Varkens als orgaandonor
steeds realistischer optie

„Misschien al binnen de termijn van een jaar zijn we in staat enkele van de factoren te elimineren die afstoting van een varkensorgaan in een mens veroorzaken”, stelt hoogleraar Axel Kornerup Hansen van het zogeheten Laboratorium voor Proefdierenkennis van de Deense landbouwuniversiteit (KVL) in genoemde stad.

Kornerup Hansen is een van de deelnemers in een interdisciplinair researchproject in Denemarken die varkens genetisch willen aanpassen zodat de organen van deze dieren zonder complicaties te gebruiken zijn als vervangers voor menselijke organen. Het transgene varken, waaraan in deze regie wordt gewerkt, ziet de hoogleraar als „een absoluut realistische mogelijkheid.”

Met name hoog genoteerd voor transplantatie in mensen staan varkensharten en -nieren.

De varkenslever daarentegen verschilt te veel van die van de mens om als vervangend orgaan te kunnen dienen, zo bleek uit een uiteenzetting van de xenotransplantie-expert en medicus D. C. K. Cooper uit het Amerikaanse Boston. De conferentie belichtte tevens het risico dat via transplantatie van varkensorganen virussen worden overgedragen. Dit risico is naast de afstotingscomplicaties de grootste hinderpaal voor succesvolle xenotransplantatie.

„Het probleem is dat we geen flauw idee hebben welk effect deze virussen zullen hebben op de persoon die een varkensorgaan heeft gekregen. Het zou kunnen dat een in principe voor de mens onschuldig virus dan plotseling gevaarlijk wordt”, lichtte een andere kenner, Robert A. Weiss van de Chester Beatty Laboratories in Londen, toe. Juist dezer dagen ontstond in Maleisië en omringende landen paniek vanwege de besmetting van de varkensstapel met een op mensen overdraagbare vorm van encephalitis. Honderdduizenden varkens zijn afgemaakt.

Desondanks ziet ook Weiss grote perspectieven in de productie van orgaandonorvarkens, want de proeven die tot nu toe zijn gedaan hebben naar zijn oordeel een bemoedigend verloop gehad. Zo werd een experiment uitgevoerd waarbij menselijk bloed werd gereinigd door een varkensnier in plaats van met nierdialyseapparatuur. Het tekort aan menselijke donororganen wordt er echter niet kleiner op. Het varken is volgens de medici de beste alternatieve leverancier, want het is een wereldwijd geaccepteerd landbouwhuisdier. De organen van mensapen lijken meer op die van mensen, maar transplantatie van apenorganen zou ongetwijfeld op groot ethisch geïnspireerd verzet stuiten.

De conferentie werd georganiseerd door de Deense Raad voor deTechnologie (een permanente overheidsadviesinstantie), in samenwerking met de (algemene) universiteit van Kopenhagen.