Beenamputatie bij kanker
is te voorkomen

Amputatie van een arm of been bij ver voortgeschreden vormen van kanker in de ledematen kan in heel wat gevallen worden voorkomen. Met behulp van een behandeling met de medicamenten TNF en melphalan kan in 70 procent van de gevallen het betrokken lichaamsdeel worden behouden.

Dat stelde chirurg prof. dr. A. M. M. Eggermont in zijn intreerede ter gelegenheid van zijn benoeming tot bijzonder hoogleraar in de experimentele oncologische chirurgie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, vorige week donderdag. De leerstoel wordt bekostigd door het Koningin Wilhelmina Fonds. Eggermont is als chirurg werkzaam in het Academisch Ziekenhuis Rotterdam-Dijkzigt en de daaraan verbonden Dr. Daniël den Hoedkliniek, een kankercentrum in Rotterdam-Zuid.

Volgens Eggermont is er sprake van goede vooruitgang bij de behandeling van ver voortgeschreden kanker in de ledematen. Het gaat om een therapie waarbij een oplossing van het middel Tumor Necrose Factor-alpha (TNF-alpha) via de bloedbaan door het tumorweefsel wordt geleid en vervolgens weer wordt afgetapt (zogeheten regionale perfusie). Dit gebeurt in combinatie met het kankerceldodende middel melphalan. TNF zorgt ervoor dat de bloedvaten in en rond de tumor worden vernietigd; melphalan neemt de tumorcellen zelf voor z'n rekening.

Een acht jaar durend onderzoek onder 196 patiënten wees uit dat bij 70 procent een amputatie op die manier kon worden voorkomen. De uitkomsten werden door twee wetenschappelijke commissies beoordeeld. „Bij deze patiënten werd de tumor zoveel kleiner, dat twee tot drie maanden na de behandeling met TNF en melphalan de tumorrest tijdens een gewone operatie kon worden verwijderd met behoud van arm of been”, aldus Eggermont.

Zijn boodschap aan chirurgen is daarom: Amputeer of verwijder geen tumor (sarcoom) zonder de mogelijkheid van perfusie te overwegen. Eggermont noemt de nieuwe mogelijkheid een reden te meer om alle patiënten met sarcomen te laten behandelen in hooggespecialiseerde kankercentra zoals de Dr. Daniël den Hoedkliniek (Rotterdam) en het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis (Amsterdam) en niet in de lokale ziekenhuizen. „In de lokale ziekenhuizen is en blijft de ervaring met de behandeling van deze zeldzame tumoren per definitie onvoldoende.”