Matje tegen littekenbreuk
na buikoperatie

Littekenbreuken vormen een groot probleem. Tien tot twintig van de honderd patiënten die een buikoperatie hebben ondergaan, krijgen een buikwandbreuk. De stevige laag aan de binnenkant van de buikwand gaat dan weer open, zodat er op de plek van de operatiesnede (incisie) een littekenbreuk ontstaat en delen van de buikinhoud naar buiten kunnen worden gedrukt.

Zwellingen
„Over het algemeen levert een littekenbreuk niet veel problemen op”, zegt Luijendijk. „Meestal blijft het probleem beperkt tot klachten van esthetische aard, zoals ontsierende zwellingen. Een enkele keer ontstaat een levensbedreigende situatie, als de littekenbreuk leidt tot beknelling en afsterven (necrose) van een deel van de darm.”

Vaak worden littekenbreuken met een nieuwe operatie gerepareerd. Toch keren de breuken na de ingreep dikwijls weer terug. Luijendijk bracht dat verschijnsel in kaart bij ongeveer tweehonderd patiënten die tussen 1980 en 1990 in het Sint Franciscus Gasthuis en het Academisch Ziekenhuis Rotterdam-Dijkzigt werden geopereerd. Vervolgens bekeek hij eenzelfde aantal patiënten die tussen 1992 en 1998 van een littekenbreuk werden geopereerd en waarbij de binnenkant van het litteken was verstevigd met een kunststof matje van gevlochten dunne onoplosbare polypropylene draden. Hij onderzocht deze patiënten nog eens na 1, 6, 12, 18, 24 en 36 maanden.

Daarbij bleek, dat de kans op terugkeer van de littekenbreuk bij het kunststof matje aanzienlijk kleiner was dan zonder het matje. Het maakte daarbij geen verschil of er sprake was van een grote of een kleine littekenbreuk.

Promotor van zijn onderzoek was prof. dr. Hans Jeekel, hoofd van de afdeling algemene heelkunde van het Academisch Ziekenhuis Rotterdam. De resultaten van het onderzoek werden eveneens gepubliceerd in het gezaghebbende Amerikaanse medische tijdschrift The New England Journal of Medicine.

„Een littekenbreuk is de meest voorkomende complicatie na het hechten van de buikwand. Een tweede operatie, die nodig is om deze complicatie te verhelpen, brengt lang niet altijd het gewenste resultaat. Bij 20 tot 50 procent van de patiënten keert de breuk terug. Het blijft een zwakke plek”, aldus prof. Jeekel.

Veel interesse
Het onderzoek van Luijendijk heeft wereldwijd belangstelling gekregen. Toch is Luijendijk zelf genuanceerd over de resultaten van zijn studie. „In het onderzoek gaat het niet over heel grote aantallen patiënten”, zegt hij. „Niettemin is het succes van het kunststof matje wel aantoonbaar. Maar nog altijd kan de breuk, ook wanneer het kunststof matje is ingebracht, terugkeren. De recidiefgetallen zijn weliswaar lager, meestal onder de 10 procent, maar kunnen soms oplopen tot 34 procent”, zegt Luijendijk.

Een matje kost, afhankelijk van de grootte, tussen 60 en 250 gulden. Het blijft altijd zitten en het weefsel groeit erin vast.