VVD'er: Senaat binden aan regeerakkoord

Paarse fractieleiders
gedrieën aan tafel

Wel heeft het drietal de afgelopen dagen driemaal afzonderlijk een gesprek gevoerd met Tjeenk Willink. Na de gesprekken van gistermiddag toonden de drie fractievoorzitters van de paarse partijen zich gematigd optimistisch.

D66-voorman De Graaf zei dat hij beslist wel mogelijkheden ziet om de breuk in het kabinet te lijmen. Hij wees er echter op dat dit niet alleen afhankelijk is van de democraten. De democraat stelde vast dat er vorige week een „gat in het breiwerk” is ontstaan doordat het wetsvoorstel voor een correctief referendum in de Senaat werd weggestemd. Volgens hem zijn er inmiddels voorstellen gedaan om dat gat te stoppen. Op de inhoud daarvan wilde hij niet ingaan.

Ook de PvdA'er Melkert wilde weinig kwijt over over de inhoud van eventuele voorstellen die op tafel zijn gelegd. Duidelijk is echter wel dat de oplossing gezocht wordt in het aanscherpen van afspraken in het regeerakkoord over bijvoorbeeld een verbetering van het kiesstelsel. De PvdA wil praten over een raadplegend referendum, maar de VVD vindt dat dit buiten het „afgebakend terrein” valt.

Volgens Melkert zag de situatie er gisteren veel zonniger uit dan een week geleden. „Vorige week stonden we nog met de ruggen naar elkaar. We moeten dus zorgvuldig investeren in nieuw vertrouwen. Dat heeft tijd nodig.”

Minister De Grave van Defensie zei vanmorgen in een vraaggsprek met de Volkskrant dat volgens hem ook de Eerste Kamer gebonden moet worden aan het regeerakkoord. Op zijn minst moet er tijdens een kabinetsformatie intensiever contact zijn met Eerste-Kamerfracties. De Grave wijst erop dat senatoren niet rechtstreeks zijn gekozen door de bevolking en dat het politieke primaat bij de Tweede Kamer ligt. De liberale, demissionaire bewindsman, doet zijn uitspraken in de aanloop naar het tweedaagse VVD-congres in Rotterdam, waar de nacht van Wiegel ongetwijfeld geëvalueerd zal worden en waar de tegenstelling tussen conservatieve wiegelianen en paarsgezinde liberalen mogelijk tot spanningen zal gaan leiden.

In eigen huis
D66-fractieleider De Graaf hield zich vandaag op de vlakte over de suggestie van de VVD-bewindsman. „De positie van de senatoren is een zaak die iedere partij in eigen huis moet oplossen. De Eerste-Kamerleden van D66 hebben geen probleem veroorzaakt.”

Volgens GroenLinks fractievoorzitter Rosenmöller wordt D66 er niet geloofwaardiger op als zij zich straks met voorstellen over een raadgevend referendum weer in de paarse coalitie laat lijmen. Dat zei hij gisteravond in Wageningen op een bijeenkomst van zijn partij in het kader van de Europese verkiezingen. Hij herinnerde eraan dat een pleidooi van GroenLinks om over de invoering van de euro een dergelijk referendum te houden juist door toenmalig D66-minister Van Mierlo van Buitenlandse Zaken werd verworpen. Van Mierlo zei toen in de Tweede Kamer een fel tegenstander van raadgevende referenda te zijn omdat de uitslag daarvan niet bindend is. „Kiezers behoren in een democratie het laatste woord te hebben”, aldus Van Mierlo toen. „Zij behoren niet geraadpleegd te worden. Als je het referendum raadgevend laat zijn, doe je de kiezers een misdaad aan.”

Geen samenhang
Alle fractieleiders onderstreepten gisteren dat er geen samenhang bestaat tussen het debat in de Tweede Kamer over het rapport van de enquêtecommissie Vliegramp Bijlmermeer en de lijmpoging van het paarse kabinet aan de andere zijde van het Binnenhof. De Graaf: „We moeten proberen die dingen van elkaar te scheiden.”