Voorpagina 21 mei 1999

Oppositie: Zo snel mogelijk verkiezingen

PvdA en VVD willen
kabinet graag lijmen

Van onze redactie politiek
DEN HAAG – PvdA en VVD willen de paarse coalitie als het even kan lijmen, zo blijkt uit het advies dat zij gisteren uitbrachten aan de Koningin. D66-leider De Graaf is in principe bereid daarover met socialisten en liberalen te praten. Hij kan echter niets bedenken, zo zei hij gisteren, wat zo'n lijmpoging succesvol kan maken. „Maar misschien kunnen anderen dat wel”, aldus De Graaf.

PvdA-fractievoorzitter Melkert heeft het duidelijkst aangegeven hoe een geslaagde lijmpoging eruit zou kunnen zien. Volgens hem moet het regeerakkoord worden opengebroken om D66 een weg terug te bieden naar de geborgenheid van het paarse nest. De Graaf, die uit hoffelijkheid een gesprek over dit thema niet uit de weg wil gaan, ziet echter niet in waarmee zijn partij in een aangevuld regeerakkoord nog te compenseren zou zijn voor de geleden schade. „We hebben al onze punten van eminent belang bij de kabinetsformatie ingebracht.”

De Graaf bestreed gisteren geruchten als zou zijn partij uit zijn geweest op de val van het kabinet omdat het geen enkel voordeel meer zag in voortzetting van de huidige coalitie. De onenigheid over het referendum zou volgens deze geruchten voor D66 een welkome aanleiding zijn geweest de zaak op scherp te zetten. De Graaf: „Het is bizar wat er is gebeurd.”

Tijdverlies
In zijn advies aan de Koningin dringt de D66-voorman –die van alle fractieleiders het langst, namelijk meer dan een uur, op Paleis Noordeinde was– aan op het snel uitschrijven van verkiezingen. De Graaf zit met dat advies op één lijn met de oppositieleiders De Hoop Scheffer en Rosenmöller. De GroenLinks-voorman meent dat een lijmpoging, gezien de opstelling van D66, alleen maar tijdverlies betekent. CDA-leider De Hoop Scheffer heeft laten weten dat, mochten er inderdaad verkiezingen komen, kandidatenlijst en verkiezingsprogramma van zijn partij nauwelijks wijzigingen zullen ondergaan. Alleen de financiële paragraaf zal aangepast moeten worden in verband met de gewijzigde omstandigheden.

VVD-leider Dijkstal wil, net als Melkert, dat eerst gekeken wordt of de breuk in paars nog geheeld kan worden. Anders dan zijn PvdA-collega verwijst hij in zijn advies aan de Koningin tevens op de mogelijkheid dat socialisten en liberalen vanaf nu samen verdergaan. Aan dat voorstel kleven echter, vooral in de ogen van de PvdA, veel bezwaren. Niet alleen is op die manier het smeermiddel in de coalitie verdwenen, maar ook hebben PvdA en VVD in de nieuwe Senaat samen geen meerderheid.

PvdA'ers lieten gisteren in de wandelgangen weten „dat er waarschijnlijk niets anders inzit dan met het CDA gaan regeren, eventueel aangevuld met GroenLinks.”

Voor GroenLinks-leider Rosenmöller, die de laatste jaren niets heeft nagelaten om zijn partij „regierungsfähig” te maken, zou dit de kroon op zijn levenswerk zijn. De Hoop Scheffer sluit nog altijd „geen enkele coalitie uit”, al noemt hij de afstand tot GroenLinks „groot.”

Fel
In politiek Den Haag leefde vanmorgen de verwachting dat de Koningin al vandaag een informateur zou benoemen die na moet gaan of de paarse coalitie nog te lijmen valt. Als mogelijke kandidaten worden genoemd de vice-voorzitter van de Raad van State Tjeenk Willink (PvdA) en de D66-prominent Terlouw. Van Van Mierlo wordt gezegd dat hij zich afgelopen woensdag zo fel heeft uitgelaten richting VVD, dat hij de rol van informateur moeilijk meer kan spelen.

Zie ook:
SGP-lijst blijft onveranderd

Letterlijke tekst adviezen aan Koningin:
PvdA
VVD
CDA
D66
GroenLinks