Gezondheid 28 september 1999

Hoofdpijn door chronisch slaaptekort

Een chronisch slaaptekort bij kinderen en volwassenen kan een oorzaak zijn van hoofdpijn, schrijft (kinder) neuroloog W. J. Feikema uit Deventer in het Nederlands tijdschrift voor Geneeskunde.

Een van zijn patiënten, een meisje van 9 jaar, werd naar hem verwezen vanwege steeds vaker optredende hoofdpijnklachten. Soms wordt zij er 's morgens mee wakker, vaker treedt de hoofdpijn op in de loop van de dag en komt zij ermee uit school. Ze voelt zich dan moe en futloos, ziet er wat bleek uit met kringen onder de ogen. De hoofdpijn is gelokaliseerd in haar voorhoofd en is vaak enigszins bonzend van karakter. Bij erge hoofdpijn is zij er ook misselijk bij, maar braken komt niet voor.

's Avonds gaat zij om negen uur naar bed. Meestal slaapt ze echter niet voor tien uur, soms nog veel later. Wanneer ze eenmaal slaapt, slaapt ze goed door, maar ze moet om zeven uur 's morgens opstaan. Dan zou ze nog wel uren kunnen doorslapen.

Na onderzoek geeft Feikema (de ouders van) het meisje de volgende adviezen: gebruik van cola –hun dochter dronk het graag, ook 's avonds– absoluut staken. Ook geen koffie en thee meer gebruiken na vier uur 's middags. Voor het slapengaan dient een sfeer van rust geschapen te worden, bijvoorbeeld door een eindje te wandelen, een douche te nemen of een glas warme melk te drinken. Ze mag niet meer lezen in bed, naar de radio luisteren, tv-kijken of nog laat huiswerk maken. Verder krijgt ze het advies zo mogelijk eens een uurtje eerder naar bed te gaan.

Na een maand komt het meisje weer op het spreekuur. Alle adviezen heeft ze opgevolgd. Het inslapen gaat veel beter en ze heeft gedurende vier weken nog maar één keer hoofdpijn gehad.

Feikema adviseert in hardnekkige gevallen deze aanpak te ondersteunen met lichtwerkende medicijnen. De Deventer neuroloog wijst in de marge ook nog op de typische spierspanningshoofdpijn. Die komt niet zo vaak bij kinderen voor, maar wel bij volwassenen. Ook dan is er volgens hem vaak sprake van een slaapstoornis in de zin van slecht inslapen of doorslapen. Hij adviseert in die gevallen dezelfde therapie, alleen met een ander medicijn.