Minder kinderen genezen van astma

„Veel gestelde vragen van ouders met een zoon of dochter met astma zijn: Groeit mijn kind over zijn of haar astma heen en welke factoren zijn van invloed op het beloop van de ziekte?”, aldus mevrouw Grol. Zij is op zoek gegaan naar wetenschappelijke antwoorden op die vragen.

Grol: „Het lijkt alsof astma steeds vaker voorkomt. Grofweg 20 procent van alle kinderen in West-Europese landen lijdt aan de ziekte. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) verwacht dat allergieën, zoals hooikoorts, eczeem, neusverkoudheid (rinitis) en astma, de ziekten van de 21e eeuw worden.”

Kortademigheid
Astma wordt omschreven als een aanvalsgewijs optredende kortademigheid met piepende uitademing en eventueel ophoesten van slijm. Longfunctieonderzoek kan helpen bij het stellen van de diagnose. Daarbij wordt onder andere het longvolume gemeten en de hoeveelheid lucht die tijdens de eerste uitademing wordt uitgeblazen. Als dat lager is dan normaal, duidt dat op een luchtwegvernauwing.

Bij astma is tevens sprake van een allergisch ontstekingsproces in het slijmvlies van de luchtwegen. Dat kan worden veroorzaakt door allergische prikkels zoals huisstofmijt, katten, honden, grassen en door niet-allergische prikkels zoals sigarettenrook, mist, inspanning en virussen. Het ontstekingsproces leidt tot verdikking van de wand van de luchtweg. Er hoopt zich slijm op in de luchtwegen. De spiertjes rondom de luchtwegwand trekken samen. Al met al kan dat een flinke benauwdheid veroorzaken.

Unieke aanpak
„Astma is een aandoening waar nog geen genezing voor is gevonden. De behandeling van astma is gericht op zowel een niet-medicamenteuze als een medicamenteuze therapie. Allereerst moeten alle uitlokkende allergische factoren worden vermeden. Daarnaast is het vaak nodig om luchtwegverwijders en ontstekingsremmers te geven”.

De onderzoekster pleit ervoor kinderen met astma zo vroeg mogelijk medicijnen voor te schrijven. Veel ouders en artsen zijn hierin terughoudend en laten de ziekte liever een tijdje op zijn beloop. „Ik vind dat niet verantwoord. Voorzichtigheid is wel geboden. Niet elk piepje of kuchje duidt op astma. Maar als de arts bij het kind een duidelijke diagnose heeft gesteld, is het juist verstandig om zo snel mogelijk een medicijn voor te schrijven”, stelt Grol.

Ziekteverloop
Wel wijst ze erop dat inhalatiecorticosteroïden, die heel vaak gegeven worden, de lengtegroei van het kind kunnen vertragen. „Dat moet je dus goed in de gaten houden.”

Om het verloop van de ziekte te bepalen, werden dertig jaar lang 119 kinderen met astma in de leeftijd van 5 tot 14 jaar gevolgd. Grol noemt deze aanpak redelijk uniek in de wereld: de meeste studies beperken zich tot de kinderleeftijd of tot volwassen astmapatiënten. Tijdens drie verschillende meetperiodes werden onder andere uitgebreide longfunctiemetingen verricht en allergietests gedaan. Uit dat onderzoek komt naar voren dat hoe eerder kinderen met astma behandeld worden, hoe beter ze het maken wanneer ze volwassen zijn.

Tevens is aangetoond dat astmatische kinderen met een niet al te slechte longfunctie meer kans maken over de ziekte 'heen te groeien' dan kinderen met een slechte longfunctie. De longfunctie op de kinderleeftijd bepaalt het niveau van de longfunctie op volwassen leeftijd. „Toch zijn er minder kinderen die van astma genezen dan de medische wetenschap tot nu toe heeft aangenomen. We komen hooguit op een kwart van alle kinderen”, aldus Grol.