Gezondheid 17 oktober 2000

Slechte herinnering aan
verblijf op intensive care

Door drs. A. Aleman

Patiënten die herstellen van een kritieke ziekte herinneren zich vaak nauwelijk iets van hun verblijf op de intensive care-afdeling. Herinneringen die er zijn beperken zich meestal tot enkele flarden die betrekking hebben op nachtmerries en hallucinaties waarbij de persoon iets zag of hoorde wat er in werkelijkheid niet was (wat met name voor kan komen in een toestand tussen slapen en waken in).

Tot nu toe is onduidelijk waarom het geheugen tijdens een verblijf op de intensive care zo slecht is. In het tijdschrift Memory opperen onderzoekers van de universiteit van Liverpool dat waarschijnlijk twee factoren een belangrijke rol spelen. Zij komen tot deze conclusie na de 25 studies die op dit gebied verschenen zijn grondig te hebben doorgenomen. In de eerste plaats is de aard van de ziekte en de bijbehorende behandeling van belang. Delirium (verwardheid en verminderd oriëntatievermogen) en slaapstoornissen komen veel voor bij IC-patiënten. Beide hebben een nadelige invloed op het geheugen. Hetzelfde geldt voor de sedatieve medicijnen die gegeven worden en waar de patiënt duf van wordt.

In de tweede plaats, zo stellen de onderzoekers, leiden de omstandigheden op de intensive care ertoe dat de patiënt zich sterk gaat richten op zijn 'binnenwereld', de innerlijke ervaringen, in tegenstelling tot wat om hem heen gebeurt. Dit heeft te maken met de grote fysieke beperkingen (de patiënt kan niet even rechtop gaan zitten), sociale isolatie en het levensbedreigende karakter van de situatie. Deze gerichtheid op innerlijke gewaarwordingen zou kunnen verklaren waarom deze patiënten zich wel nachtmerries en hallucinaties kunnen herinneren, maar geen andere gebeurtenissen.