Kok opgelucht na uitslag
Door B. J. Spruyt
NIJMEGEN – Premier Kok, lijsttrekker van de PvdA, heeft gisteravond opgelucht gereageerd op de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen van gisteren. Hij zag zijn partij zo'n 3 procent winnen ten opzichte van de gemeenteraadsverkiezingen van 1994. Hij noemde dat cijfer „een prima basis” voor de Tweede-Kamerverkiezingen van 6 mei.
Tegelijkertijd erkende Kok dat de komende maanden „ongelooflijk spannend” zullen worden. Zijn partij en die van zijn grote concurrent Bolkestein, de VVD, zijn in „een nek-aan-nekrace” verwikkeld. Over de kans op een voortzetting van het huidige paarse kabinet wilde Kok niet veel zeggen. Het dramatische verlies van D66 noemde hij „ernstig”.
Kok kwalificeerde de stemmenwinst van zijn partij als het „herwinnen van verloren terrein”. Hij wees vooral op de klinkende uitslagen in enkele steden in het oosten van Nederland, zoals Enschede, Hengelo en Apeldoorn. „We hebben heel veel terreinwinst geboekt. Ik spreek mijn dank en complimenten uit aan het adres van ons partijkader en de lokale politici. Met hun resultaat hebben zij een prima basis voor de volgende verkiezingen gelegd”.
De politiek leider van de PvdA rekende voor dat het CDA op lokaal niveau weliswaar de grootste partij blijft, maar dat de voorsprong van het CDA op de PvdA geslonken is van 5 naar 1 procent. Ruimhartig feliciteerde hij de christen-democraten met hun resultaat.
Landelijk beeld
Kok vindt het moeilijk om de betekenis van de uitslag van gisteren te „vertalen naar een landelijk beeld”. Volgens hem is elke vergelijking erg moeilijk, vooral door de lage opkomst. „Maar we kunnen er in ieder geval zeker van zijn dat de verkiezingen op 6 mei heel spannend gaan worden. VVD en PvdA staan dicht bij elkaar, op ruime afstand gevolgd door het CDA. Het wordt een nek-aan-nekrace, waarin iedere stem telt”.
Partijvoorzitster Adelmund incasseerde de winst eveneens dankbaar. Zij riep haar in Nijmegen bijeengekomen partijgenoten op een „ontwenningskuur” te beginnen. „We gaan terrein herwinnen. We moeten daarom afkicken op het verliezen dat we bij de recente verkiezingen steeds hebben gedaan. We moeten gaan wennen aan winnen”.
Gegoochel
Bij de PvdA begon het gegoochel met de cijfers al om 5 minuten over acht, direct nadat de stembussen waren gesloten. Het NOS-Journaal gaf een eerste prognose en stelde vast dat de PvdA 1 procent had verloren. Het journaal vergeleek de cijfers van gisteren echter met de uitslag van de Tweede-Kamerverkiezingen van mei 1994. De PvdA had een speciale deskundige van het partijbureau naar Nijmegen gestuurd om iedereen die het horen wilde te vertellen dat dat een onvergeeflijke blunder was. In vergelijking met de gemeenteraadsverkiezingen van maart 1994 was de PvdA juist 3 procent gegroeid.
Ook Kok noemde de verkiezingen van maart 1994 „de enige waarmee je de uitslag van vandaag mag en kunt vergelijken”. PvdA-kamerlid mevrouw Van Zuijlen riep halverwege de avond zelfs dat het journaal maar moest worden uitgezet. „Onze eigen cijfers zijn veel betrouwbaarder”.
De aanwezige „partijgenoten” lieten zich graag overtuigen. Zo heerste er gisteravond in het Nijmeegse Concertgebouw toch nog een opgewekte sfeer. Het onvermijdelijke muziekbandje mocht dan ook enthousiast aan de slag. Drie jaar geleden, bij de slecht afgelopen verkiezingen voor de Provinciale Staten, werd dat muziekgroepje aan het begin van de avond direct naar de kelder gedirigeerd. Daar zaten de leden bij de ingang van het toilet de rest van de avond mistroostig hun pilsjes naar binnen te werken. Maar nu mochten ze optreden, en de zaal deed enthousiast mee, vol herwonnen goede moed op weg naar de verkiezingen van 6 mei.
