Hyperthermie bij kanker succesvol

Verwarming van tumoren in combinatie met bestraling en/of chemotherapie leidt tot betere resultaten dan een behandeling met alleen bestraling of alleen chemotherapie. Dat melden artsen van het Academisch Ziekenhuis Rotterdam/Daniel den Hoedkliniek en het Academisch Medisch Centrum in het Nederlands tijdschrift voor Geneeskunde.

Hyperthermie is een behandeling waarbij de weefseltemperatuur op 40 graden Celsius of hoger wordt gebracht. Al eerder werden veelbelovende onderzoeksuitkomsten gemeld. Er waren echter ook tegenvallers. Betere apparatuur heeft echter geleid tot verdere verbetering van de resultaten, zo blijkt uit diverse onderzoeken.

Mevrouw dr. J. van der Zee uit de dr. Daniel den Hoedkliniek en anderen melden de volgende uitkomsten:

• lymfklieruitzaaiingen in het hoofd-hals-gebied: verdwijnen van de tumor(en) met bestraling 37 procent; met bestraling in combinatie met hyperthermie 82 procent. Met het verdwijnen van de tumoren wordt volgens Van der Zee bedoeld dat ze met de bestaande onderzoeksmethoden niet meer aantoonbaar zijn.

• uitgezaaid melanoom (gevaarlijke vorm van huidkanker): lokaal tumorvrij 2 jaar na bestraling 28 procent; in combinatie met hyperthermie 46 procent.

• lokaal terugkerende borstkanker: lokaal tumorvrij 2 jaar na bestraling 29 procent; in combinatie met hyperthermie 45 procent.

• blaas-, baarmoederhals-, dikkedarmkanker: verdwijnen van de tumor na bestraling: 37 procent; in combinatie met hyperthermie 58 procent. Resultaten van overleving op langere termijn zijn alleen bekend van baarmoederhalskanker: de overleving na 3 jaar is met hyperthermie in combinatie met bestraling 20 tot 30 procent hoger dan met alleen bestraling.

• hersentumor (glioblastoma multiforme): gemiddelde overleving met bestraling 76 weken; in combinatie met hyperthermie 91 weken.

Inmiddels is een oppervlakkige hyperthermiebehandeling gecombineerd met bestraling de standaardbehandeling voor uitgezaaid melanoom en teruggekeerde lokale borstkanker na eerdere bestraling.

Hyperthermiebehandeling van dieper liggende tumoren in combinatie met bestraling is standaard bij de behandeling van niet-operabele baarmoederhalskanker. Overigens verwijzen niet alle ziekenhuizen hun patiënten door voor een aanvullende hyperthermiebehandeling, omdat artsen in die ziekenhuizen zelf ander onderzoek verrichten naar verbetering van de resultaten bij niet-operabele baarmoederhalskanker.

Toevoeging van hyperthermie aan chemotherapie, een behandeling met kankerceldodende middelen, wordt momenteel in diverse onderzoekstrajecten bij patiënten getest en is dus nog geen standaardbehandeling.

Patiënten die willen weten of zij in aanmerking komen voor een aanvullende hyperthermiebehandeling kunnen dit bij hun behandelend specialist kenbaar maken. Deze kan dan doorverwijzen naar een van de Nederlandse hyperthermiecentra. Dat zijn het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam, het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis in Amsterdam, het Academisch Ziekenhuis Rotterdam/dr. Daniel den Hoedkliniek, het Academisch Ziekenhuis Utrecht en het dr. Verbeeten Instituut in Tilburg.