Gezondheid 9 maart 1999

Revalidatie comapatiënten succesvol

De Schmieder Kliniken in het aan de Duitse Bodensee gelegen plaatsje Allensbach zeggen zeer goede resultaten te boeken met de intensieve behandeling van comapatiënten, zo meldt het Nederlands tijdschrift voor Geneeskunde.

Volgens de medisch directeur van het neurologische centrum, P. W. Schönle, kan een kwart van de 140 gedurende 4 tot 6 maanden behandelde patiënten weer „volledig onafhankelijk” door het leven, is ruim 30 procent matig hulpbehoevend en 20 procent vergaand afhankelijk van hulpverleners. Bij die laatste groep waren er volgens Schönle vaak vele maanden verstreken voordat een behandeling werd ingesteld.

De behandeling in de Schmieder-Kliniken is er in de eerste plaats op gericht allerlei ongewenste gevolgen van een langdurig coma zo veel mogelijk te voorkomen. De in diepe bewusteloosheid verkerende patiënten worden behandeld alsof zij ieder moment uit hun coma kunnen ontwaken. Therapeuten halen hen uit bed, zetten hen rechtop, laten hen op een stoel zitten en laten hen bewegen in een zwembad. Zo proberen ze te voorkomen dat bijvoorbeeld spieren en pezen verkorten en dwangstanden van gewrichten ontstaan.

Om te onderzoeken of de opname in de klinieken zinvol is, ondergaan de patiënten een uitgekiend onderzoek. De onderzoekers maken gedurende 24 uur een elektro-encefalogram (EEG, een elektrisch onderzoek van de hersenactiviteit). Daarna volgt een tweede onderzoek, waarbij een EEG wordt gemaakt terwijl ze de patiënt blootstellen aan allerlei prikkels, zoals het ten gehore brengen van hoge en lage tonen en het in handen geven van een vibrerende bal. Ook doen ze afwisselend juiste en onjuiste uitspraken. Bij gezonde mensen lokt dat een schrikreactie uit. Signaleren de onderzoekers die ook op het EEG van de patiënt, dan is de conclusie dat de hersenen meer verwerken dan zichtbaar is en dat de prognose gunstig is.

Daarna begeleiden ze de patiënten gedurende 2 maanden intensief in de gespecialiseerde kliniek. Als er in die periode geen verdere vooruitgang wordt geboekt, gaat de patiënt terug naar een verpleeghuis. De resultaten zijn in een aantal gevallen echter zo goed dat de artsen die nu ook wetenschappelijk willen gaan vastleggen. Inmiddels zijn daartoe contacten gelegd met de universiteit van Konstanz.

De behandeling in de Schmieder-Kliniken is zeer intensief en daardoor ook duur. Het dagtarief ligt op 800 mark. Ook Nederland heeft een centrum voor intensieve behandeling van comapatiënten: revalidatiecentrum Leijpark in Tilburg.