Koek en snoep vergroten
kans op beroerte
Alice de Stigter-de Jong
Eén koekje per dag kan bij ouderen al ernstige gevolgen hebben. Er bestaat een verband tussen het krijgen van een beroerte en het regelmatig gebruik van zoete tussendoortjes. J. Buis, huisarts en onderzoeker bij de disciplinegroep huisartsengeneeskunde van de Rijksuniversiteit Groningen, komt tot deze conclusie in een onderzoek waarop hij vorige week is gepromoveerd.
Om te weten wat de risicofactoren zijn voor het krijgen van een beroerte is onderzoek gedaan bij mensen van 57 jaar en ouder in de provincie Groningen. Buis was al op de hoogte van de bekende risicofactoren voor het krijgen van een beroerte zoals: roken, hoge bloeddruk, overgewicht en weinig lichaamsbeweging. Het eten van fruit daarentegen vermindert de kans op het krijgen van een beroerte.
Tot verbazing van de huisarts blijken ook zoete tussendoortjes zoals koekjes, gebak en chocola een tot nu toe onderkende risicofactor te zijn. Buis stuitte bij zijn onderzoek op drie groepen. De eerste (16 procent) gaf aan tussen de maaltijden geen zoete tussendoortjes te snoepen. De tweede groep (14 procent) zei dit hooguit één keer per week te doen. Het overgrote deel (70 procent) gaf aan dit zes keer of vaker per week te doen.
Mensen uit de laatste groep hebben een drie keer zo grote kans op het krijgen van een beroerte, concludeert Buis. Van de ouderen die één keer per week aan het gebak zitten, is de kans nog altijd twee keer zo hoog als bij de groep die tussen de maaltijden door nooit een greep in de koektrommel doet. De huisarts heeft „er wel enig idee over” waarom nu juist koek en gebak zo slecht blijken te zijn, hoewel hij dit niet heeft kunnen bewijzen omdat zijn onderzoek daar niet over ging.
Suiker
„We weten dat mensen met suikerziekte, met name degenen die niet goed behandeld worden, een groter risico hebben op het krijgen van hart- en vaatziekten. Je zou je kunnen voorstellen dat een verhoging van het suikergehalte in het bloed een slechte invloed heeft op het vaatstelsel en daarmee op het krijgen van een beroerte”.
„We weten ook uit een Engels onderzoek dat bij het bakken van koekjes vetstoffen vrijkomen die een ongunstige invloed hebben op de vetzuren in het bloed en met name het cholesterolgehalte. Met het bakken kunnen stoffen vrijkomen die het cholesterolgehalte in het bloed verhogen en daardoor ook een grotere kans geven op het krijgen van hart- en vaatziekten”, aldus dr. Buis.
De koekjesfabrikanten en banketbakkers zijn niet blij met de bevindingen. „Eigenlijk moet het regelmatig gebruik van koek en gebak worden ontraden, in ieder geval bij ouderen”, stelt Buis.
Hij had eerder gedacht dat vette tussendoortjes zoals chips en pinda's zouden zorgen voor een hoger risico op het krijgen van een beroerte. Tot zijn grote verbazing bleek dit echter nauwelijks het geval. Toch wil hij geen aanbeveling doen om maar onbekommerd chips en pinda's te eten. „We moeten naar een eetpatroon dat we alleen bij een gelegenheid tussen de maaltijden door snoepen. Het moet geen dagelijkse gewoonte worden”.
Jongeren
Buis weet niet of zijn bevindingen ook voor jongeren gelden, omdat hij daarnaar geen onderzoek heeft gedaan. „Een van mijn aanbevelingen is dat dit ook bij jongeren onderzocht zou moeten worden. Maar dan zou je deze groep tientallen jaren moeten volgen, omdat hart- en vaatziekten zich meestal pas op oudere leeftijd voordoen”.
De huisarts denkt niet dat het zo maar zal lukken om een verandering in het eetpatroon van ouderen te krijgen. „Maar ze moeten zich wel realiseren dat matigheid in het snoepen wel heel erg belangrijk is”.
Fruit eten gaat beroertes tegen, blijkt uit het onderzoek. „Het is zeker gezond om fruit te eten, maar het kan het risico als je veel snoept, niet tenietdoen. Het helpt dus niet om eerst een gebakje te eten en dan nog een appel”.
De campagne van de overheid “Let op vet” zou anders moeten, vindt de huisarts. Behalve vet zouden ook suikers genoemd moeten worden. „Maar ook hierbij geldt dat het gedrag van mensen heel moeilijk is te beïnvloeden”.
