Binnenland 31 mei 1999

Eerdere berichtgeving

Zie ook: Demissionaire ministers kunnen afgezet worden

VVD wil niet over naar districtenstelsel

'Lijmers' bespreken
tussenreferendum

Van onze redactie politiek
DEN HAAG – De fractievoorzitters van PvdA, VVD en D66 bespreken vandaag met informateur Tjeenk Willink een compromis-voorstel om het correctief referendum alsnog op korte termijn mogelijk te maken. Burgers krijgen volgens het voorstel de mogelijkheid om door het parlement aangenomen wetten af te wijzen, maar die afwijzing is niet bindend.

Voor invoering van een niet-bindend correctief wetgevingsreferendum is geen wijziging van de Grondwet noodzakelijk. De lijmers van de paarse coalitie gaan ervan uit dat doorvoering van een dergelijk compromis niet zal stuiten op bezwaren van een meerderheid in de Tweede of Eerste Kamer. Vraag is echter welke waarde D66 aan deze variant hecht.

Volgens de uitdenkers van het compromis kan het draagvlak voor het 'echte' correctieve wetgevingsreferendum groeien wanneer de eerste ervaringen met de niet-bindende variant positief blijken te zijn. Als dan over enkele jaren het voorstel voor de benodigde grondwetswijziging voor het 'echte' referendum komt, is er wellicht in beide Kamers van het parlement voldoende draagvlak aanwezig.

VVD-leider Dijkstal maakte afgelopen zaterdag tijdens het VVD-congres in Rotterdam duidelijk dat D66 niet moet rekenen op een fundamentele verandering in het kiesstelsel van evenredige vertegenwoordiging. De VVD wil hooguit „elementen van het districtenstelsel invoeren in het evenredigheidsstelsel”, maar wenst beslist geen overgang naar het stelsel zoals dat in Engeland functioneert.

Dijkstal zei dat in reactie op een vraag van de organisatie ”Vrouwen in de VVD”. Daar leeft de vrees dat invoering van het districtenstelsel leidt tot minder vouwen in de politiek. De organisatie wees Dijkstal zaterdag op een uitspraak van de Wereldvrouwenconferentie (Peking, 1995) om kiesstelsels gunstiger te maken voor vrouwen. Bovendien wees ze Dijkstal erop dat de Europese liberalen in hun verkiezingsprogramma pleiten voor evenredigheidsstelsels.

Eerste Kamer
De fractievoorzitters buigen zich vandaag ook over het verschijnsel Eerste Kamer. Centraal staat de vraag of de Eerste Kamer niet net als voor 1983 weer in twee etappes moet worden gekozen. Ook wordt afgewogen of het zinvol is om ook de Eerste Kamer met meer dan een morele binding te koppelen aan het regeerakkoord.

Dat laatste voorstel komt van VVD-prominent minister De Grave (Defensie). Zijn partijgenoot Ginjaar, voorzitter van de Eerste-Kamerfractie van de VVD, wil daar best over praten, maar liet zaterdag weten dat hij er niet over piekert om de onafhankelijke positie van de Eerste Kamer te laten aantasten.

Bijlmerdebat
Het Bijlmerdebat dat de komende dagen wordt gevoerd tussen Tweede Kamer en regering staat volgens de onderhandelaars van PvdA, VVD en D66 los van hun lijmpoging. Maar Melkert (PvdA) noch Dijkstal (VVD) noch De Graaf (D66) wil zich uitspreken over de kans van slagen van de lijmpoging wanneer het Bijlmerdebat leidt tot het aftreden van een of meer ministers.

In kabinetskringen wordt gevreesd dat vice-premier Borst (Volksgezondheid) zal opstappen, ook wanneer zij het debat met de Tweede Kamer overleeft. De bewindsvrouw zou persoonlijk te zeer zijn beschadigd. Volgens ingewijden straalt Borst de laatste tijd veel minder werkplezier uit dan vroeger.

De voormalige PvdA-bewindslieden Van Dam, Ter Veld en In 't Veld vinden dat de conclusies van het eindrapport van de parlementaire enquêtecommissie Vliegramp Bijlmermeer niet moeten leiden tot het aftreden van bewindslieden. Zij zeggen dit in een PvdA-Vlugschrift.