Toch maar geen rugoperatie

Een mevrouw van 81 heeft al maanden last van haar rug en pijn in het linkerbeen. Doosjes pijnstillers bieden nauwelijks soelaas. De huisarts en de geraadpleegde neuroloog adviseren na onderzoek een rugoperatie om de door botontkalking verzakte wervels die op het ruggemerg drukken, in een betere positie te brengen.

Een moeilijke afweging volgt. Een rugoperatie op je eenentachtigste is nu eenmaal geen sinecure. Er lijkt niets anders op te zitten. Vrienden adviseren echter om toch nog eens een tweede mening te vragen bij een deskundige uit een andere discipline: een chiropractor.

De foto's worden desgevraagd opgestuurd. De volgende dag gaat de telefoon: de chiropractor ziet wel perspectief in een behandeling. Die vindt enige dagen later voor het eerst plaats. Het resultaat is direct verbluffend: voor het eerst sinds maanden is mevrouw weer pijnvrij. Een operatie is, met alle daaraan verbonden risico's, niet meer nodig.

Deze week wordt in Rotterdam een internationaal congres gehouden over het “failed back surgery syndrome”, oftewel: blijvende pijn na een operatie aan de rug. Arbeidsongeschiktheid en problemen met het dagelijks functioneren zijn daarvan het gevolg.

Een van de sprekers op het congres is de vermaarde Amerikaanse prof. A. Nachemson. Rugoperaties zijn volgens hem vaak onnodig en werken soms zelfs averechts. Nachemson neemt daarom stelling tegen het opereren. Een chirurg moet zich wel twee keer bedenken voor hij het mes in de rug van een patiënt zet.

Natuurlijk blijven er volgens Nachemson wel indicaties bestaan voor een ingreep. Dit kan een operatie zijn. Die kan tegenwoordig ook heel nauwkeurig („minimaal invasief”) worden uitgevoerd. Ook kan het zijn dat het beter is om een pomp of een elektrostimulator in het lichaam te plaatsen. Met deze laatste apparaatjes verdwijnt de pijn grotendeels of helemaal.

Het is voor de eerste keer in de geschiedenis dat het onderwerp op internationaal niveau wetenschappelijk wordt besproken. Het is ook voor het eerst dat chirurgen zelf aangeven dat opereren niet het eerst aangewezen middel is bij blijvende rugklachten. En het wordt duidelijk dat alleen een multidisciplinaire aanpak echt effectief kan zijn. Aan het congres nemen 300 artsen deel.