorige week dat een PvdA-VVD-combinatie de „enige mogelijkheid” is als D66 niet wil meedoen. De paarse coalitie als geheel boekt winst en stijgt van 92 naar 96 zetels. VVD en CDA kunnen in geen geval met elkaar gaan regeren (65 zetels), evenals PvdA en CDA (74).

Terwijl de PvdA in Amsterdam uitbundig feestvierde, was de teleurstelling op de CDA-bijeenkomst in Den Haag groot. Volgens partijvoorzitter Helgers is het CDA er onvoldoende in geslaagd een alternatief te bieden voor het paarse kabinet. PvdA-fractieleider Wallage zei dat de leuze van zijn partij, „Sterk en sociaal”, de kiezers heeft aangesproken.

Er komen waarschijnlijk geen nieuwe partijen in de Kamer. De gefuseerde ouderenpartij AOV/Unie houdt van de zeven zetels er één over, de Centrumdemocraten verdwijnen, evenals Senioren 2000. RPF (drie), SGP en GPV (beide twee) behouden hun huidige zetelaantal.

De opkomst was vandaag lager dan ooit. Niet meer dan 73 procent van de kiezers vond de weg naar de stembussen en -computers. Vier jaar geleden was dat nog 78 procent.