Foto bij enkelblessure vaak onnodig

Het aantal röntgenfoto's dat bij acuut enkelletsel wordt gemaakt, kan met bijna de helft omlaag. Meestal wordt zo'n foto standaard genomen om te kijken of er sprake is van een enkelbreukje, maar vaak is dat helemaal niet nodig. Alleen in bepaalde, nauw omschreven gevallen is wel een röntgenopname vereist.

Dat blijkt uit onderzoek in het Academisch Medisch Centrum (AMC) naar het effect van verschillende behandelingen van enkelletsels. De resultaten van het onderzoek staan vermeld in het AMC-magazine.

Volgens orthopedisch chirurg N. van Dijk uit het AMC is de juiste diagnose van een enkelblessure niet eenvoudig. Een gebroken enkel levert niet zo veel problemen op. Als er echter sprake is van uitgerekte dan wel van gescheurde enkelbanden is de diagnose minder eenvoudig. Beide kwetsuren leveren een flinke zwelling op door opeenhoping van bloed en vocht. Zo op het oog is er dus nauwelijks verschil. De aanpak is echter wel verschillend. Een uitgerekte enkelband –meestal aangeduid als verzwikte enkel– geneest vanzelf, terwijl een gescheurde band moet worden behandeld.

Een breed samengestelde werkgroep van ervaren orthopedisch chirurgen, radiologen, fysiotherapeuten en huisartsen heeft richtlijnen opgesteld voor de beste behandeling van enkelblessures. Van Dijk zat in de werkgroep. In gevallen dat een arts moeilijk kan vaststellen of de enkelbanden zijn verzwikt of gescheurd, adviseert hij een drukverband aan te leggen en er na 5 dagen rust opnieuw naar te kijken. „Na een paar dagen is de zwelling verdwenen en kan er een betrouwbare diagnose worden gesteld. Zie je een verkleuring dan zijn de banden waarschijnlijk gescheurd en moet je verdergaan met diagnostische tests en eventuele verdere behandeling.”

De beste behandeling bij gescheurde enkelbanden is operatief ingrijpen, maar dat betekent volgens Van Dijk nog niet dat opereren altijd de behandeling van eerste keus is. „Wij adviseren om de enkel eerst 6 weken te tapen. In de meeste gevallen is de situatie na die periode stabiel. Mocht er sprake zijn van instabiliteit, dan kun je altijd nog opereren”, aldus Van Dijk.

Goede richtlijnen voor de behandeling van enkelletsel zijn niet overbodig. Elk jaar gaan gemiddeld 300.000 mensen ”door hun enkel” en melden ze zich bij huisarts of ziekenhuis. In de helft van de gevallen gaat het om sportblessures. In 50 tot 60 procent van de gevallen zijn de enkelbanden gescheurd. Bij 5 tot 10 procent is sprake van een breuk. De rest van de patiënten heeft alleen uitgerekte enkelbanden.