Gezondheid 30 maart 1999

'Alzheimer' begint
eerder dan gedacht

De ziekte van Alzheimer openbaart zich pas door geheugenproblemen en spraakstoornissen als zij al lang schade heeft aangericht in de hersenen. Dit zeggen Amerikaanse onderzoekers in het maartnummer van het vakblad Annals of Neurology. Hun werk kan een aanzet zijn om de onherstelbare schade die de ziekte aanricht, te voorkomen.

De onderzoekers John Morris en Joseph Price van de Washington University in St.-Louis hebben sinds 1984 ouderen met en zonder dementieverschijnselen onderzocht. Overleed een van de vrijwilligers, dan onderzochten zij diens hersenweefsel. Zo ontdekten zij bij ouderen met de eerste, milde verschijnselen van de ziekte van Alzheimer al duidelijk de afzetting van amyloïde tussen de hersencellen, die typisch is voor de ziekte.

Bij het onderzoek van de hersenen ontdekten de onderzoekers in alle gevallen littekentjes. Het aantal nam toe met de leeftijd. „Die littekens lijken me een normaal gevolg van het ouder worden”, zei Price. Maar bij mensen bij wie amyloïdeafzetting werd aangetroffen, was het aantal littekens duidelijk groter.

Morris en Price hopen dat hun studie bijdraagt aan het vinden van middelen om de amyloïdeafzetting te voorkomen of in een zeer vroeg stadium te stoppen. Als de eerste Alzheimer-symptomen optreden, is het waarschijnlijk al te laat, zeggen zij. Mogelijk is er een stof te vinden waarmee amyloïde gemarkeerd kan worden zodat deze eitwitachtige stof bij tomografisch onderzoek van de hersenen zichtbaar gemaakt kan worden.

Als de ziekte is te ontdekken voor zij tot verschijnselen leidt, kan de patiënt behandeld worden met de weinige beschikbare geneesmiddelen om schade aan de hersenen te vertragen. Die middelen worden nu al gebruikt bij patiënten die symptomen van Alzheimer vertonen.