Schepen verspreiden ziekteverwekkers

Ballasttanks van schepen vervoeren micro-organismen over de hele wereld. Schepen hebben sinds de negentiende eeuw tanks met water voor een stabiele ligging. Tijdens hun verblijf in een haven lozen ze het water, dat afkomstig is uit een ander werelddeel en tal van ziekteverwekkers kan bevatten.

Alleen al in de Verenigde Staten lozen vaartuigen jaarlijks 79 miljoen ton ballastwater in zee. Amerikaanse wetenschappers van het Smithsonian Environmental Research Center in Maryland hebben berekend dat 1 liter water uit de tanks gemiddeld bijna 1 miljard bacteriën en 7 miljard virussen bevat. Alle vijftien onderzochte schepen hadden cholerabacillen in hun tanks. Cholera is een ernstige darminfectie die erg besmettelijk is. De onderzoekers publiceerden hun bevindingen vorige week in het wetenschappelijk tijdschrift Nature.

In de jaren zeventig trekt een cholera-epidemie, afkomstig uit Indonesië, over de wereld. Begin 1991 duikt de ziekte plotseling op in Peru. De bacterie is meegelift met een ballasttank van een schip uit China dat zijn besmette lading in Peruaanse kustwateren loosde, zo blijkt later. De cholerabacil infecteert plankton en komt via schaaldieren of vissen bij de mens terecht. De epidemie breidt zich uit over heel Zuid-Amerika.

Niet alleen microscopisch kleine organismen verspreiden zich met behulp van schepen. De vraatzuchtige en vuistgrote kamkwal, die van oorsprong voorkomt langs de oostkust van Noord-Amerika, is met ballastwater over de oceaan getransporteerd naar de Zwarte Zee. De kwal heeft daar het grootste deel van het plankton opgegeten en is sinds de herfst van 1999 ook gesignaleerd in de Kaspische Zee. Plankton staat aan de onderkant van de voedselketen in zee. Met het plankton verdwijnt de voedselbron voor vissen. Veel mensen rond de Kaspische Zee leven van de visserij. Zo is een invasie van kamkwallen in de Kaspische Zee niet alleen een ecologische maar ook een economische catastrofe.