Gezondheid 30 november 1999

Minder vaak opereren bij hernia

Bij de behandeling van hernia moeten geruststelling en pijnbestrijding vooropstaan. Een bedrustkuur baat niet en opereren is lang niet altijd wenselijk.

Dat stelt de Gezondheidsraad in een advies over de diagnostiek en behandeling van hernia.

Kenmerkende symptomen van een hernia zijn uitstralende pijn in been of bil en neurologische prikkelings- en uitvalsverschijnselen. Veelal schuilt de oorzaak van de klachten in een beklemde ruggenmergzenuwwortel ter hoogte van de lendenen of het lager gelegen heiligbeen, vlak boven het stuitje.

De aandoening komt het meest voor onder jongvolwassenen en mensen van middelbare leeftijd die erg lang zijn en bij mensen die zware lichamelijke arbeid verrichten waarbij ze veel draaibewegingen van de romp maken. Jaarlijks zijn er in ons land 60.000 nieuwe patiënten met een hernia. De totale directe en indirecte kosten van de aandoening lopen tegen de 2,5 miljard gulden per jaar.

Zonder gericht medisch ingrijpen gaat de kwaal bij zeven van de tien herniapatiënten vanzelf over, aldus de Gezondheidsraad. Voor het stellen van de diagnose zijn doorgaans eenvoudige onderzoeksmethoden toereikend. Geavanceerde methoden, zoals beeldvormende technieken (MRI), zijn doorgaans niet nodig.

Artsen en fysiotherapeuten moeten patiënten motiveren zo veel mogelijk door te gaan met de normale activiteiten van het dagelijks leven, zo adviseert de Gezondheidsraad. Een bedrustkuur is volgens de raad niet werkzaam, terwijl de effectiviteit van fysiotherapie nog onvoldoende is onderzocht.

Vergeleken met andere westerse landen worden in Nederland veel herniapatiënten geopereerd. In een klein aantal gevallen, wanneer sprake is van ernstige uitvalsverschijnselen of langdurige klachten, kan chirurgisch ingrijpen volgens de raad nodig zijn. „In het algemeen is opereren pas raadzaam als voorlichting, begeleiding en pijnbestrijding op een goede manier zijn beproefd, maar zonder resul- taat blijven.” Over het mogelijke nut van chiropractie rept de raad niet.